Hemet Neczer – Boska Małżonka w hieroglifach |
Boska małżonka Amona, także Boska adoratorka Amona – urząd i tytuł, wywodzący się z początku XVIII dynastii, początku Nowego Państwa Tebańskiego.
Pojawienie się tytułu
Pierwszą kobietą noszącą ten tytuł, który potwierdzają źródła egipskie była Ahmes-Nefertari, wielka małżonka Ahmosego. Być może także tytuł ten nosiła Ahhotep I, której tytuł potwierdza jedynie inskrypcja na jej trumnie.Tytuł ten nosiła także Hatszepsut, a po objęciu przez nią faktycznej władzy królewskiej, jej córka Neferure.
Początkowo tytuł miał znaczenie symboliczno-religijne. Funkcją kobiet o tym tytule było towarzyszenie bogu stwórcy w Kosmogonicznej Prokreacji. Kobiety te nazywano także Ręką Boga: według wierzeń bogowie powstali w wyniku masturbacji kreatora, dlatego ręka posłużyła mu za partnerkę.[1]
Kobiety u władzy
Faktyczną władzę, porównywalną z władzą królewską, osiągnęły Boskie małżonki w Trzecim Okresie Przejściowym, w czasach panowania XXIII i XXV dynastii. W czasach tych posiadały one władzę polityczną i kontrolę nad świątyniami Egiptu, odgrywając ogromna rolę w polityce dynastycznej faraonów. Pierwszą z nich była Szepenupet I, córka Osorkona III. Wywodziła się z królewskiego rodu z Tanis, a więc była pochodzenia libijskiego. Jej następczynie były córkami władców kuszyckich, władających Egiptem w czasach XXV dynastii, oraz władców saickich z okresu XXVI dynastii. Imiona boskich małżonek zapisywane były w kartuszach. Swą władzę sprawowały przez ponad dwa stulecia, niemalże całkowicie likwidując wpływy i znaczenie arcykapłanów Amona w Tebach. Boskie małżonki Amona ślubowały zachować dziewictwo do końca życia, a sukcesja następowała poprzez adopcję swej następczyni.
Trzeci Okres Przejściowy – Boskie małżonki Amona | ||||
Boska małżonka | Lata panowania p.n.e. | Imię własne | Imię tronowe | Córka |
Szepenupet I | 754-714 | Szepenupet MeriMut | HenemetibAmon | Osorkona III i Karoaczet |
Amenardis I | 740-720 | Amenardis | HatneferuMut | Kaszty i Pabatmy |
Szepenupet II | 710-650 | Duatneczer Szepenupet | HenutneferuMut Iritre | Pianchiego i Peksater |
Amenardis II | 670-640 | Amenardis | MeritTefnut | Taharki |
Nitokris I | 656-586 | Nitokris MeriMut | NebetneferuMut | Psametycha I |
Anchnesneferibre | 595-525 | AnchnesneferibRe | HekaneferuMut | Psametycha II i Tahut |
Nitokris II | 525-??? | Nitokris | HemneczerAmon | Ahmosego II |
Pełna lista boskich małżonek Amona
- Ahhotep I? – żona Sekenenre Tao II, matka Ahmosego (prawdopodobnie),
- Ahmes-Nefertari – córka Sekenenre Tao II, siostra-żona Ahmosego,
- Sitkamose – córka Kamose (tytuł otrzymała prawdopodobnie pośmiertnie),
- Meritamon – córka Ahmosego, siostra-żona Amenhotepa I,
- Ahmes-Sitamon – córka Ahmosego,
- Hatszepsut – córka Totmesa I,
- Isis – matka Totmesa III (tytuł otrzymała pośmiertnie),
- Neferure – córka Hatszepsut i Totmesa II - żona Totmesa III,
- Hatszepsut-Meritre – żona Totmesa III,
- Ahmes-Meritamon – córka Totmesa III,
- Tiaa – żona Amenhotepa II, matka Totmesa IV,
- Sitre – żona Ramzesa I, matka Setiego I,
- Tuja – żona Setiego I, matka Ramzesa II,
- Nefertari – żona Ramzesa II,
- Tauseret – żona Setiego II,
- Iset – żona Ramzesa III,
- Tentipet – żona Ramzesa IV,
- Isis – córka Ramzesa VI,
- Titi – żona? Ramzesa X,
- Maatkare – córka Pinodżema I,
- Henuttaui – córka Pinodżema II,
- Karoma III – córka lub wnuczka Osorkona II,
- Taszacheper? – córka Osorkona II, prawdopodobnie,
- Szepenupet I,
- Amenardis I,
- Szepenupet II,
- Amenardis II,
- Nitokris I,
- Anchnesneferibre,
- Nitokris II.