Bogdan Bartnikowski
Mały
Ilustracja
Bogdan Bartnikowski w trakcie uroczystości upamiętniających powstanie warszawskie (2021)
pułkownik pilot pułkownik pilot
Pełne imię i nazwisko

Bogdan Stanisław Bartnikowski

Data i miejsce urodzenia

24 stycznia 1932
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1944, 1952–1985

Siły zbrojne

Armia Krajowa
Ludowe Wojsko Polskie

Formacja

Siły Powietrzne

Jednostki

OSL, 36 sspl

Stanowiska

pilot, instruktor

Główne wojny i bitwy

powstanie warszawskie

Późniejsza praca

dziennikarz, pisarz

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oświęcimski

Bogdan Stanisław Bartnikowski, ps. „Mały” (ur. 24 stycznia 1932 w Warszawie[1]) – polski wojskowy, pułkownik pilot Wojska Polskiego, uczestnik powstania warszawskiego, dziennikarz, pisarz i reportażysta.

Życiorys

Syn Heleny z domu Pieńkowskiej i Stefana Bartnikowskiego. Przed II wojną światową jego ojciec pracował jako pracownik cywilny w Wyższej Szkole Wojennej, a matka prowadziła dom. Podczas okupacji niemieckiej oboje zajmowali się handlem, ojciec prawdopodobnie zginął podczas powstania warszawskiego[2].

W czasie powstania warszawskiego Bogdan Bartnikowski był łącznikiem w obwodzie Ochota Armii Krajowej[3] (ps. „Mały”)[4]. 10 sierpnia 1944 wraz z matką zostali przymusowo wysiedleni do obozu przejściowego na Zieleniaku, skąd krótko potem przez Dulag 121 Pruszków wywieziono ich do KL Auschwitz-Birkenau[1][4]. Był tam więźniem bloku dziecięcego nr 13. W styczniu 1945 wywieziony wraz z matką do Blankenburga, gdzie do kwietnia 1945 pracował przymusowo przy odgruzowywaniu Berlina[1].

Po powrocie do Polski kształcił się w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego. W 1952 zaczął naukę w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie, do początku lat 50. działał również w harcerstwie. Będąc zawodowym wojskowym, do 1968 służył jako pilot–instruktor w Oficerskiej Szkole Lotniczej, przemianowanej z czasem na Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych, a następnie w 36 Samodzielnym Specjalnym Pułku Lotniczym w Warszawie. Następnie zatrudniony w prasie wojskowej, do czasu przejścia w stan spoczynku w 1985[1][2].

Jaki prozaik debiutował w 1966 zbiorem opowiadań o ludziach lotnictwa. W 1969 opublikował Dzieciństwo w pasiakach, kilkakrotnie wznawiane i tłumaczone m.in. na język niemiecki[1]. W 1989 napisał książkę Dni długie jak lata, w której opisał wojnę z perspektywy dziecka. Jest także autorem m.in. powieści Daleka droga i Powrót nad Wisłę.

Zaangażowany w działalność kombatancką[5]. Uczestnik prelekcji i spotkań dotyczących historii II wojny światowej[6]. Był członkiem zarządu Stowarzyszenia Więźniów Byłych Dzieci Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych[7], został też członkiem Mazowiecko-Podlaskiego Stowarzyszenia Pomocy Byłym Więźniom Politycznym Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych, Gett i Więzień Gestapo[8]. Został członkiem Związku Powstańców Warszawskich[3].

Życie prywatne

Zawarł związek małżeński, ma syna[2]. Jego żona w dzieciństwie również była więźniarką Dulagu 121 Pruszków[9]. Zamieszkał w Zalesiu Górnym[10].

Odznaczenia

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim[11] Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Oświęcimskim.

Wybrane publikacje

  • Nad chmurami, Wyd. MON, Warszawa 1966
  • Dzieciństwo w pasiakach, Nasza Księgarnia, Warszawa 1969
  • Zatory, Wyd. MON, Warszawa 1969
  • Daleka droga, Nasza Księgarnia, Warszawa 1971
  • Powrót nad Wisłę, Nasza Księgarnia, Warszawa 1972
  • Spojrzenie w niebo, Wyd. MON, Warszawa 1972
  • Atlantycka wyprawa „Kopernika”, Wyd. Morskie, Gdańsk 1975
  • Błękitny balet, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1975
  • Do zobaczenia na górze!, Wyd. MON, Warszawa 1975
  • Nieziemskie przygody, Nasza Księgarnia, Warszawa 1975
  • Gdzie diabeł nie może, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1976
  • Zielone skrzydła, Wyd. MON, Warszawa 1976
  • Fruwające wiatraki: przygody własne i cudze, Nasza Księgarnia, Warszawa 1978
  • W misji specjalnej, Wyd. MON, Warszawa 1978
  • Kalendarze z hełmem, Wyd. MON, Warszawa 1981
  • Chorążowie, Wyd. MON, Warszawa 1983
  • Opowieści zastępowego, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1983
  • Nocą przychodzi śmierć, Wyd. MON, Warszawa 1985
  • Dni długie jak lata, Nasza Księgarnia, Warszawa 1989
  • Godzina z Nike, Abrys, Kraków 2000
  • Dotknięcie raju: wiersze o Tajlandii, IBiS, Warszawa 2003
  • Księżyc dla straceńców, Oficyna Wydawnicza Ston 2, Kielce 2006
  • Mgnienia, Oficyna Wydawnicza Ston 2, Kielce 2009
  • Bardzo blisko ziemi, Komograf, Ożarów Mazowiecki 2014[12]
  • Powroty do Auschwitz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2022

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Bogdan Bartnikowski, fpnp.pl [zarchiwizowane 2017-12-01].
  2. 1 2 3 Bogdan Bartnikowski – biogram [online], relacjebiograficzne.pl [dostęp 2023-10-29].
  3. 1 2 Bogdan Stanisław Bartnikowski [online], 1944.pl [dostęp 2023-03-30].
  4. 1 2 Bogdan Bartnikowski, Archiwum Historii Mówionej [zarchiwizowane 2015-01-30].
  5. ↑ Cześć i chwała Bohaterom Powstania Warszawskiego! [online], kombatanci.gov.pl, 3 sierpnia 2020 [dostęp 2022-08-09].
  6. ↑ Maciej Janaszek-Seydlitz, Wystawa „Nazajutrz – the Day After” [online], sppw1944.org, 5 listopada 2009 [dostęp 2022-08-09].
  7. ↑ Stowarzyszenie Więźniów Byłych Dzieci Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych [online], rejestr.io [dostęp 2022-08-09].
  8. ↑ Mazowiecko-Podlaskie Stowarzyszenie Pomocy Byłym Więźniom Politycznym Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych, Gett I Więzień Gestapo [online], krs-pobierz.pl [dostęp 2022-08-09].
  9. ↑ Bogdan Bartnikowski „Mały” [online], Archiwum Historii Mówionej [dostęp 2023-10-29].
  10. ↑ Spotkanie z żywą historią [online], zalesie-gorne.pl, 1 kwietnia 2021 [dostęp 2022-08-09].
  11. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 marca 2002 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2002 r. nr 18, poz. 322).
  12. ↑ Bartnikowski, Bogdan [online], bn.org.pl [dostęp 2015-02-02].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.