Biegacz skórzasty
Carabus coriaceus
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

Carabinae

Plemię

Carabini

Podplemię

Carabina

Rodzaj

Carabus

(bez rangi) Multistriati
(bez rangi) Procrustimorphi
Podrodzaj

(Procrustes)

Gatunek

biegacz skórzasty

Synonimy
  • Carabus praeillyricus Szel, 1993
  • Carabus pseudorugifer Sokolar, 1906
  • Carabus subrugosus Kraatz, 1877
  • Carabus weiratherianus Breuning, 1936
  • Carabus imminutus Kraatz, 1879
  • Carabus banaticus L. Redtenbacher, 1849
  • Carabus spretus Dejean, 1826
Biegacz skórzasty

Biegacz skórzasty (Carabus (Procrustes) coriaceus) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny Carabinae. W Polsce gatunek objęty jest częściową ochroną gatunkową[1][2].

Taksonomia

Gatunek został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza[3][4]. Klasyfikowany jest obecnie w podrodzaju Procrustes, zaliczanym do poddziału (subdivisio) Procrustomorphi w dziale (divisio) Multistriati[5].

Opis

Drugi co do wielkości europejski biegacz (największy jest biegacz olbrzymi)[6][7]. Osiąga od 26[6] lub 30[7] do 40[7] lub 42[6] mm długości ciała. Chrząszcz barwy matowoczarnej z pomarszczonymi pokrywami przypominającymi grubo wyprawioną skórę (stąd nazwa)[8]. Boczna krawędź przedplecza pozbawiona szczecinek[7].

Biologia i ekologia

Ten żwawy chrząszcz jest aktywny nocą, szczególnie po opadach deszczu. W czerwcu bądź lipcu ma letnią przerwę w aktywności, często natomiast widuje się go w sierpniu, a nawet wrześniu[8]. Biegacz skórzasty jest chrząszczem drapieżnym, jest niezdolny do lotu, poluje biegając. Ofiarę oblewa sokami trawiennymi, a następnie wysysa jej nadtrawione tkanki. Soki trawienne służą mu również jako ciecz obronna. Zaniepokojony biegacz może je wystrzykiwać na odległość 1 m. Jaja składa pojedynczo w małych dołkach w ziemi, teleskopowo wydłużającym się odwłokiem. Drapieżne larwy żyją w wierzchniej warstwie gleby[8].

Habitat

Gatunek ten staje się coraz rzadszy i w wielu rejonach całkowicie wyginął[6]. Spotykany jest w lasach liściastych i mieszanych[9] i nieużytkach[8]. Rzadko w ogrodach[9]. Preferuje lasy dość suche[10].

Rozprzestrzenienie

Gatunek palearktyczny. W Europie wykazany z Albanii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Białorusi, Czech, Chorwacji, Cyklad, Danii, Dodekanezu, Estonii, europejskiej Turcji, Francji, Grecji, Holandii, byłej Jugosławii, Luksemburgu, Liechtensteinu, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Niemiec, Norwegii, obwodu królewieckiego, Polski, europejskiej Rosji, Rumunii, Sardynii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Szwajcarii, Sycylii, Ukrainy, Węgier, Wysp Egejskich Północnych i Włoch[4][3]. Rekordy z Wielkiej Brytanii i Hiszpanii określone są jako wątpliwe[4]. Poza Europą znany ze wschodniej Palearktyki i Bliskiego Wschodu[4].

Systematyka

Wyróżnia się 10 podgatunków tego biegacza[3]:

  • Carabus coriaceus banaticus Redtenbacher, 1849
  • Carabus coriaceus cerisyi Dejean, 1826
  • Carabus coriaceus coriaceus Linne, 1758
  • Carabus coriaceus dalmaticus Gehin, 1885
  • Carabus coriaceus hopffgarteni Kraatz, 1878
  • Carabus coriaceus kindermanni Waltl, 1838
  • Carabus coriaceus mediterraneus Born, 1906
  • Carabus coriaceus mopsucrenae Peyron, 1858
  • Carabus coriaceus ressli Mandl, 1961
  • Carabus coriaceus rugifer Kraatz, 1877

W Polsce występują podgatunki C. c. coriaceus oraz C. c. rugifer[5].

Przypisy

  1. ↑ Dz.U. 2014 poz. 1348 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2014-10-08].
  2. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16].
  3. 1 2 3 Carabus coriaceus w Carabidae of the World. [dostęp 2014-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-23)].
  4. 1 2 3 4 Carabus coriaceus na Fauna Europaea. [dostęp 2014-02-14].
  5. 1 2 Mieczysław Stachowiak: Przegląd systematyczny biegaczowatych Polski (Coleoptera, Carabidae) – wersja skrócona. 25 stycznia 2008. [dostęp 2014-02-15].
  6. 1 2 3 4 Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 136.
  7. 1 2 3 4 Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987.
  8. 1 2 3 4 Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i zwierzęta. Warszawa: Multico, 2006. ISBN 83-7073-429-4.
  9. 1 2 Roland Gerstmeier: Przewodnik kieszonkowy: Chrząszcze. Rozpoznawanie i oznaczanie. Warszawa: Multico, s. 11. ISBN 83-7073-105-8.
  10. ↑ Carabus coriaceus w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-02-14].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.