Bitwa pod Møn
Wojna duńsko-szwedzka (1675–1679)
Ilustracja
Niels Juel
Czas

1677

Miejsce

rejon wyspy Møn

Terytorium

Morze Bałtyckie

Wynik

Zwycięstwo floty duńskiej

Strony konfliktu
Szwecja Dania
Dowódcy
Erik Carlsson Sjöblad Niels Juel
Siły
3 okręty liniowe, 6 uzbrojonych statków, mniejsze jednostki 9 okrętów liniowych, mniejsze jednostki
Straty
1 okręt zatopiony, 6 zdobytych bez strat w okrętach
Położenie na mapie Morza Bałtyckiego
Mapa konturowa Morza Bałtyckiego, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
54°26′15,58″N 11°11′42,94″E/54,437660 11,195260

Bitwa pod Møn – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniach 31 maja – 1 czerwca 1677 roku, podczas wojny skańskiej. Zdecydowane zwycięstwo floty duńskiej adm. Juela nad eskadrą szwedzką adm. Sjöblada.

Przed bitwą

Szwedzi, chcąc rozstrzygnąć kampanię morską przed przybyciem floty holenderskiej, sojusznika Duńczyków, rozpoczęli działania, wysyłając w maju z Göteborgu eskadrę adm. Erika Sjöblada (trzy okręty liniowe i 6 uzbrojonych statków), który miał dokonać ataków dywersyjnych na wybrzeżach duńskich w Kattegacie[1], a następnie przeprowadzić swoje okręty do Sztokholmu[2].

20 maja Sjöblad przybył do wybrzeży duńskich i posuwał się wolno wzdłuż nich, zatrzymywany przez częste cisze. 30 maja, niedaleko Warnemünde dogoniła go eskadra Nielsa Juela; Juel od kilku dni płynął z Kopenhagi na spotkanie Szwedów, ale i jego spowalniał brak wiatru[2].

Duńczycy mieli przewagę pod każdym względem: 8 okrętów (wobec dwóch szwedzkich) niosło ponad 50 dział, łączna liczba armat floty duńskiej wynosiła 671 wobec 404 szwedzkich, przy czym Szwedzi dysponowali najwyżej dwunastofuntówkami, a okręty duńskie miały także działa 18- i 24-funtowe[2].

Bitwa

31 maja powiał lekki wiatr i Sjöblad rozpoczął odwrót na północny wschód, ścigany przez Duńczyków. Bryza szybko ucichła i obie strony rozpoczęły holowanie okrętów łodziami okrętowymi. Ok. 7 wieczór najszybsze jednostki duńskie otworzyły ogień do pozostających w tyle okrętów szwedzkich; ok. północy pierwszy okręt, „Wrangels Pallats”, poddał się duńskiemu „Enighed”. Walka rozgorzała ponownie ok. 2.30 nad ranem, 1 czerwca. Korzystając z wiatru, Duńczycy doganiali uchodzące jednostki szwedzkie i kolejno je zdobywali. Największy liniowiec szwedzki, „Kalmarkastell” (72 działa), został przed poddaniem tak uszkodzony przez obrońców, że musiał wyrzucić się na brzeg. Ostatecznie Szwedzi stracili 7 okrętów, w tym flagowego „Amaranta”, a pozostałe uległy rozproszeniu. Duńskie straty były minimalne, ale Juel nie był zadowolony z mało agresywnej postawy kilku swoich dowódców i postawił ich przed sądem wojennym, który ukarał ich grzywnami[2].

Skład flot w bitwie pod Møn

Eskadra szwedzka[2]
  • „Amarant”, 46 dział (adm. Sjöblad)
  • „Andromeda”, 52 działa
  • „Wrangels Pallats”, 44 działa
  • „Kalmarkastell”, 72 działa
  • „Gustavus”, 48 dział
  • „Rosa”, 46 dział
  • „Hafsfru”, 46 dział
  • „Engel Gabriel”, 32 działa
  • „Grip”, 8 dział
  • 1 brander, 11 mniejszych jednostek
Eskadra duńska[2]
  • „Christianus V”, 86 dział (adm. Juel)
  • „Churprinds”, 74 działa
  • „Gyldenlove”, 56 dział
  • „Enighed”, 62 działa
  • „Christianus IV”, 54 działa
  • „Christiania”, 54 działa
  • „Nelleblad”, 52 działa
  • „Lindorm”, 50 dział
  • „Neptunus”, 42 działa
  • „Christiansand”, 40 dział
  • „Hummer”, 37 dział
  • „Havmand”, 34 działa
  • „Havfru”, 30 dział
  • 2 brandery, galera, galeota, 15 mniejszych jednostek

Przypisy

  1. ↑ Paweł Piotr Wieczorkiewicz: Historia wojen morskich, t.1. Londyn: Wydawnictwo Puls, 1995, s. 179-180. ISBN 1-85917-030-7.
  2. 1 2 3 4 5 6 Roger Charles Anderson: Naval Battles in the Baltic 1553-1850. Londyn: C. Gilbert-Wood, 1910, s. 116-117.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.