Bohater narodowy – w folklorze osoba, która przyczyniła się w znaczący sposób dla rozwoju społeczeństwa, ceniona z powodu swoich cnót i wybitnych osiągnięć oraz postrzegana jako reprezentant konkretnego społeczeństwa jako całości. Może zostać uznany w świadomości społecznej, przez organizację lub przez rząd danego kraju. Zwykle bohater narodowy wyróżnia się zaangażowaniem, poświęceniem i oddaniem wobec idei narodowych. Często jest wzorem przywództwa i zachowania etycznego oraz okazuje miłość do swojego kraju lub ludu[1].
Zdarza się, że uznanie kogoś za bohatera narodowego jest kontrowersyjne. Przykładem takiej postaci historycznej jest pierwszy cesarz Chin Qin Shi Huang, którego różni historycy wyróżniają za zasługi dla rozwoju państwa chińskiego lub potępiają za wprowadzenie systemu totalitarnego[2].
Choć bohater narodowy zwykle jest tej samej narodowości, co społeczeństwo uznające go za swojego bohatera, to nie zawsze tak jest. Na przykład Polak Ernest Malinowski za swoje zasługi w Bitwie pod Callao jest uważany za bohatera narodowego Peru[3].
Przykłady bohaterów narodowych
- Tadeusz Kościuszko – dowódca Insurekcji kościuszkowskiej bohater narodowy Polski[4][5], Stanów Zjednoczonych i Białorusi[6]
- Ernest Malinowski – Polak uznawany za bohatera narodowego Peru za swoje zasługi w Bitwie pod Callao[3]
- Yue Fei – chiński bohater narodowy, który oparł się inwazji dynastii Jin na Chiny
- Carl Gustaf Mannerheim – marszałek wojskowy, uczestnik wielu wojen i przywódca polityczny, bohater narodowy Finlandii[4]
- Joanna d’Arc – uczestniczka Wojny stuletniej, święta Kościoła katolickiego oraz patronka i bohaterka Francji
- Kardynał Miguel Obando Bravo – działacz na rzecz praw człowieka w okresie dyktatury Anastasio Somoza Garcíi i później rządu sandinistów, bohater narodowy Nikaragui[4]
Państwowe tytuły bohatera narodowego
W różnych państwach istnieją odznaczenia lub sankcjonowane przez rząd tytuły bohatera narodowego.
Państwo | Nazwa tytułu lub odznaczenia | Lata funkcjonowania | Przypis | |
---|---|---|---|---|
Od | do | |||
Antigua i Barbuda | Order Bohatera Narodowego | 1998 | nadal | [9] |
Armenia | Narodowy Bohater Armenii | 1994 | nadal | [10] |
Azerbejdżan | Narodowy Bohater Azerbejdżanu | 1992 | nadal | [11] |
Barbados | Order Bohatera Narodowego | 1998 | nadal | [12] |
Belize | Order Bohatera Narodowego | 1991 | nadal | [13] |
Białoruś | Bohater Białorusi | 1995 | nadal | [14] |
Bułgaria | Bohater Ludowej Republiki Bułgarii | 1948 | 1990 | [15] |
Filipiny | Narodowy Bohater Filipin | 1995 | nadal | [16] |
Grenada | Order Bohatera Narodowego | 2007 | nadal | [17] |
Gruzja | Narodowy Bohater Gruzji | 2004 | nadal | [18] |
Indonezja | Narodowy Bohater Indonezji | 1958 | nadal | [19] |
Jamajka | Order Bohatera Narodowego | 1969 | nadal | [20] |
Kazachstan | Bohater Kazachstanu | 1993 | nadal | [21] |
Rosja | Bohater Federacji Rosyjskiej | 1992 | nadal | [22] |
Ukraina | Bohater Ukrainy | 1998 | nadal | [23] |
Uzbekistan | Bohater Uzbekistanu | 1994 | nadal | [24] |
ZSRR | Bohater Związku Radzieckiego | 1934 | 1991 | [25] |
Przypisy
- ↑ What Is a National Hero? [online], Reference [dostęp 2018-12-29] (ang.).
- ↑ Tyran, morderca czy bohater narodowy? [online], www.focus.pl, 8 marca 2011 [dostęp 2018-12-29] (pol.).
- 1 2 Bohater narodowy Peru [online], Polskie Poznawanie Świata [dostęp 2018-12-29] (pol.).
- 1 2 3 4 5 Tadeusz Kościuszko, polski bohater narodowy – Archiwum Państwowe w Łodzi [online], www.lodz.ap.gov.pl [dostęp 2018-12-29] .
- ↑ Tadeusz Kościuszko – bohater narodowy [online], Gminny Ośrodek Kultury Wojciechów [dostęp 2018-12-29] (pol.).
- ↑ Dworek bohatera trzech narodów [online], rp.pl [dostęp 2023-09-30] (pol.).
- ↑ Che Guevara remains a national hero in Cuba 50 years after his death [online], CGTN America, 9 października 2017 [dostęp 2018-12-30] (ang.).
- ↑ Douglas MacQueen , Scottish National Hero William Wallace Brutally Killed On This Day In 1305 [online], Transceltic - Home of the Celtic nations, 23 sierpnia 2016 [dostęp 2018-12-30] (ang.).
- ↑ National Honours Act 1998. Parliament of Antigua and Barbuda, 10 stycznia 2016. (ang.).
- ↑ Legislation: National Assemly of RA. parliament.am. [dostęp 2018-12-29]. (orm.).
- ↑ On the title of National Hero. azerbaijans.com. [dostęp 2018-12-29]. (ang.).
- ↑ Pariament’s history. The Barbados Parliament. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-23)]. (ang.).
- ↑ National Heroes of Belize. www.caribbeanelections.com. [dostęp 2018-12-29]. (ang.).
- ↑ Закон Республики Беларусь от 13.04.1995 N 3726-XII. bankzakonov.com. [dostęp 2018-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-14)]. (biał.).
- ↑ Robert Werlich , Orders and decorations of all nations: ancient and modern, civil and military, Washington: Quaker Press, 1965, s. 43 .
- ↑ SELECTION AND PROCLAMATION OF NATIONAL HEROES AND LAWS HONORING FILIPINO HISTORICAL FIGURES. congress.gov.ph, 2011-06-04. [dostęp 2018-12-29]. (ang.).
- ↑ Chapter 204A National Honours and Awards Act – Government of Grenada. www.laws.gov.gd. [dostęp 2019-09-21]. (ang.).
- ↑ საქართველოს პრეზიდენტის ვებ-გვერდი. www.president.gov.ge. [dostęp 2018-12-29]. (gruz.).
- ↑ Fabiola Desy Unidjaja , Fabiola Desy Unidjaja , Composer, freedom fighters declared heroes, „The Jakarta Post”, 11 listopada 2004 [dostęp 2018-12-29] (ang.).
- ↑ Jamaica’s National Honours and Awards. Jamaica Observer, 2013-10-21. [dostęp 2018-12-29]. (ang.).
- ↑ В далеком 1640-м году ярославский купец Гурий Назаров основал в устье реки.... www.atyrau-city.kz. [dostęp 2018-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-08)]. (kaz.).
- ↑ ЗАКОН РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ. award.adm.gov.ru, 2012-02-20. [dostęp 2018-12-29]. (ros.).
- ↑ Про встановлення відзнаки Президента України „Герой України”. zakon.rada.gov.ua. [dostęp 2018-12-29]. (ukr.).
- ↑ Званию „Герой Узбекистана” исполнилось 10 лет. РИА Новости, 20040505T1010+0400Z. [dostęp 2018-12-29]. (ros.).
- ↑ Звание Героя Советского Союза.. www.aviation.ru, 2006-05-23. [dostęp 2018-12-29]. (ros.).