A-327 z dnia 30.01.1995[1] | |||||||||||
kościół filialny | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||
Miejscowość | |||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Parafia | |||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
6 grudnia | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Komańcza | |||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego | |||||||||||
49°15′50,8″N 22°07′29,0″E/49,264111 22,124722 |
Cerkiew św. Mikołaja w Smolniku – dawna łemkowska cerkiew greckokatolicka wybudowana w 1806 Smolniku.
Od 1979 użytkowana jako kościół filialny parafii rzymskokatolickiej w Nowym Łupkowie. Cerkiew wpisano na listę zabytków w 1995.
Historia
Cerkiew została zbudowana w 1806. W czasie drugiej wojny światowej w 1944 poważnemu uszkodzeniu uległ dach i wieża świątyni. W latach 1956–1961 przejęta i użytkowana przez parafię rzymskokatolicką w Komańczy. W tym czasie remontowana. W latach 1961–1968 zamknięta i w tym okresie okradziona z części ikon i sprzętów liturgicznych. Od 1968 ponownie w użytkowaniu przez parafię rzymskokatolicką w Komańczy a od 1979 w Nowym Łupkowie. Remont świątyni przeprowadzono w 1973, a ponowny rozpoczęto w 1995. Obecnie (2015) prowadzony jest gruntowny remont elewacji świątyni. Wcześniej (2014) został wyremontowany dach.
- Elewacja frontowa
- Elewacja boczna
- Widok od strony prezbiterium
Architektura
Architektura świątyni o charakterze barokowym. Jest to cerkiew orientowana, murowana, otynkowana. Budulcem był kamień na zaprawie wapienno-glinianej z dodatkiem słomy. Zbudowana na rzucie prostokąta z wysoką czworoboczną cebulastą wieżą nad przedsionkiem wtopioną w dach nawy. Dach kalenicowy zwieńczony dwoma ośmiobocznymi wieżyczkami nad nawą i prezbiterium zakończonymi krzyżami, pokryty blachą.
Wnętrze świątyni
Wewnątrz nawy zachowała się polichromia figuralna (między innymi św.św. Cyryla i Metodego i św. Olgi) oraz po obu jej stronach marmurowe epitafia ks. Bazylego Ławrowskiego parocha a zarazem właściciela Smolnika i jego żony Pelagii. Natomiast ikonostas z bogatą dekoracją snycerską jest niekompletny. Z pozostałych elementów wyposażenia zachowały się dwa ołtarze boczne św. Mikołaja i Zwiastowania Najświętszej Panny Marii.
Wokół cerkwi
Na południowy zachód od świątyni stoi murowana dwukondygnacyjna zabytkowa dzwonnica. Zbudowana z kamienia na planie kwadratu z namiotowym dachem i dwoma małymi dzwonami. Na wschód od cerkwi znajduje się cmentarz przycerkiewny z kilkoma starymi kamiennymi nagrobkami, między innymi pochowany jest tu paroch smolnicki ks. Pawło Stukocz (1855–1922). Cmentarz nadal jest użytkowany.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-01-13] .
Bibliografia
- Hanna Faryna-Paszkiewicz, Małgorzata Omilanowska, Robert Pasieczny: Atlas zabytków architektury w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 596. ISBN 83-01-13478-X.
- Zbigniew Muzyk, Cerkwie, wschodnia część Beskidu Niskiego, Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2000, str.21 ISBN 83-913147-2-3
- Praca zbiorowa, Bieszczady, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków-Olszanica 1994, str.335, ISBN 83-85557-09-1
Linki zewnętrzne
- Informacje o cerkwi na stronie Towarzystwa Opieki nad Zabytkami
- Informacje o cerkwi na stronie parafii Nowy Łupków
- Informacje o cerkwi na portalu twojebieszczady.pl