Araujia
Ilustracja
Araujia sericifera
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

toinowate

Rodzaj

Araujia

Nazwa systematyczna
Araujia Brot.
Trans. Linn. Soc. London 12: 62 (1818)[3]
Typ nomenklatoryczny

A. sericifera Brotero[4]

Synonimy
  • Choristigma Kurtz ex Heger
  • Hickenia Lillo
  • Lagenia E.Fourn.
  • Morrenia Lindl.
  • Pentaphragma Zucc. ex Rchb.
  • Physianthus Mart.
  • Stuckertia Kuntze[3]
Kwiat Araujia sericifera z uwięzioną ćmą

Araujia Brot. – rodzaj roślin z rodziny toinowatych (Apocynaceae). Obejmuje 13 gatunków[3]. Rośliny te występują w Ameryce Południowej: w Boliwii, Paragwaju, południowej Brazylii, Urugwaju i Argentynie, poza tym spotykane są na innych kontynentach jako introdukowane[3][5]. W naturze rosną w suchych i wilgotnych lasach, często w miejscach zaburzonych[5].

Araujia sericifera jest gatunkiem uprawianym jako ozdobny[6], ale też łatwo dziczeje i jest uporczywym chwastem, zwłaszcza w uprawach cytrusów (także chwastem w ich uprawach jest A. odorata[7]), w Kalifornii, na Florydzie, w Południowej Afryce, w Australii i Nowej Zelandii oraz w basenie Morza Śródziemnego[5]. Gatunek zwany jest „okrutną rośliną” (ang. cruel plant), ponieważ jego wonne kwiaty są pułapką dla motyli nocnych (ich ssawki utykają w kwiatach)[7]. Roślina ta wykorzystywana jest także jako roślina włóknista[7].

Morfologia

Pokrój
Drewniejące pnącza osiągające 5–6 m wysokości. Pędy gęsto owłosione[5].
Liście
Naprzeciwległe, zimozielone i ogonkowe. Blaszka pojedyncza, trójkątna[6], strzałkowata lub jajowata, o długości 5–11 cm[5], od spodu gęsto owłosiona, czasem filcowato, w efekcie też kontrastująco zabarwiony spód i wierzch liści[5].
Kwiaty
Skupione po 1–5[5] w luźne baldachy wyrastające w kątach liści[6]. Kielich z 5 działkami zrośniętymi u nasady[6]. Korona kwiatu długości od 5 do 20 mm, dzwonkowata lub urnowata[5], z płatkami do połowy[6] lub w większej części zrośniętymi[5], białymi lub różowymi, czasem z rurką owłosioną. Łatki na końcu korony trójkątne, zwykle skręcone. Łatki przykrywające pręciki, wyrastające z krawędzi rurki, są wzniesione, przylegają do płatków i prętosłupa, są trójkątne lub prostokątne, krótkie, czasem na szczycie z kępką włosków. Prętosłup schowany w rurce korony[5]. Zalążnia jest górna, dwukomorowa, z licznymi zalążkami w komorach[6]. Słupek pojedynczy z przylegającymi doń pręcikami[6], na szczycie dzióbkowaty, główkowaty lub dwudzielny[5].
Owoce
Dwa mieszki długości 7,5 do 15 cm, jajowate i wygięte, z drewniejącą[5] lub zieloną owocnią[6]. Nasiona liczne, bez skrzydełek[5], z kępką włosków na końcu[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna
Rodzaj z podplemienia Oxypetalinae, plemienia Asclepiadeae w podrodzinie Asclepiadoideae w rodzinie toinowatych Apocynaceae[8].
Gatunki[3]
  • Araujia angustifolia (Hook. & Arn.) Steud.
  • Araujia brachystephana (Griseb.) Fontella & Goyder
  • Araujia hassleriana (Malme) Fontella & Goyder
  • Araujia herzogii (Schltr.) Fontella & Goyder
  • Araujia megapotamica (Spreng.) G.Don
  • Araujia odorata (Hook. & Arn.) Fontella & Goyder
  • Araujia plumosa Schltr.
  • Araujia scalae (Hicken) Fontella & Goyder
  • Araujia sericifera Brot.
  • Araujia stormiana Morong
  • Araujia stuckertiana (Kurtz ex Heger) Fontella & Goyder
  • Araujia subhastata E.Fourn.
  • Araujia variegata (Griseb.) Fontella & Goyder

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-03-15] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-15] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 Araujia Brot.. [w:] Plants of the World Online [on-line]. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2022-03-15]. (ang.).
  4. ↑ Araujia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-03-15].
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 J.W. Kadereit, V. Bittrich (red.), Flowering plants. Eudicots : apiales, gentianales (except rubiaceae), Cham, Switzerland 2018, s. 236, 384-385, ISBN 978-3-319-93605-5, OCLC 1091623862.
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 387. ISBN 0-333-73003-8.
  7. 1 2 3 David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 67-68, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. ↑ Genus Araujia Brot.. [w:] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2022-03-15]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.