Systematyka[1][2][3] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
cedr himalajski |
Nazwa systematyczna | |
Cedrus deodara (Roxb. ex Lamb.) G.Don Hort. Brit. 1: 388 1830[4] | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |
Cedr himalajski (Cedrus deodara) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae).
Rozmieszczenie geograficzne
Rośnie dziko w cieplejszych, górzystych i zalesionych obszarach Afganistanu, Nepalu, Chin, Indii i Pakistanu[6], sięgając do wysokości 2500 m n.p.m.[7] Pierwotny zasięg występowania tego gatunku obecnie znacznie zmniejszył się wskutek wyrębu drzew[8].
Morfologia
- Pokrój
- Duże drzewo o stożkowatej koronie, ze zwisającym wierzchołkiem. W swojej ojczyźnie osiąga wysokość do 50 m, uprawiany w Polsce jest znacznie niższy (20-25 m). Ma szerokostożkowatą koronę i wyraźnie zwieszony pęd wierzchołkowy, gałęzie również zwieszają się[7].
- Liście
- Igły długości 3-5 cm, bardzo miękkie, niebieskozielone. Na długopędach wyrastają skrętolegle, na krótkopędach zebrane są w pęczki po 25-30 sztuk[7]. Mają długość ok. 3,5 cm[8]
- Kwiaty
- Kwiaty żeńskie szyszkowate, kwiaty męskie zebrane w wyprostowane kłosy[7].
- Szyszki
- Cylindryczne, długości 8-12 cm z jajowato zakończonym wierzchołkiem. Młode są pokryte niebieskawym nalotem, potem zmieniają kolor na czerwonobrązowy[7].
Odmiany uprawne
Ten cedr posiada kilka bardzo ładnych odmian, które tak samo jak forma dzika mogą być uprawiane w ogrodach:
- 'Aurea' – odmiana ogrodowa o złocistym wybarwieniu igieł, wyselekcjonowana z cedru himalajskiego. Bardziej wrażliwa na mrozy, więc wymaga miejsca zacisznego. Jest najczęściej uprawiana[8]
- 'Karl Fuchs' – odmiana znacznie bardziej odporna na mróz niż gatunek dziki. Igły są szaroniebieskie. Polecany do mniejszych ogrodów, gdyż po 15 latach osiąga tylko 5 m wysokości.
- 'Golden Horizon' – mały iglak mający tylko 5 m wysokości. Jego młode igły są jasnożółte. W zimniejszych rejonach Polski zawodzi w uprawie. Polecany tylko do najcieplejszych części zachodniej Polski.
Zastosowanie
Uprawa
W Polsce nie jest w pełni mrozoodporny (strefy mrozoodporności 7-10)[8]. W pierwszych latach uprawy wymaga okrycia na zimę. Starsze okazy radzą sobie dobrze z naszymi zimami. Może być sadzony na glebie wapiennej.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-11] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-11] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ Cedrus deodara (Roxb. ex D.Don) G.Don, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25] .
- ↑ Cedrus deodara, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2013-01-30].
- 1 2 3 4 5 Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
- 1 2 3 4 Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Identyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 1033603
- EUNIS: 150649
- Flora of China: 200005268
- GBIF: 5284698
- identyfikator iNaturalist: 69820
- IPNI: 676701-1
- ITIS: 183408
- NCBI: 3322
- Plant Finder: 245529
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2707322
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:676701-1
- Tela Botanica: 14938
- identyfikator Tropicos: 24900655
- USDA PLANTS: CEDE2
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.