Cecylia Śniegocka
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 października 1862
Warszawa

Data i miejsce śmierci

12 listopada 1934
Warszawa

Zawód, zajęcie

nauczycielka

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Cecylii Śniegockiej na cmentarzu Powązkowskim
Upamiętnienie Cecylii Śniegockiej na kamienicy przy ulicy jej imienia

Cecylia Śniegocka z domu Więckowska (ur. 29 października 1862 w Warszawie, zm. 12 listopada 1934 w Warszawie) – polska nauczycielka, organizatorka tajnej oświaty, działaczka feministyczna.

Życiorys

Urodziła się 29 października 1862 w Warszawie jako córka Kajętana Więckowskiego (1818−1885) oraz Elżbiety z domu Jełowickiej (1831−1903). Odebrała wykształcenie domowe, a następnie pobierała nauki na tajnej pensji Florentyny Domaszewskiej-Włoszkowej w Warszawie. W 1882 wyszła za mąż za inżyniera Kazimierza Śniegockiego[1]. Od 1883 działała w tajnym Kobiecym Kole Oświaty Ludowej będącym pod wpływami Polskiej Partii Socjalistycznej. Następnie włączyła się od 1886 roku do pracy w tajnym Kole Kobiet Korony i Litwy działającym pod patronatem Ligi Polskiej. Działała także w Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności, dożywiając ubogie dzieci. Od 1891 wykładała w Warszawie na jawnych dziewięciodniowych kursach zawodowych Tow. Pszczelniczo-Ogrodowego, kierowanych przez Maksymiliana Malinowskiego[2].

Zorganizowała wraz z Heleną Ceysingerówną, Teresą Ciszkiewiczową i Jadwigą Krausharową w Warszawie Towarzystwo Tajnego Nauczania, którego była kierowniczką. Instytucja ta w latach 1894−1906 wbrew polityce rosyjskiego zaborcy, organizowała tajne szkoły dla młodzieży robotniczej i rzemieślniczej, w których nauczano języka polskiego i historii. W jej ramach powołano także do życia Sekcję Prowincjonalną dzięki której powołano kolejne kółka tajnego nauczania m.in. w Łodzi, Piotrkowie, Wilnie, Kielcach, Radomiu i Lublinie[3]. O zasięgu akcji przedsięwziętej przez Śniegocką świadczyć może fakt, że władze rosyjskie oceniały, że w 1901 tajne nauczanie objęło ok. 33% mieszkańców całego Królestwa[4]. Szkoły zakładane przez Towarzystwo zostały przejęte przez Polską Macierz Szkolną w 1906[5]. Była także jedną z pierwszych działaczek feministycznych, m.in. współorganizatorką pierwszego trójzaborowego Zjazdu Kobiet Polskich w Zakopanem (15−18 VII 1899) oraz uczestniczką drugiego trójzaborowego Zjazdu Kobiet Polskich w Warszawie (9–12 VI 1907) gdzie wygłosiła referat: Jak się uczą dzieci pozbawione szkoły[2].

Działała także w organizacjach szkolnych związanych z tajną Ligą Narodową, m.in. w Kole Nauczycieli Ludowych, kierowanym przez Aleksandra Zawadzkiego oraz od 1899 w Kole Głównym Towarzystwa Oświaty Narodowej. Członkini Ligi Narodowej w latach 1905−1911[6]. Była wówczas także członkiem Zarządu Związku Unarodowienia Szkół[7]. Działała również w Polskiej Macierzy Szkolnej. Ligę Narodową opuściła wraz z "Frondą" nie zgadzając się z przyjętą przez nią orientacją na Rosję oraz zaprzestanie bojkotu szkoły rosyjskiej, Podczas I wojny światowej mieszkała we Lwowie.

W wolnej Polsce udzielała się w Polskim Towarzystwie Krajoznawczym. Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[8] oraz Krzyżem Niepodległości[9].

Zmarła 12 listopada 1934 w Warszawie. Została pochowana w rodzinnym grobowcu na Powązkach (kwatera 38, rząd 2, grób 3/4)[10]. Jej imieniem nazwano ulicę w warszawskim Śródmieściu.

Przypisy

  1. ↑ Cezary W. Domański, Śniegocka z Więckowskich Cecylia Maria (1861—1934), Polski Słownik Biograficzny, t. 51, Warszawa-Kraków 2017, s. 144
  2. 1 2 Cezary W. Domański, Śniegocka z Więckowskich Cecylia Maria (1861—1934) ..., s. 144
  3. ↑ Tadeusz Wolsza, Organizatorki ruchu oświatowego na wsi. Królestwo Polskie na przełomie wieków, w: Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, pod red.Anny Żarnowskiej i Andrzeja Szwarca, t. 2, cz. 2,s. 128-129
  4. ↑ Józef Grabiec [Józef Dąbrowski], Czerwona Warszawa przed ćwierćwiekiem, Moje wspomnienia, Poznań 1925, s.135
  5. ↑ Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich, od redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej, Warszawa 1968, s. 176
  6. ↑ Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907), Londyn 1964, s. 585.
  7. ↑ Nasza walka o szkołę polską 1901-1917, t. II, Warszawa 1934, s. 18
  8. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 37.
  9. ↑ Cezary W. Domański, Śniegocka z Więckowskich Cecylia Maria (1861—1934) ..., s. 145
  10. ↑ Cmentarz Stare Powązki: Więckowscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].

Bibliografia

  • Cezary W. Domański, Śniegocka z Więckowskich Cecylia Maria (1861—1934) [w:] Polski słownik biograficzny, t. 51, Warszawa−Kraków 2017, s. 144-145.
  • Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich, pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej, Warszawa 1968, s. 176.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.