nr rej. 319 z 27.02.1967[1] | |
Widok od Motławy (strona zewnętrzna) | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | |
Typ budynku | |
Rozpoczęcie budowy |
XIV wiek |
Ukończenie budowy |
XV wiek |
Zniszczono |
1945 |
Odbudowano |
lata 80. XX wieku |
Położenie na mapie Gdańska | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
54°20′59″N 18°39′25″E/54,349722 18,656944 |
Brama Świętego Ducha (niem. Heilige-Geist-Tor) – jedna z zabytkowych bram wodnych w Gdańsku. Znajduje się u wylotu ul. św. Ducha, na Długim Pobrzeżu.
Historia
Brama ta istniała już w 1378 roku. Znana była wtedy jako brama „dolna”. W połowie XV wieku uzyskała kształt znany z zaginionego obrazu Antoniego Möllera z 1603 roku. Fasadę zdobiła podwójna wnęka i ażurowa attyka, usunięta w XIX wieku. W XVI wieku brama utraciła charakter militarny i została zaadaptowana na mieszkania oraz warsztaty. Ostateczne zatracenie historycznej formy spowodowały przebudowy w XIX wieku.
Po II wojnie światowej z bramy pozostał tylko łuk przejścia i strzępy ścian. Odbudowa rozpoczęła się dopiero w pierwszej połowie lat 80. XX wieku. Brama nie jest rekonstrukcją, ale stanowi przykład reintegracji architektonicznej zespołu gdańskich historycznych bram wodnych. Odbudowaną bramę zdobi sgraffitowy fryz.
Naprzeciw bramy, po drugiej stronie Motławy, zaczyna się Wyspa Spichrzów.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2013-06-25] .
- ↑ Mirosława Kasowska: Brama Świętego Ducha w Gdańsku. Wiadomości24.pl, 2010-08-02. [dostęp 2015-11-25].
Bibliografia
- Historia Gdańska, Tom II 1454-1655, Edmund Cieślak (red.), Jerzy Stankiewicz, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, ISBN 83-215-3244-6, OCLC 749426859 .
- Jacek Friedrich, Gdańskie zabytki architektury do końca XVIII w., Gdańsk 1995, ISBN 83-7017-606-2.
- Historia bramy
Linki zewnętrzne
- Brama Świętego Ducha (niem. Heiligegeisttor) – nieistniejąca brama miejska w dawnym Szczecinie, prowadząca w kierunku podmiejskiego osiedla Górny Wik