Bibliografia załącznikowa, bibliografia przedmiotowa – wykaz dokumentów, które są cytowane lub na które powołuje się autor publikacji. Wykaz obejmuje dokumenty takie jak książki, artykuły, gazety, czasopisma, publikacje elektroniczne i inne. Niekiedy bibliografia załącznikowa może zawierać także listę dzieł autora opisywanego w publikacji, bądź też dzieła związane tematycznie z przedmiotem publikacji[1].
Opisy dokumentów, określane są jako opisy bibliograficzne, sporządzane są na podstawie karty tytułowej książki lub etykiety w zależności od typu dokumentu[1]. Regułą jest stosowanie języka i pisowni zgodnej z występującymi na dokumencie. Dla zapisów w alfabecie innym niż łaciński dopuszczalna jest forma transliterowana. Wszelkie informacje dodane do opisu przez autora publikacji podawane są w języku tekstu głównego[2]. Książki wydane przed rokiem 1801 powinny być opisane według reguł dla dzieł współczesnych[1]. Opis bibliograficzny powinien zawierać wszystkie dane niezbędne do odnalezienia cytowanej pozycji. W celu oszczędzenia miejsca wymagają skracania opisu do niezbędnego minimum. Wymagane może być też skracanie nazw czasopisma, chociaż są też wydawcy konsekwentnie zabraniający takiej praktyki[3].
Dokumenty opisane w bibliografii załącznikowej mogą być uszeregowane według następujących kryteriów[2]:
- układ alfabetyczny,
- układ chronologiczny - stosowany dla prac jednego autora,
- układ rozumowany - poszczególne grupy szeregowane są alfabetycznie,
- dla rozdziałów,
- dla dzieł,
- według zagadnienia,
- układ w kolejności cytowania,
- układ nazwisko-data.
Prace naukowe i akademickie charakteryzują się występowaniem licznych powołań. Pozycje w bibliografii połączone z właściwym fragmentem tekstu w systemie „autor-rok” (Harvard system) lub „autor-numer” (Vancouver system). W tego rodzaju pracach bibliografia załącznikowa pełni jednocześnie funkcję przypisów bibliograficznych. Wymagane jest aby w bibliografii wymienione były jedynie te pozycje, na które wskazują powołania w tekście głównym publikacji[1].
W systemie „autor-rok” odwołania w tekście podstawowym tworzone są poprzez podanie nazwy autora i roku wydania pracy w nawiasach kwadratowych lub okrągłych, przy czym jeżeli nazwisko autora użyte jest w zdaniu, w nawiasie wskazywany jest tylko rok[1]. Przy wielu powołaniach po jednej informacji nazwiska i daty uwieszane są w jednym nawiasie nie alfabetycznie lecz według kolejności chronologicznej[3]. Wskazanie określonego fragmentu publikacji źródłowej obywa się poprzez dodanie w nawiasie numeru strony i ewentualnie numeru tomu[1]. Nie ma jednej konwencji interpunkcyjnej dla zapisu powołania. Ważne jest aby w całej publikacji interpunkcja powołań była jednolita[1].
W systemie „autor-numer” powołania i cytaty w tekście głównym zakończone są numerem w nawiasie. Te same numery umieszczone są przy opisach bibliograficznych bibliografii załącznikowej. Możliwe jest dodanie w nawiasie numeru stron w celu wskazania konkretnych fragmentów[1]. Powołanie się na kilka pozycji z bibliografii realizowane jest poprzez umieszczenie kilku numerów pomiędzy nawiasami. System jest wykorzystywany w czasopismach „Science” i „Nature”, w wielu czasopismach medycznych, czasopismach przeglądowych oraz książkach. Publikacje te charakteryzują się wyjątkowo licznymi powołaniami a metoda cytowań pozwala zaoszczędzić miejsce[3].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Adam Wolański: Edycja tekstów. Praktyczny poradnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 247-271. ISBN 078-83-01-15623-7.
- 1 2 Robert Chwałowski: Typografia typowej książki. Helion, 2001, s. 43-50. ISBN 83-7197-545-7.
- 1 2 3 January Weiner: Technika pisania i prezentowania przyrodniczych prac naukowych. Przewodnik praktyczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 61-67. ISBN 978-83-01-14425-8.