Bengt Pohjanen
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1944
Kassa

Narodowość

szwedzka

Język

szwedzki

Dziedzina sztuki

literatura

Bengt Pohjanen (ur. 26 czerwca 1944 w wiosce Kassa w gminie Pajala, Szwecja) jest pisarzem regionu Dolina Torne. Pisze powieści, wiersze, sztuki teatralne i książki młodzieżowe w językach: szwedzkim, meänkieli i fińskim. Poza tym zdobył sobie uznanie jako tłumacz. Dla przykładu przełożył opowieści z Nowego Testamentu na język meänkieli. Tłumaczy także na szwedzki. Ponadto publikuje artykuły popularyzujące problematykę tornedalczyków i języka meänkieli. Jest współautorem pierwszej gramatyki języka meänkieli. Obecnie jest także duchownym prawosławnym.

Życiorys

Pohjanen studiował filologię fińską i teologię. W roku 1979 uzyskał tytuł doktora za pracę poświęconą Antiemu Hyrysowi. Jako osoba bardzo zaangażowana w sprawy Doliny Torne stał się przewodniczącym stowarzyszenia Meänmaa. W tym charakterze 15 lipca 2007 roku uroczyście po raz pierwszy wciągnął na maszt flagę Doliny Torne. Wystąpił też z inicjatywą i doprowadził do utworzenia Akademii meänkieli Meän akateemi – Academia Tornedaliensis. Pohajnen pracował także jako reżyser filmowy: nawiązując do serii autobiograficznych, dopiero później wydanych powieści poruszających tematykę szmuglu Smugglarkungens son (Królewicz szmuglarzy) i Tidens tvång (Przymus czasu) zrealizował w roku 2003 krótkometrażowy film produkcji fińsko-szwedzkiej Fylla moppe (Zatankować motorower). Wspólnie z fińskim kompozytorem Kajem Chydeniusem napisał i wystawił trzy opery tworzące trylogię (2004-2009). W związku z pierwszą z nich Smugglaroperan (2004) doprowadził do powstania pierwszego teatru ponadgranicznego Meännmaan Teatteri[1]. Mieszka w Haparandzie.

Pohjanen jako pastor luterański w Kościele szwedzkim pełnił posługę w parafiach Malmbergets, Muonionalusta i Överkalix. Ze względu na konflikt z kapitułą diecezjalną w Luleå wycofał się z pracy w kościele[2], a w roku 1984 przeszedł na prawosławie. W grudniu 2004 przyjął w Paryżu święcenia kapłańskie jako pop. Jednocześnie przyjął też imię ’’fader (ojciec) Bendeikt’’[3][4].

Pohjanen jest laureatem wielu nagród. Jedną z pierwszych była nagroda Szwedzkiej Akademii Kryminałów (Svenska Deckarakademin, 1993) za powieść Silvertorpeden (Srebrna torpeda), w której porusza problematykę przemocy i przestępczości. 28 lutego 2010 roku otrzymał medal królewski za „istotną działalność pisarską w środowisku wielojęzycznym”[5]. W tym samym roku 2010 otrzymał także nagrodę fińskiego stowarzyszenia Kalevalaseura za pracę nad stworzeniem nowego języka literackiego – meänkieli.

Wybrane dzieła literatury pięknej

Bengt Pohjanen prowadzi wykład na temat języka meänkieli dla studentów Uleåborgs universitet w swoim obecnym domu Sirillus, a ponadto w kościele prawosławnym w Överkalix (lipiec 2004).

Żadne przekłady (w tym przekłady własnych utworów na meänkieli) nie zostały uwzględnione.

w języku meänkieli

  • Lyykeri – 1985
  • Kristalliarkki – 1987
  • Kolmen kyynärän Jumalat – 1988
  • Korpelan enkelit – 1989
  • Konin hinta – 1990
  • Meänmaa (autorzy: Heikkilä / Pohjanen) – 1992
  • Lumi kätkee kasvonsa huutoon – 1995.
  • Jokos lorut lapoit lophuun, (Kalevala w języku meänkieli, pieśni 1-4), – 2007
  • Käki kukku mulle ennen, (Kalevala w języku meänkieli, pieśni 5-8 – 2009

w języku szwedzkim

Powieści

  • Och fiskarna svarade Guds frid (A rybacy odpowiedzieli na Boży pokój) – 1979
  • Ropandes röst (Krzykliwy głos) – 1981
  • Kasaland – 1984
  • Dagningen röd (Świtanie) – 1988
  • Lugern – 1989
  • Silvertorpeden (Srebrna torpeda) – 1992
  • Land i lågor (Kraj w płomieniach) – 1992
  • Vårat land (Nasz kraj) (autorzy: Heikkilä / Pohjanen) – 1992
  • Himlalots (Przewodnik do nieba) – 1995
  • Dödens ängar (Łąki śmierci) – 1995.
  • Söte Jesus (Osłodź Jezusa) – 1996
  • Kristallarken (Kryształowa arka) – 1998
  • Helvetets bakre vägg – 1999
  • Trevliga djävlar (Miłe diabły) – 2003
  • Smugglarkungens son (Królewicz szmuglarzy) – 2007
  • Murhaballaadi – 2008
  • Tidens tvång (Przymus czasu) – 2009

Liryka

  • Kamos i hjärtat av vintern (Ciemność w środku zimy) – 1986
  • Gränsvind (Wiatr od granicy) – 2004
  • Naturligt fångat – nära älven(współautorka: Marianne Berglund), -2010

Sztuki teatralne i opery

  • Kuutot – 1988
  • Kosackens offer = Kasakan uhri (Poświęcenie kozaków) po szwedzku i fińsku – 1988
  • Jerusalemin enkelit (Anioł Jerozolimy) – 1990
  • Dagning; röd! (Poranna łuna) – 1993
  • Poikkinaitu – 1994
  • En svensk Markuspassion (Szwedzka pasja według świętego Marka), – 2004
  • Smugglaroperan (Opera szmuglarska) – 2004
  • Laestadiusoperan (2007)
  • Sånger från Matojärvi (Pieśni z Matojärvi) – 2008
  • Krigsoperan (Opera wojenna) – 2009

Wybrane inne prace

  • Med seende ögon (Patrzącymi oczyma) – 1979
  • Meänkielen kramatiikki (Gramatyka języka meänkieli) (autorzy: Matti Kenttä, Pohjanen) – 1996
  • Lyykeri – 2005
  • Meänkieli rätt och lätt (Meänkieli poprawnie i łatwo) (autorzy: Eeva Muli, Pohjanen) – 2006
  • Gränsens tredje rum – En samling krönikor från Haparandabladet (Trzecia przestrzeń granicy – Zbiór kronik z ”Haparandabladet”) – 2006
  • Nous – utkast till en noetisk filosofi (Zarys filozofii noetycznej) – 2007
  • Den tornedalsfinska litteraturen I (Literatura w języku meänkieli I) (autorzy: Pohjanen, Kirsti Johansson) – 2007
  • Den tornedalsfinska litteraturen II (Literatura w języku meänkieli II) (autorzy: Pohjanen, Kirsti Johansson) – 2009

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ Meänmaan teatteri
  2. ↑ Pelle Lindblom – Porträtt av författaren Bengt Pohjanen. [dostęp 2011-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-25)].
  3. ↑ f. Ignatios: Ljuset i norr, en resa i ortodoxins tecken (2005) Kristi förklarings ortodoxa kyrka, Överkalix
  4. ↑ f. Benedikts Diakon- och Prästvigning, 4–5 december 2004 i Paris Kristi förklarings ortodoxa kyrka, Överkalix
  5. ↑ Smugglarkungens son, Sveriges Radio http://www.sr.se/sida/artikel.aspx? (odebrane 4.02.2010)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.