Zbąszyńskie
Błędno, Jezioro Zbąszyńskie
Położenie
Państwo

 Polska

Miejscowości nadbrzeżne

Zbąszyń

Wysokość lustra

52,8[1] m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

742,5 ha (7,42 km²)[2][3]

Wymiary
• max długość
• max szerokość


7,1 km[4]
2,2 km[4]

Głębokość
• średnia
• maksymalna


3,5[3][5] m
9,6[3][5] m

Długość linii brzegowej

18 540 m[1]

Objętość

26 178,7 tys. m³[5]

Hydrologia
Rzeki zasilające

Obra

Rzeki wypływające

Obra

Położenie na mapie Zbąszynia
Mapa konturowa Zbąszynia, na dole nieco na lewo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Zbąszyńskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Zbąszyńskie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Zbąszyńskie”
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego
Mapa konturowa powiatu nowotomyskiego, na dole po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Zbąszyńskie”
Położenie na mapie gminy Zbąszyń
Mapa konturowa gminy Zbąszyń, po lewej nieco na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Zbąszyńskie”
Ziemia52°14′33,4″N 15°53′56,3″E/52,242611 15,898972

Zbąszyńskie[6], nazwy oboczne: Błędno[6][7] i Jezioro Zbąszyńskie[6][4] – jezioro w zachodniej Polsce w województwie wielkopolskim, gmina Zbąszyń[7].

Położenie

Jezioro leży w regionie nazywanym Bruzdą Zbąszyńską (315.44)[3]. Jezioro Zbąszyńskie jest jeziorem przepływowym, największym w ciągu Jezior Zbąszyńskich[3][4]. Rzeka Obra dopływa do jeziora z południa poprzez przesmyk od strony Jeziora Nowowiejskiego i odpływa z części środkowej, kierując się najpierw na wschód (około 500 m), a następnie skręcając na północ.

Zbiornik położony jest na południowo-zachodnim krańcu miasta Zbąszyń. W jego bezpośrednim sąsiedztwie położone są wsie: Perzyny i Przyprostynia po stronie wschodniej, Nądnia i Nowa Wieś po stronie północno-zachodniej; a nieco dalej na południe, przy przesmyku łączącym z Jeziorem Nowowiejskim – miejscowość Nowa Wieś Zbąska.

Od północnej strony akwenu przebiega linia kolejowa Berlin-Warszawa ze stacją kolejową Zbąszyń.

Jezioro

Zachód słońca nad jeziorem

Jest to jezioro rynnowe[3]. Jezioro ma kształt wydłużony, z rynną ukierunkowaną południkowo; jego południową część stanowi poszerzone koryto dopływającej od południa Obry. Linia brzegowa jeziora jest słabo rozwinięta[4]; zdecydowanie największą część stanowi brzeg płaski, bagnisty, znajdujący się przy wschodniej i północnej stronie[4].

W zlewni całkowitej (z jeziorem: 1290,7 km²[5]) przeważają użytki rolne. Zlewnię bezpośrednią stanowią w większości lasy i tereny zakrzewione (około 60 proc.), pozostałą część zajmują zabudowania i grunty orne oddzielone od jeziora szerokim pasem trzcin[3].

Drugim, większym dopływem zbiornika jest rów bez nazwy, dopływający ze wschodu od strony miejscowości Perzyny. W północnej części jeziora znajduje się także kilka rowów, zaliczanych do odpływów z jeziora: rowy miejskie I i II płynące na północny wschód oraz rów bez nazwy z okolic tzw. Dąbek (okolice zajazdu „Pod Dębami”), odpływający na północ. W pobliżu rowów prowadziła prace Kopalnia Kredy Jeziornej i Torfu w Zbąszyniu[3].

Jezioro Zbąszyńskie należy do typu jezior sandaczowych, czyli płytkich, z brzegami gęsto porośniętymi trzciną i nieco słabiej rozwiniętymi łąkami podwodnymi[5]. Na jeziorze prowadzona jest gospodarka rybacka[5].

Jezioro wykorzystywane jest zarówno do rekreacji pobytowej, jak i do uprawiania sportów wodnych[3][4]. W sezonie przewija się tu około 25 tysięcy osób. Indywidualna zabudowa letniskowa jest nieliczna, rozproszona. Przez jezioro przebiega szlak kajakowy, są tu doskonałe warunki do żeglowania. W Zbąszyniu funkcjonuje plaża miejska z kąpieliskiem, wypożyczalnią sprzętu pływającego i campingiem.

Przypisy

  1. 1 2 Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 42-43, ISBN 83-86001-29-1.
  2. ↑ Choiński ↓.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Pełechaty i Kałuska 2003 ↓, s. 148.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 Anders 1989 ↓, s. 116.
  5. 1 2 3 4 5 6 Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2002, s. 13,18 [zarchiwizowane 2007-02-17].
  6. 1 2 3 Wynik wyszukiwania nazwy „Zbąszyńskie” w Geoportalu [dostęp 2023-06-15]
  7. 1 2 Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 17, ISBN 83-239-9607-5.

Bibliografia

  • Paweł Anders: Jeziora Wolsztyńsko-Zbąszyńskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK "Kraj", 1989.
  • Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Wydawnictwo Naukowe UAM. ISBN 83-232-1732-7.
  • J. Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002. ISBN 83-01-13897-1.
  • Marek Lityński: Obra – przewodnik dla kajakarzy. Bielsko-Biała: Pascal, 2005. ISBN 83-7304-444-2, ISBN 978-83-7304-444-9.
  • Piotr Maluśkiewicz: Słownik Krajoznawczy Wielkopolski. Warszawa-Poznań: PWN, 1992.
  • Mariusz Pełechaty, Izabela Kałuska. Roślinność Jeziora Zbąszyńskiego (Pojezierze Lubuskie) na tle stanu jego trofii. „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu”. 6 (CCCLIV), s. 147-155, 2003. Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu. ISSN 1508-9193. 
  • Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski. Warszawa: PWN, 1998. ISBN 83-01-12677-9.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.