Bindon Blood Stoney
Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1828
Oakley Park, hrabstwo Offaly

Data i miejsce śmierci

5 maja 1909
Dublin

Zawód, zajęcie

inżynier

Narodowość

irlandzka

Alma Mater

Trinity College w Dublinie

Bindon Blood Stoney (ur. 13 czerwca 1828 w Oakley Park w hrabstwie Offaly, zm. 5 maja 1909 w Dublinie) – irlandzki inżynier. Brat George’a Johnstone’a Stoneya, fizyka i astronoma.

Życiorys

Urodził się 13 czerwca 1828 w Oakley Park w hrabstwie Offaly jako drugi syn George’a Stoneya i Ann, córki Bindona Blooda[1]. Oprócz brata, George’a Johnstone’a, miał jeszcze dwie starsze siostry[2]. Gdy był małym chłopcem, ojciec zmarł, a matka, sprzedawszy rodzinny majątek, przeprowadziła się wraz z dziećmi do Dublina[1].

W lipcu 1845 Bindon Blood Stoney rozpoczął edukację w Trinity College w Dublinie, którą ukończył w 1850 z dyplomem inżyniera lądowego[1].

W latach 1850–1852 pracował u astronoma Williama Parsonsa, trzeciego earla Rosse, na zamku w Parsonstown (obecnie Birr), gdzie zatrudniony był także jego brat, George Johnstone Stoney[2]. Parsons wybudował na terenie zamku, największy wówczas w świecie, 72-calowy teleskop zwierciadlany zwany „Lewiatanem”[2]. Stoney, oprócz nauczania dzieci Parsonsa, zajmował się utrzymaniem sprzętu astronomicznego w dobrej kondycji[2]. Po odkryciu błędów powodowanych przez przegub krzyżakowy tego teleskopu, zajął się opracowaniem odpowiednich współczynników korekcyjnych, a także przeprowadził wiele obserwacji astronomicznych w celu sprawdzenia i skorygowania dokładności pozycji gwiazd uzyskanych wcześniej przez Parsonsa oraz swojego brata[2]. W tym czasie odkrył około stu ciał niebieskich (głównie galaktyk) skatalogowanych później przez Johna Dreyera w New General Catalogue i jego suplemencie Index Catalogue[3]. Wykonywane przez niego szkice galaktyk (zwanych wtedy „mgławicami”) były dokładniejsze niż jakiekolwiek wykonane wcześniej i pozostały jednymi z najlepszych aż do czasu, gdy odręczne rysunki ciał niebieskich zastąpiła fotografia[4]. Na podstawie obserwacji wizualnych ustalił, że Wielka Mgławica w Andromedzie ma charakter spiralny[4].

W 1852 wyjechał do Hiszpanii, gdzie wziął udział w budowie linii kolejowej z Aranjuez do Almansy[1]. Po powrocie do Irlandii w 1854 został zatrudniony w charakterze inżyniera przy budowie mostu kolejowego Boyne Viaduct w Droghedzie[1]. Most ten otwarto w kwietniu 1855[1], a doświadczenie zdobyte podczas jego konstrukcji zachęciło później Stoneya do napisania pracy The Theory of Strains in Girders and Similar Structures, w której zawarł praktyczne metody obliczania naprężeń występujących w dźwigarach[5]. Publikacja ta, wydana po raz pierwszy w dwóch tomach w 1866[5], stała się standardowym podręcznikiem wykorzystywanym przez inżynierów budowlanych i doczekała się wielu wznowień[4].

Keson zaprojektowany przez Stoneya, obecnie służący jako atrakcja turystyczna

Dalsza kariera zawodowa Stoneya związana jest z portem w Dublinie. W 1856 został inżynierem pomocniczym w Dublin Ballast Board, trzy lata później awansował na stanowisko inżyniera zarządzającego[1]. W 1862 został głównym inżynierem Dublin Ballast Board (w 1869 instytucja ta przekształciła się w Dublin Port & Docks Board)[1]. Funkcję tę sprawował aż do 1898[1][6]. Podczas kadencji Stoneya dubliński port został przekształcony z portu typowo pływowego (czyli uzależnionego od pływów morskich) w port głębokowodny, gdzie zacumowane statki o dużym zanurzeniu mogły utrzymywać pływalność na wodzie także w trakcie odpływów[6]. Stoney zaprojektował wielką pogłębiarkę oraz pokierował przebudową ponad 2 km nabrzeży na północnych i południowych brzegach rzeki Liffey, doprowadził także do wydłużenia północnych nabrzeży w kierunku wschodnim i wybudowania basenu portowego Alexandra Basin[4]. Rzekę pogłębiono tak, że promy mogły kursować z jednego jej brzegu na drugi przy każdym poziomie pływu[6]. Zamiast użycia kosztownych koferdamów i wypompowywania wody, budowano dolne sekcje głębokowodnych nabrzeży z jednolitych betonowych bloków o wadze 350 ton[4]. Stoney zaprojektował maszynerię do transportu i osadzania tych bloków na dnie rzeki, a także wielki keson, przy użyciu którego robotnicy wyrównywali dno[1][4].

Oprócz prac w porcie kierował też projektem przebudowy i samą przebudową dublińskich mostów na rzece Liffey: Grattan Bridge, O’Connell Bridge, a także zaprojektował nieistniejący już most obrotowy Beresford Bridge[5]. Ponadto był konsultantem przy pracach budowlanych prowadzonych w innych irlandzkich portach, a także współpracował jako ekspert z kilkoma komisjami parlamentarnymi[1].

W 1879 ożenił się z Susannah Frances Walker, mieli syna i trzy córki[2]. Nagła śmierć syna w Australii w styczniu 1909 była dla niego ciosem, po którym już się nie podźwignął; zmarł niedługo później – 5 maja tego samego roku[2]. Został pochowany na cmentarzu Mount Jerome.

Nagrody i wyróżnienia

W 1857 został członkiem, w 1862 honorowym sekretarzem, a w latach 1871–1872 pełnił funkcję prezesa stowarzyszenia Institution of Civil Engineers of Ireland[4].

Od 1858 był członkiem stowarzyszonym, od 1863 członkiem pełnoprawnym, a w latach 1896–1898 wchodził w skład zarządu Institution of Civil Engineers (z siedzibą w Londynie)[5][4]. W 1874 instytucja ta przyznała mu Telford Medal i Telford Premium za publikację On the construction of harbour and marine works with artificial blocks of large size[1].

W 1881 otrzymał honorowy tytuł LL.D. (Doctor of Laws) od Trinity College w Dublinie oraz został członkiem Royal Society[1]. Był też wiceprezesem Royal Dublin Society oraz członkiem Royal Irish Academy, Institution of Naval Architects i Geological Society of Dublin[1][4].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 STONEY, BINDON BLOOD. [w:] Dictionary of Irish Architects 1720 - 1940 [on-line]. Irish Architectural Archive. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Adrian Ryder: An Irishman of Note: George Johnstone Stoney. 2012, s. 7-8. ISBN 978-1-291-48012-2.
  3. ↑ Wolfgang Steinicke: Bindon Blood Stoney. [w:] NGC/IC observers [on-line]. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 H. G.. Obituary Notices of Fellows Deceased. Bindon Blood Stoney (1828-1909). „Proceedings of the Royal Society A”. 85 (582), s. VIII-XI, 1911. DOI: 10.1098/rspa.1911.0069. (ang.).
  5. 1 2 3 4 W.F. Spear: Stoney, Bindon Blood. [w:] Dictionary of National Biography, 1912 supplement [on-line]. [dostęp 2018-03-20]. (ang.).
  6. 1 2 3 Dr. Bindon Blood Stoney, F.R.S.. „Nature”. 80 (315), 1909. Bibcode: 1909Natur..80Q.315.. (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.