wieś | |
Pałac w Bogaczowie, XVII/XVIII w. | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
68 |
Kod pocztowy |
66-010[1] |
Tablice rejestracyjne |
FZI |
SIMC |
0912497 |
Położenie na mapie gminy Nowogród Bobrzański | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego | |
Położenie na mapie powiatu zielonogórskiego | |
51°50′54″N 15°15′46″E/51,848333 15,262778[2] |
Bogaczów (niem. Gross Reichenau)[3] – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, w gminie Nowogród Bobrzański.
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0912505 | Krzewiny | przysiółek |
Historia
Już w 1294 roku wieś była wzmiankowana jako Richnowe, a około 1300 Reychnow[3]. Dopiero w 1441 roku źródła donoszą o pierwszych właścicielach dóbr. Większą część wsi w tym czasie posiadała rodzina von Niesemeuschel, a wcześniej dobra znajdowały się w rękach przedstawicieli rodu von Rabenau z Kosierza[3]. Rothenburgowie sprzedali część wsi w 1551 roku Adamowi von Niesemeuschelowi i dzięki temu dobra zostały scalone. W 1560 i 1561 roku po jego śmierci doszło do podziału majątku na dwie części z folwarkiem górnym i dolnym. Za sprawą Philippa von Niesemeuschela w 1702 roku miało miejsce ponowne połączenie majątków[3]. Od połowy XVIII wieku, a więc od zakupu majątku przez rodzinę von Lüttwitz, aż do 1945 roku kilkakrotnie zmieniały się rodziny władające tymi dobrami. Do Hansa Friedricha von Haugwitza i jego syna należały one w XVIII i na początku XIX wieku. Przed 1945 rokiem jako ostatni występuje przedstawiciel rodu von Strachwitz. Bogaczów był w XIX wieku dość dużą wsią, która w 1845 roku liczyła 145 domów i 744 mieszkańców. Pracowały tu wówczas 2 młyny wodne, wiatrak oraz cegielnia[3].
W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Bogaczów, po jej zniesieniu w gromadzie Nowogród Bobrzański. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego. Na koniec 2005 roku Bogaczów miał 469 mieszkańców.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół filialny pod wezwaniem św. Wawrzyńca[8], gotycki z XIV wieku, pierwsza wzmianka z 1323 roku, murowany z kamienia polnego, w XVII wieku, w 1619 roku. Przynależy do parafii Koźla Kożuchowska. Wewnątrz szereg obrazów barokowych. Na ołtarzu znajduje się obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, przywieziony przez przesiedleńców z Kresów Wschodnich z miejscowość Koropiec. Obraz był w swej historii "porwany" przez Turków, a następnie wykupiony przez króla Wiśniowieckiego za tyle srebra ile sam ważył
- zespół dworski, XVII-XIX wieku:
- Dwór w Bogaczowie, renesansowy z XVI w., piętrowy, murowany z kamienia polnego na planie prostokąta, pokryty dachem mansardowym[9], wejście zdobi portal, ze szczytem (przyczółkiem) z tablicą zawierającą herby von Niesemeuschel i D von Z. (Zeschau)[10][9][11]. Po wojnie własność PGR. W 1989 roku nabyty przez osobę prywatną[12]
- park (nie istnieje)[13]
inne zabytki:
- Pałac w Bogaczowie renesansowy z XVI wieku, przebudowany w XVII wieku na styl barokowy. Po przebudowie w końcu XIX wieku nadano mu kształt litery U. Po II wojnie światowej należał kolejno do Leśnictwa, PGR, i Technikum Rolniczego. Następnie był siedzibą państwowego domu dziecka. Ze względu na konieczność przeprowadzenia gruntownego remontu w 1984 roku dom dziecka przeniesiono. Po roku 1989 pałac został sprzedany osobom prywatnym
- zabytkowa wozownia
- park, 26-hektarowy z 60 rodzajami drzew, wśród których kilkanaście to pomniki przyrody, znajduje się w pobliżu pałacu.
- Gotycki kościół św. Wawrzyńca (1323)
- Herb v. Niesemeuschel
- Herb von Zeschau
Klub sportowy
We wsi działa klub sportowy "Zieloni" Bogaczów (piłkarska klasa B).
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2014, s. 66 [zarchiwizowane 2014-09-28] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 7566
- 1 2 3 4 5 Garbacz 2011 ↓, s. 45.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 grudnia 2023 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw i rodzajów niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2799)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 106. [dostęp 2013-02-28].
- ↑ Oficjalna strona Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej. [dostęp 2008-08-26].
- 1 2 Bogaczów, gm. Nowogród Bobrzański, pow. zielonogórski – dwór. [dostęp 2024-03-19].
- ↑ Bogaczów (Gross Reichenau). [dostęp 2024-03-19].
- ↑ Dwór w Bogaczowie. [dostęp 2024-03-19].
- ↑ Numer rejestru zabytków 20 z 14.07.1950 oraz 3034 z 26.07.1978
- ↑ Numer rejestru zabytków 22 z 15.07.1950
Bibliografia
- Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 45-47. ISBN 978-83-919914-8-0.