Baszta Koci Łeb w Toruniu
Symbol zabytku nr rej. A/399 z 16 lutego 1979
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

ul. Podmurna 74

Typ budynku

baszta/basteja

Styl architektoniczny

gotyk (część dolna) neogotyk (część górna)

Kondygnacje

3

Ukończenie budowy

XIII wiek

Ważniejsze przebudowy

ok. 1500, ok. 1900

Zniszczono

1703

Odbudowano

XVIII wiek

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się ikonka wieży z opisem „Koci Łeb”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się ikonka wieży z opisem „Koci Łeb”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się ikonka wieży z opisem „Koci Łeb”
Ziemia53°00′44,37″N 18°36′15,80″E/53,012325 18,604389

Baszta Koci Łeb w Toruniu – jedna z dziewięciu zachowanych do dziś baszt obronnych w ciągu murów miejskich w Toruniu. Znajduje się przy ul. Podmurnej 74.

Historia

Budowla nazywana dziś Kocim Łbem znajduje się przy obecnej ulicy Podmurnej, za czasów prusko-niemieckich zwanej Mauerstrasse. Pierwszą basztę w północno-wschodnim narożniku murów Starego Miasta wybudowano najprawdopodobniej równocześnie z powstającymi w XIII wieku fortyfikacjami. Nie ma zgody co do tego, czy pierwotna budowla została wzniesiona na planie prostokąta[1], tak jak większość baszt średniowiecznych, czy też wielokąta[2]. Jednak bez większych wątpliwości można stwierdzić, że około roku 1500[1] Koci Łeb, podobnie jak jego odpowiednik na drugim końcu północnego fragmentu murów – Koci Ogon, został przebudowany. Przebudowa ta polegała na zmianie gotyckiej baszty w niską, postawioną na planie okręgu basteję. Budowlę dostosowano do standardów powszechnej już wówczas broni palnej, to jest wyposażono w stanowiska artyleryjskie. Dzięki temu rozwiązaniu zespół: Barbakan Starotoruński – basteja Koci Ogon – barbakan Koci Brzuch – basteja Koci Łeb kontrolował obszar od Wisły po zachodnią część murów Nowego Miasta[1]. Dodatkowo, dla wzmocnienia konstrukcji, basztę wysypano wewnątrz ziemią, dzięki czemu była odporniejsza na ostrzał.

O nieprzeciętnej roli Kociego Łba mogą świadczyć okoliczności jego zniszczenia. Dowodzeni przez Karola XII Szwedzi, którzy zdobyli Toruń po oblężeniu w 1703 roku postanowili jak najbardziej osłabić militarną pozycję miasta. By zrealizować ten cel wysadzili oba barbakany - Starotoruński i Chełmiński, oraz dwie narożne basteje - Koci Łeb i Koci Ogon wraz z fragmentem murów. Koci Łeb został odbudowany z gotyckich cegieł jeszcze w XVIII wieku[1]. Prawdopodobnie w roku 1900 basztę nadbudowano w stylu neogotyckim o dodatkowe, trzecie piętro zwieńczone blankami. Do dziś w podziemiach baszty zachowały się średniowieczne lochy.

Do niedawna w budynku mieścił się Instytut Języka Polskiego Wydziału Filologicznego UMK, od stycznia 2019 roku baszta jest siedzibą Katedry Psychologii UMK.

Nazwa

Nazwa baszty pochodzi od kota, który został bohaterem miejskiej legendy[3]. Głosi ona, że podczas oblężenia szwedzkiego w 1629 roku kot ów zaalarmował obrońców pod dowództwem Gerarda Denhoffa, dzięki czemu odparli oni atak nieprzyjaciela.

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Baszty. Koci Łeb. Toruński Serwis Turystyczny, 23 lipca 2008. [dostęp 2009-11-22].
  2. ↑ Eugeniusz Gąsiorowski: Średniowieczne obwarowania Torunia. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 2007, s. 22. ISBN 978-83-900852-6-5.
  3. ↑ O kocie, który bronił bram miasta. torun.turystyka.pl.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.