Stanowisko burmistrza miasta Tarnowa powstało dopiero w okresie zaborów, kiedy władze austriackie wprowadziły mianowanych przez siebie urzędników, pełniących funkcję burmistrza, także wójta lub prezydenta. Jako pierwszy objął ją, w latach 1772−1774, Mateusz Morozowicz[1]. Najbardziej znaną postacią tego okresu był Józef Kalasanty Pędracki, trzykrotny burmistrz i ostatni urzędnik na tym stanowisku przed autonomią Galicji.

Na mocy ustawy z 12 sierpnia 1866 roku, w roku następnym przeprowadzone zostały wybory samorządowe, zaś burmistrz był wybierany w głosowaniu spośród radnych. Pierwszym burmistrzem Tarnowa okresu autonomii był Wojciech Bandrowski. Ciągłość samorządu została zachowana nawet podczas I wojny światowej (z wyjątkiem okresu, gdy miasto zajęte było przez wojska rosyjskie): ostatnim burmistrzem czasu zaborów i jednocześnie pierwszym w niepodległej Rzeczypospolitej był Tadeusz Tertil, pełniący urząd w latach 1907−1923.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego rząd dwukrotnie wprowadzał w Tarnowie zarząd komisaryczny. Po raz pierwszy w 1924 roku, gdy komisarzem został dotychczasowy burmistrz Janusz Rypuszyński, drugi raz w 1930 roku, gdy na to stanowisko powołano Adama Marszałkowicza.

Burmistrzowie miasta Tarnowa:

Burmistrz od do
Ignacy Hingler 1841 1847
Adolf Koschina 1848 1850
Antoni Seeman 1851 1855
Adam Morawski 1856 1857
Józef Kalasanty Pędracki 1858 1861
Franciszek Lorber 1861 1862
Józef Kalasanty Pędracki 1862 9 kwietnia 1864
Edward Ganszer 1864 1866
Józef Kalasanty Pędracki listopad 1866 1867
Wojciech Bandrowski 1867 1870
Feliks Jarocki 12 września 1870 10 listopada 1873
Klemens Rutowski 28 grudnia 1873 24 marca 1877
Aleksander Wisłocki grudzień 1877 5 lutego 1884
Witold Rogoyski 5 lutego 1884 13 grudnia 1906
Tadeusz Tertil 14 stycznia 1907 25 października 1923
Janusz Rypuszyński
komisarz rządowy		 3 grudnia 1923 27 listopada 1926
Julian Kryplewski 30 listopada 1926 czerwiec 1929
Michał Skowroński 1 października 1929 29 grudnia 1930
Adam Marszałkowicz
komisarz rządowy		 29 grudnia 1930 14 lutego 1934

Na mocy ustawy z 1933 roku zmienił się ustrój samorządu miasta Tarnowa. Po wyborach, przeprowadzonych 10 grudnia 1933 roku, ukonstytuowała się nowa Rada Miasta, która 12 maja 1934 roku wybrała pierwszego i jedynego przed wybuchem II wojny światowej prezydenta miasta Tarnowa. Został nim Mieczysław Brodziński. Pełnił swój urząd do 6 września 1939 roku, kiedy wraz z częścią pracowników Zarządu Miasta został ewakuowany do Lwowa. Przez kilka kolejnych dni, do czasu ustanowienia administracji okupacyjnej, funkcjonował w Tarnowie zarząd tymczasowy, pod przewodnictwem byłego burmistrza, Juliana Kryplewskiego.

Urząd prezydenta miasta jako organu wykonawczego reaktywowano po przemianach ustrojowych w 1990 roku. Pierwszą osobą na tym urzędzie został Mieczysław Bień. On również został wybranym w pierwszych bezpośrednich wyborach w 2002 roku. Od 2024 roku funkcję tę pełni Jakub Kwaśny.

Niektórzy prezydenci miasta Tarnowa[2]:

Prezydent od do
Mieczysław Brodziński 12 maja 1934 6 września 1939
Eugeniusz Sit 1 czerwca 1945 22 października 1947
Zenon Musiał[uwaga 1] 1973 1975
Jerzy Szmyd 1975 1982
Mieczysław Strzelecki 1982 1990
Mieczysław Bień 1990 1994
Roman Ciepiela 1994 1998
Józef Rojek 1998 18 listopada 2002
Mieczysław Bień 18 listopada 2002[3] 4 grudnia 2006
Ryszard Ścigała[uwaga 2][4] 4 grudnia 2006[5] 4 grudnia 2014
Roman Ciepiela 4 grudnia 2014[6] 6 maja 2024
Jakub Kwaśny 6 maja 2024[7]

Przypisy

  1. ↑ Krzysztof Gzyl, Burmistrzowie Tarnowa [online], www.it.tarnow.pl [dostęp 2018-03-27] (pol.).
  2. ↑ Krzysztof Gzyl, Burmistrzowie Tarnowa [online], www.it.tarnow.pl [dostęp 2018-11-21] (pol.).
  3. ↑ Protokół Nr I/2002 z dnia 18 listopada 2002. bip.malopolska.pl/umtarnow, 2003-11-27. [dostęp 2024-05-06]. (pol.).
  4. ↑ Henryk Słomka – Narożański nie jest już wiceprezydentem Tarnowa – Tarnów – Wiadomości – Radio Kraków [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 2018-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-28] (pol.).
  5. ↑ Protokół Nr II/2006 z dnia 4 grudnia 2006r.. bip.malopolska.pl/umtarnow, 2007-01-19. [dostęp 2024-05-06]. (pol.).
  6. ↑ Protokół Nr II/2014 z sesji Rady Miejskiej w Tarnowie, która odbyła się dnia 4 grudnia 2014 r. w tarnowskim Ratuszu. bip.malopolska.pl/umtarnow, 2014-12-09. [dostęp 2024-05-06]. (pol.).
  7. ↑ I zwyczajna sesja Rady Miejskiej w Tarnowie 6 maja 2024 r.. bip.malopolska.pl/umtarnow, 2024-04-26. [dostęp 2024-05-06]. (pol.).

Uwagi

  1. ↑ Wcześniej przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Tarnowie.
  2. ↑ Po aresztowaniu prezydenta Ryszarda Ścigały obowiązki prezydenta, do końca kadencji, pełnił Henryk Słomka-Narożański.

Bibliografia

  • Kazimierz Bańburski, Burmistrzowie Tarnowa [dostęp 2010-08-09]
  • Piotr Filip, Poczet burmistrzów Tarnowa, Tarnów 2010, ISBN 978-83-87785-57-4
  • Maria Sąsiadowicz, Ewa Stańczyk, Barbara Sawczyk, Tarnowskie kalendarium od VIII wieku do 2004 roku, Tarnów: Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliusza Słowackiego, 2004, ISBN 83-915445-5-9, OCLC 838609632.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.