Biblia. Testamentum Novum cum prologis
Ilustracja
Karta 4r
Oznaczenie

Rps 8100 III

Data powstania

VIII w.

Zawartość

Nowy Testament

Język

łaciński

Rozmiary

34×27cm

Liczba kart

242 + X

Czcionka

minuskuła karolińska

Miejsce przechowywania

Biblioteka Narodowa w Warszawie

Biblia. Testamentum Novum cum prologis – łaciński manuskrypt Nowego Testamentu z VIII w., przechowywany w Bibliotece Narodowej[1].

Historia

Rękopis powstał w VIII w., prawdopodobnie w regionie mozelskim[1]. Na karcie 6. znajduje się notka o treści: Ex Libris Imperialis Monasterii s. Maximini sugerująca, że zabytek pochodzi z opactwa benedyktynów w Trewirze[1]. W opactwie tym pozostawał przynajmniej do XV w., a możliwe, że nawet do XVIII w.[1]. W 1894 odnaleziony został na jednym ze strychów w Koblencji[1]. W 1900 Wilhelm Weißbrodt przekazał manuskrypt do biblioteki Liceum Hosianum w Braniewie[1]. Podczas II wojny światowej zbiory te zostały rozproszone i w większości zniszczone, jednak manuskrypt ocalał w rękach prywatnych[1].

W 1986 manuskrypt został zakupiony przez Bibliotekę Narodową, w której przechowywany jest pod sygnaturą Rps 8100 III (dawniej BN akc. 12400 )[2][3]. Manuskrypt został zdigitalizowany w ramach projektu Patrimonium i dostępny jest w bibliotece cyfrowej Polona[2]. Według informacji z 2003 manuskrypt był najstarszym rękopisem w zbiorach Biblioteki Narodowej, a także najwcześniejszym zachowanym w całości kodeksem w zbiorach polskich[1]. Określenie Biblia. Testamentum Novum cum prologis używane jest w katalogu Biblioteki Narodowej[2]. W publikacjach manuskrypt jest też określany jako Testamentum Novum, Nowy Testament[1]. Od 2024 manuskrypt prezentowany jest na wystawie stałej w Pałacu Rzeczypospolitej[4].

Opis

Manuskrypt, wykonany na pergaminie, ma wymiary 34×27cm[3]. Składa się ze 242 kart podstawowych i X dodatkowych[3]. Oprawa, składająca się z desek i skóry, pochodzi z XV wieku i była poddawana konserwacji[3]. Karty I, IV, V, X są niezapisane[3]. Kodeks jest uszkodzony – brakuje dolnego zewnętrznego rogu książki[3]. Numeracja stron widoczna jest w lewym dolnym rogu karty recto[2]. Rękopis zawiera artefakty konserwatorskie[2]. Manuskrypt spisany został przez kilku kopistów minuskułą karolińską w jednej kolumnie[1]. Tekst zdobią proste inicjały z motywami zoomorficznymi i plecionkowymi, kolorowane czerwienią, zielenią i żółcieniem[1].

Manuskrypt zawiera pełny łaciński tekst Nowego Testamentu[1]. Na kartach 1r–v znajduje się tablica kanonów, zaś na kartach II–III, VII–IX fragmenty dzieła De temporum ratione Bedy Czcigodnego[3]. Na karcie 5. umieszczona jest groźba klątwy, mająca chronić kodeks przed kradzieżą (Codex sancti Maximini. Si quis eum abstulerit anathema sit in eternum. Amen)[1].


Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Nowy Testament. W: Nad złoto droższe. Skarby Biblioteki Narodowej (wersja elektroniczna). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2003. ISBN 83-7009-433-3.
  2. 1 2 3 4 5 Biblia. Testamentum Novum cum prologis. Polona. [dostęp 2020-11-20].
  3. 1 2 3 4 5 6 7 Inwentarz rękopisów do połowy XVI wieku w zbiorach Biblioteki Narodowej. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2012, s. 149. ISBN 978-83-7009-619-9.
  4. ↑ Pałac Rzeczypospolitej. Trzy razy otwierana. Najcenniejsze zbiory Biblioteki Narodowej w Pałacu Rzeczypospolitej. Tomasz Makowski (oprac.), Patryk Sapała (współprac.). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2024, s. 9, 72.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.