 „Berlin – Hauptstadt der DDR” w 1982 | |
| Klasa |
fregata |
|---|---|
| Projekt | |
| Oznaczenie NATO |
Koni |
| Historia | |
| Stocznia |
Krasnyj Mietallist, Zielonodolsk |
| Położenie stępki |
19 stycznia 1977 |
| Wodowanie |
3 lipca 1978 |
.svg.png.webp){kind=small} MW ZSRR
| |
| Nazwa |
Krieczet (Кречет) |
| Wejście do służby |
31 grudnia 1978 |
| Wycofanie ze służby |
1979 |
.svg.png.webp){kind=small} Volksmarine
| |
| Nazwa |
Berlin – Hauptstadt der DDR |
| Wejście do służby |
10 maja 1979 |
| Wycofanie ze służby |
3 października 1990 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa 1440 t |
| Długość |
96,4 m |
| Szerokość |
12,55 m |
| Zanurzenie |
3,48 m |
| Napęd | |
| CODAG: 1 turbina gazowa o mocy 18 000 KM, 2 silniki wysokoprężne o mocy 15 820 KM, 3 śruby | |
| Prędkość |
30 węzłów |
| Zasięg |
4500 Mm przy prędkości 14 w. |
| Uzbrojenie | |
| 1×II wyrzutnia pocisków plot. Osa-M (20 rakiet) 4 działa plot. 76 mm AK-726 (2×II) 4 działka plot. 30 mm AK-230 (2×II) 2 wyrzutnie rbg RBU-6000 (2×XII) (120 rbg) | |
| Załoga |
110 ludzi |
Berlin – Hauptstadt der DDR – fregata rakietowa Niemieckiej Republiki Demokratycznej radzieckiego projektu 1159 (w kodzie NATO: Koni I), z okresu zimnej wojny. Nosiła numer burtowy 142. Wodowana w 1978 roku, weszła do służby w marynarce NRD (Volksmarine) w 1979 roku. Wycofana ze służby po zjednoczeniu Niemiec.
Budowa
Fregata „Berlin – Hauptstadt der DDR” należała do trzech jednostek radzieckiego projektu 1159 (w kodzie NATO: Koni I) zakupionych przez marynarkę NRD pod koniec lat 70. XX wieku (pozostałe to „Rostock” i „Halle”)[1]. Stanowiły one typ małych fregat rakietowych budowanych na eksport dla zaprzyjaźnionych państw. W marynarce NRD klasyfikowane były jako okręty obrony wybrzeża (niem. Küstenschutzschiff) 2. rangi i zastąpiły w służbie fregaty projektu 50 (typu Riga)[2]. Przygotowania do ich przejęcia marynarka NRD rozpoczęła jeszcze w 1975 roku[3]. Planowano zakup czwartego okrętu, lecz zrezygnowano z niego[1].
Stępkę pod budowę okrętu położono 19 stycznia 1977 roku w stoczni Krasnyj Mietallist w Zielonodolsku, a kadłub wodowano 3 lipca 1978 roku, po czym jednostkę ukończono i oddano do służby z końcem tego roku[4].
Skrócony opis
Okręt miał kadłub gładkopokładowy, stalowy, z nadbudówką na śródokręciu ze stopów lekkich[4]. Na pokładzie dziobowym i rufowym umieszczone były pojedyncze wieże artylerii uniwersalnej, a na pokładówce przed rufową wieżą, wysuwana wyrzutnia rakiet przeciwlotniczych Osa-M[4]. Wyporność standardowa wynosiła 1440 ton, a pełna 1600 ton[5]. Długość wynosiła 96,4 m, szerokość 12,55 m, a zanurzenie 3,48 m[5].
Główne uzbrojenie artyleryjskie stanowiły cztery armaty uniwersalne kalibru 76 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-726, z zapasem 1600 nabojów[5]. Ich ogniem kierował radar artyleryjski Fut-B[5]. Uzbrojenie artyleryjskie uzupełniały cztery działka przeciwlotnicze kalibru 30 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-230, z zapasem 6000 nabojów, umieszczone na każdej z burt na śródokręciu, sprzężone z radarem kierowania ogniem Rys′[4]. Uzbrojenie rakietowe stanowiła dwuprowadnicowa wyrzutnia ZIF-122 dla rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu systemu Osa-M, z zapasem 20 pocisków 9M-33[5]. Do naprowadzenia pocisków służył radar 4R-33[5].
Do zwalczania okrętów podwodnych służyły dwie dwunastoprowadnicowe wyrzutnie RBU-6000 rakietowych bomb głębinowych RGB-60, z zapasem 120 bomb, umieszczone na dziobie na dolnym piętrze nadbudówki, dysponujące systemem kierowania Buria[4]. Uzupełniały je dwie zrzutnie bomb głębinowych[4]. Okręt mógł zabrać 22 miny na torach minowych[4].
Wyposażenie radiolokacyjne, oprócz systemów kierowania ogniem, stanowiła stacja radiolokacyjna dozoru ogólnego MR-302[5]. Ponadto okręt miał radar nawigacyjny Don-2[5]. Do wykrywania okrętów podwodnych służyła stacja hydrolokacyjna Argun′[5]. Okręt miał też wyposażenie walki radioelektronicznej w postaci stację rozpoznawczej Bizan′-4B i dwóch szesnastoprowadnicowych wyrzutni celów pozornych PK-16[5]. Według źródeł zachodnich, wyrzutnie celów pozornych zamontowano dopiero w 1987 roku[1].
Siłownia była w układzie CODAG i składała się z dwóch marszowych silników wysokoprężnych B-68 o mocy łącznej 15 820 KM, napędzających dwie śruby, oraz turbiny gazowej mocy szczytowej M-8B o mocy 18 000 KM, napędzającej środkową śrubę o stałym skoku[4]. Napęd pozwalał na osiągnięcie prędkości maksymalnej 30 węzłów oraz zasięgu 4500 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 14 w[4].
Służba
.jpg.webp)
Pierwotnie okręt wszedł tymczasowo 31 grudnia 1978 roku do służby w marynarce ZSRR pod nazwą „Krieczet” (Кречет)[4]. Został następnie przekazany finalnemu odbiorcy i 10 maja 1979 roku wszedł do służby w marynarce NRD pod pełną nazwą „Berlin – Hauptstadt der DDR” (pol. „Berlin – Stolica NRD”)[4]. W literaturze używana jest też skrócona nazwa: „Berlin”[1]. W służbie niemieckiej nosił numer burtowy: 142[1].
Przed zjednoczeniem Niemiec 3 października 1990 roku strona radziecka wymogła zdemontowanie z okrętów systemu przeciwlotniczego Osa-M[1]. W odróżnieniu od okrętów bliźniaczych, „Berlin” nie został przyjęty w skład marynarki zjednoczonych Niemiec Bundesmarine, lecz został wycofany ze służby[1].
Przypisy
Bibliografia
- M. Pietlewannyj: Korabli stran Warszawskogo dogowora. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2009. ISBN 978-5-8172-0127-7. (ros.).
- Robert Rochowicz. Fregaty na eksport. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 1-2/2020. XXV (196), s. 44-54, styczeń – luty 2020. ISSN 1426-529X.
- Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).