Brama Twardowskiego – skała w miejscowości Siedlec w gminie Janów w powiecie częstochowskim, w województwie śląskim. Znajduje się w lesie przy drodze łączącej Siedlec z drogą wojewódzką nr 793, w odległości około 600 m od skrzyżowania tych dróg i parkingu^[1]. Jest to zbudowany z wapienia most skalny. Nazwę nadał mu poeta Zygmunt Krasiński (1812–1859), który często tędy spacerował. Już za jego czasów wykonano dla turystów drewniane schodki ułatwiające zwiedzanie skały^[2].

Skała leży w obrębie rezerwatu przyrody Parkowe. Pod względem geograficznym jest to obszar Równiny Janowskiej na Wyżynie Częstochowskiej w obrębie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd^[3]. W lesie w okolicy Bramy Twardowskiego znajduje się jeszcze kilka innych ostańców^[4]. W formacjach tych oraz w Bramie Twardowskiego znajduje się kilka schronisk jaskiniowych: Brama Twardowskiego, Schronisko przed Bramą Twardowskiego I i Schronisko za Bramą Twardowskiego II^[5].

Budujący skałę wapień skalisty powstał w jurze na dnie morza ze szczątków organizmów morskich. W późnej jurze nastąpiło podniesienie i odsłonięcie płyty wapiennej, a w kredzie ponowna transgresja morska i tworzenie się w wapieniach jaskiń. W późnej kredzie doszło do ponownego wypiętrzenia płyty i odsłonięcia wapieni^[2].

We wrześniu 1939 na terenach otaczających skałę toczyły się walki oddziałów polskiej armii z niemieckim najeźdźcą^[2].

Brama Twardowskiego znajduje się w lesie, około 50 m od drogi (przy drodze jest niewielka zatoka, dzięki czemu łatwo zlokalizować tę atrakcję turystyczną). Obok skały prowadzi Szlak Walk 7 Dywizji Piechoty, znakowany na zielono^[1].

Legendy

Z Bramą Twardowskiego związana jest legenda o czarnoksiężniku Twardowskim. Na skale znajdują się odciski, które według tej legendy pozostawił diabelski kogut, startując z Twardowskim na Księżyc. Istnieje też przekaz mówiący o tym, że panna, która przejdzie przez otwór Bramy Twardowskiego, wkrótce będzie miała szansę wyjść za mąż^[2].

Przypisy