generał dywizji | |
Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1886 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
24 września 1961 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1911–1912, 1914–1947 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Bronisław Regulski (ur. 10 marca[uwaga 1] 1886 w Warszawie, zm. 24 września 1961 w Londynie) – generał dywizji Wojska Polskiego, inżynier mechanik, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 10 marca 1886 roku w Warszawie, w rodzinie Juliusza, urzędnika kolejowego, i Bronisławy Kunegundy z Dołęga-Chodakowskich[2][3]. Był bliźniakiem Józefa (1886–1973) oraz starszym bratem Janusza (1887–1983), Tadeusza (1896–1971) i Alicji (1907–1975)[4].
W latach 1895–1904 pobierał nauki w gimnazjum realnym w Łowiczu. Po zdaniu egzaminu maturalnego rozpoczął studia w Instytucie Politechnicznym w Warszawie. Od 1905 przebywał w Belgii, gdzie studiował na uniwersytecie i politechnice w Liège. Studia ukończył w 1913 roku. W międzyczasie (od 21 grudnia 1911 roku do 26 września 1912 roku) odbył obowiązkową służbę wojskową w rosyjskim 4 pułku strzelców, w charakterze jednorocznego ochotnika[5]. 23 grudnia 1912 roku został mianowany chorążym rezerwy piechoty[5]. Wrócił do Polski na krótko przed wybuchem I wojny światowej.
18 lipca 1914 roku został zmobilizowany do formowanego w Kobryniu 4 batalionu taborów (ros. 4-й обозный батальон) na stanowisko dowódcy 18 kolumny taborowej (ros. 18-й военный транспорт)[5]. 12 grudnia 1915 roku został przydzielony do sztabu 1 Dywizji Kawalerii na stanowisko oficera do zleceń, a w styczniu 1916 roku przydzielony do sztabu 2 Armii na takie samo stanowisko[5]. Następnie wrócił na stanowisko dowódcy 18 kolumny taborowej[6] . 24 października 1917 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy tego batalionu z uprawnieniami dowódcy brygady artylerii[7]. 12 grudnia 1916 roku awansował na podporucznika ze starszeństwem z 25 grudnia 1915 roku.
Od 15 grudnia 1917 roku pełnił służbę w sztabie I Korpusu Polskiego w Rosji na stanowisku starszego adiutanta[7]. W czerwcu 1918 roku awansował na porucznika ze starszeństwem z 23 grudnia 1916 roku[8]. 7 lipca 1918 roku został zwolniony ze służby z powodu demobilizacji korpusu[8]. Od 1 sierpnia tego roku pracował Komisji Wojskowej Rady Regencyjnej na stanowisku referenta[9].
25 października 1918 roku przyjęty został do Wojska Polskiego z byłego I Korpusu Polskiego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z dnia 25 października 1915 roku[10]. Od 1 listopada 1918 roku pełnił służbę w Oddziale III Naczelnego Dowództwa, początkowo jako referent operacyjny, a od końca kwietnia 1919 roku – szef Sekcji „Wschód”[11]. 16 października 1919 roku zwrócił się do ministra spraw wojskowych o „zaliczenie jako oficera zawodowego armii polskiej”. Od 2 stycznia 1920 roku był słuchaczem I Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie[11]. 17 kwietnia tego roku przydzielony został do Kwatery Głównej Naczelnego Wodza na stanowisko szefa sekcji i zastępcy szefa oddziału[11]. Wziął udział w wyprawie kijowskiej[11]. Od 25 maja ponownie w Oddziale III ND na stanowisku szefa wydziału, a od końca czerwca – szefa sekcji i zastępcy szefa oddziału[11]. 19 sierpnia został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[12]. Od 20 sierpnia w Kwaterze Głównej Naczelnego Wodza w Siedlcach na stanowisku szefa Oddziału Operacyjnego[11]. Od połowy września znów w Oddziale III ND na stanowisku szefa sekcji i zastępcy szefa oddziału, a od 20 października do 18 listopada – w zastępstwie szef Oddziału III[11]. 23 października 1920 roku został mianowany z dniem 1 kwietnia 1920 roku majorem w piechocie[13]. Od 18 listopada do 12 grudnia na stanowisku szefa sekcji w Oddziale III[11]. Od 23 grudnia 1920 roku do 9 stycznia 1921 roku był oficerem łącznikowym przy Wysokim Komisarzu Ligi Narodów w Gdańsku[11].
Od stycznia do września 1921 roku kontynuował naukę na Kursie Wyższej Szkoły Wojennej. Po zakończeniu nauki i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do Oddziału IV Sztabu Generalnego. 3 maja 1922 roku zweryfikowany został w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 195. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. Z dniem 1 lipca 1923 roku mianowany został pełniącym obowiązki szefa Oddziału IV Sztabu Generalnego[15]. Z dniem 25 września 1924 roku został zwolniony z obowiązków zastępcy członka Oficerskiego Trybunału Orzekającego[16]. 1 grudnia 1924 roku prezydent RP nadał mu stopień pułkownika z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 44. lokatą w korpusie oficerów piechoty[17]. 9 grudnia 1925 roku został czasowo przydzielony do dyspozycji ministra spraw wojskowych[18][19]. Od 25 kwietnia do 5 czerwca 1926 roku był słuchaczem kursu unitarno-informacyjnego dla kandydatów na dowódców pułków w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie[20]. 28 sierpnia 1926 roku został mianowany szefem Oddziału IV SG[21]. 21 lutego 1928 roku został przeniesiony do 25 pułku piechoty w Piotrkowie na stanowisko dowódcy pułku[22][23]. 28 stycznia 1929 roku mianowany został dowódcą piechoty dywizyjnej 13 Dywizji Piechoty w Równem[24][25][26]. Od 7 listopada 1932 roku do 24 sierpnia 1933 roku pełnił w zastępstwie obowiązki dowódcy tej dywizji. 19 października 1934 roku prezydent RP mianował go zastępcą I wiceministra spraw wojskowych[27]. Na generała brygady został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 roku i 1. lokatą w korpusie generałów[28][29]. Na początku czerwca 1935 roku został wybrany I wiceprezesem zarządu Towarzystwa Wiedzy Wojskowej[30]. Na stanowisku zastępcy I wiceministra spraw wojskowych pozostał do 1939 roku[31].
18 września 1939 roku przedostał się do Rumunii, a na początku 1940 roku do Francji[3]. Od kwietnia 1940 roku dowodził zgrupowaniem wojsk pancernych i zmotoryzowanych w Awinionie[3]. Po klęsce Francji przedostał się do Anglii, gdzie w lipcu został komendantem Centrum Wyszkolenia Armii, a od sierpnia 1940 roku do lipca 1945 roku pełnił funkcję attaché wojskowego i komendanta Biura Wojskowego w Londynie[32]. 1 czerwca 1945 roku został awansowany na generała dywizji[32]. Od lipca 1945 roku do lipca 1947 roku był głównym oficerem łącznikowym przy brytyjskim Ministerstwie Wojny[32]. Później pracował w firmie „Tazab”[3]. Był wraz z gen. Andersem jednym z głównych założycieli londyńskiego „Ogniska Polskiego”. Zginął 24 września 1961 roku w Londynie w wypadku samochodowym i został pochowany na cmentarzu Brompton w Londynie[32][3]. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (B-4-11,12)[33].
6 stycznia 1935 roku w Warszawie ożenił się z Zofią Wacławą Barbarą z Wajchtów (ur. 12 stycznia 1890 roku), primo voto Daszewską, wyznania ewangelicko-reformowanego, rozwiedzioną[3][34]. Ślubu udzielił ksiądz Paweł Dilis, kaznodzieja Parafii Wileńskiej Ewangelicko-Reformowanej[35]. Miał trzy pasierbice i pasierba Jana Kazimierza Daszewskiego (1916–1942), kapitana pilota Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, kawalera Orderu Virtuti Militari[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5236 – 28 lutego 1922[36]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 10 listopada 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[37][38]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 7 listopada 1925 „za zasługi na polu zaopatrzenia armji”[39][40]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy[41], w zamian za amarantową wstążkę otrzymaną 1 lipca 1918[42]
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami[32]
- Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1931 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”[43][44]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka „Znak Pancerny” – honorowo 11 listopada 1935[45]
- Krzyż Komandorski Orderu Korony Rumunii – 4 grudnia 1923[46] i 31 stycznia 1924[47][48]
- Krzyż Komandorski czechosłowackiego Orderu Lwa Białego – 30 stycznia 1926[49]
- Krzyż Komandorski jugosłowiańskiego Orderu Białego Orła – 8 marca 1926[50]
- Krzyż Komandorski francuskiego Orderu Legii Honorowej – 1936[51][52]
- Krzyż Kawalerski francuskiego Orderu Legii Honorowej nr 30518 – 23 czerwca 1925[53]
- Order Łaźni III klasy (Wielka Brytania)
- Order Świętego Stanisława 2 stopnia[54] – 30 stycznia 1917[6]
- Order Świętej Anny 3 stopnia[55] – 26 czerwca 1916[6]
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia[55] – 27 czerwca 1915[6]
- Medal Zwycięstwa – 20 kwietnia 1925[56]
Uwagi
- ↑ Według kalendarza juliańskiego urodził się 26 lutego 1886[1].
Przypisy
- ↑ Kolekcja ↓, s. 144.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 16, 166, 168.
- 1 2 3 4 5 6 7 Korczyk 1987 ↓, s. 739–741.
- ↑ Grażyna Zabłocka. Józef Regulski. „Podkowiański Magazyn Kulturalny”. 54. Podkowa Leśna: Towarzystwo Przyjaciół Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna. [dostęp 2023-04-07].
- 1 2 3 4 Kolekcja ↓, s. 137.
- 1 2 3 4 Памяти героев ↓.
- 1 2 Kolekcja ↓, s. 138.
- 1 2 Kolekcja ↓, s. 139.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 133.
- ↑ Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej Nr 1 z 28 października 1918, poz. 10.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kolekcja ↓, s. 134.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920, s. 779.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1920, s. 1087.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 25.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 2 czerwca 1923, s. 365.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 111 z 19 października 1924, s. 618.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 731.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 9 grudnia 1925, s. 708.
- ↑ Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 162.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 14 września 1926, s. 301.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928, s. 19-28.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 41, 160.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929, s. 79.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 3.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 16, 488.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 245.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 373.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 5.
- ↑ Oficerskie kursy języków obcych. Obrady delegatów T-wa wiedzy wojskowej. „Warszawski Dziennik Narodowy”. 15B, s. 9, 9 czerwca 1935.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 5, 430.
- 1 2 3 4 5 Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 57.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: REGULSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03] .
- ↑ Kolekcja ↓, s. 167, 168.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 168.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 marca 1922, s. 226.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 2.
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1083.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 20 listopada 1925, s. 661.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922, s. 506.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 136, 138.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 19 marca 1931, s. 65.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 11 listopada 1935, s. 125.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 2 stycznia 1924, s. 757.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 5 czerwca 1924, s. 307.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 41.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 3 marca 1926, s. 69.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 12 kwietnia 1926, s. 107.
- ↑ Dekoracja generałów orderem Legii Honorowej. „Gazeta Lwowska”. Nr 224, s. 3, 30 września 1936.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 5.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 31 lipca 1925, s. 439.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 136.
- 1 2 Kolekcja ↓, s. 136, 137.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 20 kwietnia 1925, s. 210.
Bibliografia
- Bronisław Regulski. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.487 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-07].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów Sztabu Generalnego (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku). Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1926.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Henryk Korczyk: Regulski Bronisław (1886–1961). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXX. Polska Akademia Nauk, 1987.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Linki zewnętrzne
- Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Регульский Бронислав Юльянович. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-04-07]. (ros.).