Automatyczny defibrylator zewnętrzny (ang. automated external defibrillator AED) – wysoce specjalistyczne, niezawodne, skomputeryzowane urządzenie, które za pomocą poleceń głosowych i wizualnych prowadzi zarówno osoby z wykształceniem medycznym, jak i bez niego przez procedurę bezpiecznej defibrylacji w zatrzymaniu krążenia.
Zastosowanie
Nagłe zatrzymanie krążenia jest główną przyczyną śmierci w Europie i w zależności od przyjętej definicji, jest rozpoznawane u 350 000–700 000 osób rocznie. Podczas wstępnej analizy rytmu serca w około 25–30% przypadków stwierdza się migotanie komór, a prawdopodobnie u znacznie większego odsetka osób w momencie utraty przytomności występuje migotanie komór lub szybki częstoskurcz komorowy, jednak do chwili wykonania pierwszej analizy rytmu serca, przechodzi już w gorzej rokującą asystolię. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w połączeniu z defibrylacją w ciągu 3-5 minut od utraty przytomności może pozwolić na skuteczną reanimację w 49-75% przypadków, a każda minuta opóźnienia defibrylacji zmniejsza prawdopodobieństwo przeżycia o 10-12%[1]. Automatyczny defibrylator zewnętrzny przeznaczony jest do użycia przez każdą osobę (najlepiej przeszkoloną), która jest świadkiem zdarzenia, w którym wymagana jest resuscytacja krążeniowo-oddechowa[2].
Zasada działania
Automatyczny defibrylator zewnętrzny to wysoce specjalistyczne, niezawodne, skomputeryzowane urządzenie, które za pomocą poleceń głosowych i wizualnych prowadzi zarówno osoby z wykształceniem medycznym, jak i bez niego przez procedurę bezpiecznej defibrylacji w zatrzymaniu krążenia[3]. Wbudowany moduł automatycznej analizy EKG pozwala na wykonywanie defibrylacji w migotaniu komór, jeżeli częstość, morfologia i czas trwania załamka R przekraczają zaprogramowane wartości[3].
Resuscytacja przy użyciu AED
_Automatyczny_defibrylator_zewn%C4%99trzny%252C_Tomasz%C3%B3w_Mazowiecki%252C_Poland.jpg.webp)
- Sprawdzić reakcję poszkodowanego.
- Poprosić osobę stojącą obok o pomoc.
- Udrożnić drogi oddechowe i sprawdzić przez 10 sekund obecność oddechu lub ruchów oddechowych klatki piersiowej.
- Poprosić inną osobę o powiadomienie pogotowia ratunkowego (w Polsce 112 lub 999) oraz o przyniesienie AED. W przypadku braku możliwości poproszenia innej osoby należy zadzwonić samemu. Od poszkodowanego można się oddalić tylko w razie absolutnej konieczności.
- Rozpocząć resuscytację w trybie 30:2 (30 uciśnięć klatki piersiowej na głębokość 5-6 cm i z częstotliwością 100-120[4] razy na minutę, następnie 2 wdechy ratownicze, w przypadku braku możliwości wykonania wdechów ratowniczych wystarczający jest ucisk klatki piersiowej).
- Otworzyć opakowanie z defibrylatorem, a następnie włączyć defibrylator dużym, wyraźnie oznaczonym przyciskiem.
- Wyjąć elektrody zwykle zaplombowane w pojemniku baterii i jeżeli jest to wymagane w danym modelu, podłączyć do urządzenia.
- Rozpiąć lub rozciąć umieszczonymi w opakowaniu nożyczkami ubranie poszkodowanego.
- Przykleić samoprzylepne elektrody, zgodnie z umieszczoną na nich instrukcją na przedniej powierzchni klatki piersiowej.
- Zostanie dokonana analiza rytmu serca pacjenta przez AED, podczas której zostanie wydana komenda głosowa, aby nie dotykać poszkodowanego.
- W przypadku konieczności zastosowania defibrylacji przez AED, zostanie podana informacja i rozpocznie się trwające kilka sekund ładowanie kondensatorów.
- Po zakończeniu ładowania zostanie wydana komenda głosowa, aby odsunąć się od poszkodowanego, następnie aby wykonać defibrylację poprzez naciśnięcie wyraźnie oznaczonego przycisku.
- W przypadku braku konieczności zastosowania defibrylacji przez AED, zostania podana informacja o braku konieczności defibrylacji i może zostać podana informacja o konieczności podjęcia resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
- Po dwóch minutach zostanie dokonana kolejna analiza rytmu serca poszkodowanego przez AED, podczas, której zostanie wydana komenda głosowa, aby nie dotykać poszkodowanego.
- Analiza rytmu serca poszkodowanego będzie powtarzana, a defibrylacja ponawiana w razie potrzeby, aż do przywrócenia normalnego rytmu pracy serca[5][6].
Postępowanie zgodnie z poleceniami AED należy prowadzić do momentu:
- przybycia wykwalifikowanej pomocy i przejęcia przez zespół ratowników działania,
- poszkodowany zacznie odzyskiwać przytomność (poruszy się, otworzy oczy i zacznie prawidłowo oddychać),
- wyczerpania osoby udzielającej pomocy[8].
AED u dzieci
Zatrzymanie krążenia u dzieci występuje rzadziej z tego w mechanizmie migotania komór w 7-15% przypadków. Optymalny poziom energii, kształt fali i sekwencja wyładowań są nieznane[9].
| Wiek | Elektrody | Ustawienia energii |
|---|---|---|
| ponad 8 | standardowe | standardowe |
| 1-8 | rozmiar dziecięcy | przystawka zmniejszająca poziom energii |
| do 1 roku | niezalecane | niezalecane |
Odpowiedzialność prawna
Brakuje jednoznacznej wykładni normatywnej wyjaśniającej, czy do użycia AED potrzebne są specjalistyczne szkolenia. Regulacje w różnych systemach prawnych oscylują od wymagania specjalnych szkoleń, do poglądu, iż nowoczesne AED to urządzenia bardzo proste w obsłudze, w dodatku głosowo prowadzące ratownika przez cały algorytm reanimacji, dlatego też powinno być dostępne dla każdego świadka zdarzenia[10].
Polska
Każda osoba może kupić i zainstalować AED, brakuje jednak jednoznacznych przepisów prawnych wyjaśniających, komu przysługuje prawo do użycia AED. Nie ma przepisów nakładających obowiązek odbycia kursu z zakresu udzielania pierwszej pomocy z użyciem AED[10].
Unia Europejska
Nie została wydana dyrektywa regulująca sytuację prawną we wszystkich krajach Unii Europejskiej i w związku z tym obowiązuje prawo krajowe. W większości krajów do stosowania AED upoważniony jest każdy, kto przeszedł kurs z zakresu udzielania pierwszej pomocy z użyciem AED[5].
USA
We wszystkich stanach USA przyjęto prawo „miłosiernego Samarytanina”, które w zakresie używania AED, chroni każdą przypadkową osobę stosującą urządzenie w celu ratowania życia[11].
Przypisy
- ↑ Koster, Baubin i Bossaert 2010 ↓, s. 75.
- ↑ Deakin i in. 2010 ↓, s. 96.
- 1 2 Deakin i in. 2010 ↓, s. 95.
- ↑ Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych oraz automatyczna defibrylacja zewnętrzna [online], www.prc.krakow.pl [dostęp 2018-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-17].
- 1 2 AED. [dostęp 2014-04-15].
- ↑ Automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED). [dostęp 2014-04-15].
- ↑ Nolan, Soar i Zideman 2010 ↓, s. 16.
- ↑ Koster, Baubin i Bossaert 2010 ↓, s. 80.
- ↑ Deakin i in. 2010 ↓, s. 102.
- 1 2 Kto może użyć AED?. ratujzsercem.pl. [dostęp 2014-04-15].
- ↑ AED State Laws & Legislation. [dostęp 2014-04-15]. (ang.).
Bibliografia
- Jerry P. Nolan, Jasmeet Soar, David A. Zideman, Dominique Biarent, Leo L. Bossaert, Charles Deakin, Rudolph W. Koster, Jonathan Wyllie, Bernd Böttiger on behalf of the ERC Guidelines Writing Group: Podsumowanie Komitetu Wykonawczego ERC. Kraków: Polska Rada Resuscytacji, 2010, s. 1-73. ISBN 978-83-89610-10-2.
- Rudolph W. Koster, Michael A. Baubin, Leo L. Bossaert, Antonio Caballero, Pascal Cassan, Maaret Castren, Cristina Granja, Anthony J. Handley, Koenraad G. Monsieurs, Gavin D. Perkins, Violetta Raffay, Claudio Sandroni: Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych oraz zastosowanie automatycznych defibrylatorów zewnętrznych (AED). Kraków: Polska Rada Resuscytacji, 2010, s. 74-93. ISBN 978-83-89610-10-2.
- Charles D. Deakin, Jerry P. Nolan, Kjetil Sunde, Rudolph W. Koster: Elektroterapia: automatyczne defibrylatory zewnętrzne, defibrylacja, kardiowersja i stymulacja. Kraków: Polska Rada Resuscytacji, 2010, s. 94-107. ISBN 978-83-89610-10-2.
Linki zewnętrzne
- AED – maszyna, która ratuje życie (film popularnonaukowy). Polimaty.pl. [dostęp 2014-04-15].
- Poglądowa instrukcja prowadzenia akcji reanimacyjnej z użyciem AED. Policja.pl. [dostęp 2014-04-15].
- Mapa AED w Polsce w oparciu o dane OpenStreetMap.
- "Ratuj z sercem" - mapa AED w Polsce.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.