Bitwa pod Kiesią
Wojna polsko-szwedzka (1600–1611)
Czas

7 stycznia 1601

Miejsce

Kieś

Terytorium

dzisiejsza Łotwa

Przyczyna

spór o Inflanty i o dominium Maris Baltici

Wynik

wygrana I Rzeczypospolitej

Strony konfliktu
I Rzeczpospolita Królestwo Szwecji
Dowódcy
Maciej Dębiński
Jerzy Farensbach 		Hans Bengtsson
Siły
700 (w tym 350 husarii)[1] ponad 3 tys.[1]
Straty
10 zabitych i 60 rannych[2] 1,9 tys. zabitych i rannych, 100 jeńców, wszystkie działa i 11 chorągwi[2]
Położenie na mapie Łotwy
Mapa konturowa Łotwy, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
57°18′48″N 25°16′12″E/57,313333 25,270000

Bitwa pod Kiesią (zwana też bitwą pod Wenden, bitwą pod Cesis) – bitwa, jaka miała miejsce 7 stycznia 1601 podczas wojny polsko-szwedzkiej 1600–1611.

Przed bitwą

Kampania wojenna rozpoczęła się pod koniec roku 1599. Siły szwedzkie zdobyły Narwę, Estonię, następnie po dotarciu 10-tysięcznych posiłków pod dowództwem Karola Sudermańskiego Parnawę, Fellin, a 6 stycznia 1601 roku Dorpat.

Przebieg bitwy

Następnego dnia po zdobyciu Dorpatu Szwedzi (3 tys. żołnierzy) niespodziewanie zaatakowali obozujących Polaków i Litwinów pod Kiesią. Dowodzone przez pułkownika Macieja Dembińskiego wojska polsko-litewskie, mimo zaskoczenia, błyskawicznie uszykowały się do walki i same przeszły do natarcia. W międzyczasie nadciągnął z posiłkami wojewoda wendeński Jerzy Farensbach, zwiększając polsko-litewskie siły do 700 żołnierzy. Próbujący zastosować karakol jeźdźcy szwedzcy pierwszy raz zetknęli się z szarżą husarii, jaką zwykły były stosować wojska Rzeczypospolitej. Walka nie trwała długo i jazda szwedzka rzuciła się do ucieczki. Gdy jazda szwedzka wstąpiła na skutą lodem rzeczkę Gawię, lód pod naporem koni pękł, będąc przyczyną kolejnych strat po stronie szwedzkiej. Trudniejsza sprawa była ze szwedzką piechotą, gdyż ta nie chciała się poddać. Została więc wybita do nogi i było to główną przyczyną ogromnych strat Szwedów w tej bitwie – 1900 zabitych i rannych oraz 100 jeńców i wszystkie działa. Polacy i Litwini stracili tylko 10 zabitych i 60 rannych.

Po bitwie

Polacy i Litwini nie potrafili wykorzystać zwycięstwa nad armią przeciwnika w polu. Armia rozpierzchła się grabiąc okoliczne wsie, była nieopłacana. Stąd też przychylne nastawienie inflanckich mieszkańców dla armii szwedzkiej, która początkowo nie pustoszyła wsi oraz osiedli chłopskich. Zimą 1601 roku wojska Karola IX zdobyły Wolmar, docierając do linii Dźwiny. Kolejnym etapem wojny było oblężenie Kokenhausen i bitwa pod murami miasta (bitwa pod Kokenhausen).

Przypisy

  1. 1 2 Stanisław Herbst Wojna Inflancka 1600-1602, s. 63
  2. 1 2 Stanisław Herbst Wojna Inflancka 1600-1602, s. 66

Bibliografia

  • Leszek Podhorodecki, Rapier i koncerz, Warszawa: „Książka i Wiedza”, 1985, ISBN 83-05-11452-X, OCLC 176976102.
  • Stanisław Herbst, Wojna inflancka 1600-1602, wyd. 2, Zabrze: Inforteditions, 2006, ISBN 83-89943-14-X, OCLC 234117208.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.