Arne Nordheim
Ilustracja
Arne Nordheim, 1968
Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1931
Larvik

Pochodzenie

norweskie

Data i miejsce śmierci

5 czerwca 2010
Oslo

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Komandor Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Kawaler I Klasy Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Strona internetowa

Arne Nordheim (ur. 20 czerwca 1931 w Larviku[1][2][3], zm. 5 czerwca 2010 w Oslo[3]) – norweski kompozytor.

Życiorys

W latach 1948–1952 studiował kompozycję, grę na organach i fortepianie oraz teorię muzyki w konserwatorium w Oslo[1]. Jego nauczycielami byli Karl August Andersen, Bjarne Brustad i Conrad Baden[2]. Uczył się też prywatnie u Vagna Holmboego w Kopenhadze[1][2]. W 1955 roku przebywał w Paryżu, gdzie dokształcał się w zakresie muzyki elektronicznej i muzyki konkretnej[1]. Od 1967 do 1972 roku był współpracownikiem Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia[1]. Pisał krytyki muzyczne do „Morgenpost” (1959–1963) i „Dagbladet” (1963–1969)[2]. Opracował oprawę muzyczną pawilonu skandynawskiego na EXPO 1970 w Osace[1][3].

Zdobywca Nagrody Muzycznej Rady Nordyckiej za utwór Eco (1972)[1][2]. Od 1975 roku członek Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie[4]. Odznaczony został Orderem Świętego Olafa w stopniu kawalera 1. klasy (1982)[2] i komandora (1997)[4] oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1999)[5].

Twórczość

Twórczość Nordheima, pomimo związków ze współczesną europejską awangardą muzyczną, kształtowała się niezależnie od niej[1]. Kompozytor skupił się na poszukiwaniu nowych, ekspresyjnych aspektów kolorystycznych oraz problematyce przestrzennych aspektów muzyki[1]. Posługiwał się elementami dodekafonii i swobodną atonalnością, wpływ na rozwój jego estetyki wywarł też kontakt z polską szkołą sonorystyczną[1]. W dalszych poszukiwaniach zwrócił się w stronę możliwości muzyki elektroakustycznej, utwory z późniejszego okresu twórczości przeznaczone są z reguły na niewielkie zestawy instrumentów z udziałem taśmy lub rozbudowane składy orkiestrowe[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Nachruf na smyczki (1956)
  • Canzona (1961)
  • Epitaffio na orkiestrę kameralną i taśmę (1964)
  • Floating (1970)
  • Greening (1973)
  • Spur na akordeon i orkiestrę (1975)
  • Tenebrae na wiolonczelę i orkiestrę (1982)
  • Boomerang na obój i orkiestrę kameralną (1985)
  • Recall and Signals na orkiestrę dętą (1986)
  • Rendezvous na smyczki (1986)
  • Tractatus na flet, niski instrumenty dęty, czelestę, fortepian, perkusję i orkiestrę smyczkową (1986)
  • Varder na 8 lub więcej trąbek i orkiestrę (1986)
  • Magma (1988)
  • Monolith (1990)
  • Acantus Firmus Olympiadis na hardingfele, trąbki, smyczki i dźwięki elektroakustyczne (1993)
  • Adieu na smyczki i dzwony (1994)
  • Koncert skrzypcowy (1996)

Utwory kameralne

  • Epigram na kwartet smyczkowy (1955)
  • Kwartet smyczkowy (1956)
  • Partita I na altówkę, klawesyn i perkusję (1963)
  • Response na 2 perkusje i taśmę (1966), także wersja na organy, 4 perkusje i taśmę (1967–1975), perkusję i taśmę (1968) oraz 4 perkusje i taśmę (1977)
  • Signals na akordeon, perkusję i gitarę elektryczną (1968)
  • Partita II na gitarę elektryczną (1969)
  • Dinosauros na akordeon i taśmę (1971)
  • OHM na lirę i taśmę (1971)
  • Listen na fortepian (1971)
  • Pomocy na klarnet, puzon, wiolonczelę i fortepian (1972)
  • The Hunting of the Snark na puzon (1976)
  • Canto na wiolonczelę, organy i perkusję (1978)
  • Clamavi na wiolonczelę (1980)
  • Partita na 6 kontrabasów (1981)
  • Partita für Paul na skrzypce i opóźniacz elektroakustyczny (1985)
  • Flashing na akordeon (1986)
  • Duplex na skrzypce i altówkę (1990)
  • Jubel na instrumenty dęte, perkusję i karylion (1995)
  • Suita na wiolonczelę (1996)
  • Three Stanzas na kontrabas (1998)

Utwory na chór a cappella

  • Music to 2 Fragments to Music by Shelley na chór żeński (1985)
  • Tres Lamentationes (1985)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Aftonland na sopran i zespół kameralny (1959)
  • Eco na sopran, chór, chór dziecięcy i orkiestrę (1968)
  • Solar plexus na głos recytujący, fortepian lub organy i perkusję (1973)
  • Morgenraga na głos wokalny, saksofon, gitarę elektryczną, perkusję i kontrabas (1973)
  • Doria na tenora i orkiestrę (1975)
  • Two One Singing na tenora i harfę (1976)
  • Tempora Noctis na 2 soprany, orkiestrę i taśmę (1979)
  • Den første sommerflugl na sopran i harfę (1982)
  • Aurora na 4 śpiewaków, krotale i taśmę (1983), także wersja na 4-głosowy chór mieszany, perkusję i taśmę (1984)
  • Wirklicher Wald na sopran, wiolonczelę, chór i orkiestrę (1983)
  • Klokkesong na kontratenor, instrumenty renesansowe, dzwony kościelne i chór mieszany (1984)
  • Ore, fermate il volo na kontratenor i teorban (1986)
  • La mia canzone na sopran, perkusję i fortepian (1987)
  • Love’s Food na mezzosopran, baryton, 2 fortepiany, 2 skrzypiec i altówkę (1988)
  • Tre Voci na sopran i zespół kameralny (1988)
  • Johannesgangaren na skrzypce, chór żeński, perkusję, 3 trąbki i dzwonki (1989)
  • Be Not Afeard na sopran, baryton i orkiestrę (1989)
  • Magic Island na sopran, baryton i orkiestrę kameralną (1992)
  • Cada canción na chór dziecięcy, chór mieszany i orkiestrę (1994)
  • Draumkvedet na 9 głosów, chór i dźwięki elektroakustyczne (1994)
  • Three Unexpected Songs na kontratenor, lutnię, flet, krummhorn i violę da gamba (1995)
  • Lacrimosa na sopran, chór i orkiestrę (1995)
  • Non gridate na sopran, chór mieszany i orkiestrę (1995)
  • Nidaros na 6 głosów wokalnych, głos chłopięcy, chór dziecięcy, chór mieszany i orkiestrę (1997)
  • Heilt stille na sopran i wiolonczelę (1999)

Utwory na taśmę

  • Evolution (1966)
  • Ode to Light (1968)
  • Warszawa (1968)
  • Solitaire (1968)
  • Peer Gynt (1969)
  • Pace (1970)
  • Poly – Poly (1970)
  • Lux et tenebrae (1971)
  • Five Osaka Fragments (1973)
  • Stille, Kepler tenker (1987)

Balety

  • Katharsis (1962)
  • Favola (1965)
  • Stages (1971)
  • Strender (1974)
  • Stoolgame (1974)
  • Greening (1975)
  • Ariadne (1977)
  • Stormen (1979)

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 85–87. ISBN 978-83-224-0808-7.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2621. ISBN 0-02-865529-X.
  3. 1 2 3 Encyclopædia Britannica Book of the Year 2011. London: Encyclopædia Britannica, 2011, s. 147–148. ISBN 978-1-61535-500-6.
  4. 1 2 Arne Nordheim. Norsk Biografisk Leksikon. [dostęp 2021-02-08]. (norw.).
  5. ↑ M.P. z 1999 r. nr 41, poz. 637
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.