Berezka
wieś
Ilustracja
Droga 894 w Berezce
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

leski

Gmina

Solina

Liczba ludności (2022)

498[1]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-610[2]

Tablice rejestracyjne

RLS

SIMC

0360483[3]

Położenie na mapie gminy Solina
Mapa konturowa gminy Solina, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Berezka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Berezka”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Berezka”
Położenie na mapie powiatu leskiego
Mapa konturowa powiatu leskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Berezka”
Ziemia49°23′28″N 22°23′12″E/49,391111 22,386667[4]

Berezka (daw. Bereska) – miejscowość agroturystyczna w gminie Solina, w powiecie leskim, województwie podkarpackim w Polsce[3][5]. Leży nad potokiem Bereźnica. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 894 Hoczew–Polańczyk.

Inna miejscowość o takiej samej nazwie to nieistniejąca już wieś 21 km na północ, przy DK28 z Sanoka do Przemyśla.

Według danych z 2011 roku miejscowość zamieszkiwało 420 osób[6].

Historia

Wieś lokowana na prawie wołoskim w I poł. XVII w. w dobrach Balów z Hoczwi. Do II poł. XVIII w. pozostawała w rękach Balów, którzy wznieśli tu murowany dwór otoczony fortyfikacjami. Kolejni właściciele, Fredrowie, urządzili wokół dworu park krajobrazowy. Pod koniec XVIII w. Bereska wraz z Wolą Matiaszową należała do rodziny Błońskich, a od 1800 – poprzez małżeństwo – przeszła na Tobiasza Walentego Żurowskiego, żonatego z Julianną z Błońskich. Potem należała do syna tych ostatnich, Adama Żurowskiego (1801–1864), żonatego z Pauliną Ostaszewską (1811–1835)[7]. W 1830 w Berezce urodził się Cyryl Jaksa Ładyżyński. W kolejnych latach majątek ten stanowił własność syna Adama i Pauliny, Teofila Żurowskiego (1833–1906), a potem jego syna, Wiktora Żurowskiego żonatego z Władysławą Gniewosz. Ten ostatni w 1892 sprzedał dobra w Beresce Karolowi Starzeńskiemu i jego żonie Helenie z Biesiadeckich. W 1916 majątek ziemski w Beresce został sprzedany rodzinie Adamskich, a od 1921 należał do Stanisława Macudzińskiego. W wyniku reformy rolnej przeszedł po II wojnie światowej na własność Skarbu Państwa.

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie leski województwa lwowskiego. W 1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 6 Polaków[8].

Toponimia

Historycznie: Brziska 1447, Brzysczka 1448, Brzoska Wola 1463, Brzoska 1467, Brzeska 1475, Broska 1480, Brzoska 1515, Bereska 1578, Brzeska 1662, Beresko 1742, Bereska 1851.

Współczesna nazwa pochodzi od ukr. berezka/березка, pol. brzózka. W XV wieku oboczna forma Brziska pod wpływem ukraińskim, używano też obocznej formy Brzóska Wola. W 1977 r. urzędowo spolszczono nazwę na Brzózka, jednak w 1981 r. przywrócono dawną nazwę[9].

Zabytki

  • ruiny cerkwi z XIX w.
  • pozostałości parku dworskiego (przy wjeździe od strony Hoczwi, po lewej) ze śladami ziemnych fortyfikacji bastionowych (XVII w.). W parku pomniki przyrody: 3 dęby o obwodzie 420–470 cm. i sosna (370 cm).

Przypisy

  1. ↑ Raport o stanie gminy za rok 2022. Stan ludności 01.01.2022 str. 4 [dostęp 2024-05-14].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 18 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 3839
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Wieś Berezka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-27], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  7. ↑ Karol Wild: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: 1855, s. 12.
  8. ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 377, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
  9. ↑ Kazimierz Rymut (pod red.), Nazwy miejscowe Polski, A–B, Kraków 1996, s.120.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.