Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód |
Apostolo Zeno (ur. 11 grudnia 1668 w Wenecji, zm. 11 listopada 1750 tamże[1][2][3]) – włoski librecista.
Życiorys
Był synem lekarza, otrzymał wykształcenie humanistyczne przy klasztorze somasków w Wenecji[1]. W 1691 roku znalazł się w gronie założycieli Accademia degli Animosi, która stawiała sobie za cel odrodzenie tradycji i pielęgnowanie dobrego smaku[1]. Utrzymywał znajomość i wymieniał korespondencję z czołowymi literatami swojej epoki[1]. W 1710 roku założył ukazujący się w Weronie „Giornale del Letterati d’Italia”[1][2]. Od 1718 roku przebywał w Wiedniu, gdzie otrzymał od cesarza Karola VI tytuł nadwornego poety[1][2]. W 1729 roku, zastąpiony na tym stanowisku przez Pietro Metastasia, wrócił do Wenecji[1][2].
Był autorem 71 librett, w części napisanych wspólnie z Pietro Pariatim[2]. Muzykę do tekstów Zena komponowali m.in. Cherubini, Händel, Hasse, Pergolesi, Nicola Porpora i Alessandro Scarlatti[3]. Przyczynił się do reformy włoskiej opery seria, czyniąc ze śpiewu solowego podstawowy środek wyrazu, redukując wątki poboczne w rodzaju wstawek komicznych i pogłębiając kontrast między arią a stanowiącym główny nośnik akcji dramatycznej recytatywem[3].
Zajmował się także numizmatyką, historią literatury i studiami nad Biblią[1]. Pisał dociekania z dziedziny historii Włoch pt. Rerum Italicarum scriptores, jednak nie zdołał tego projektu ukończyć[1]. Opublikował natomiast komentarze do Biblioteca dell’ eloquenza italiana Giusto Fontaniniego, poprawki i komentarze do Historicis latinis Gerardusa Joannesa Vossiusa oraz biografie włoskich pisarzy i poetów[1]. Zgromadził też bogatą kolekcję monet[2].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 351–352. ISBN 978-83-224-0935-0.
- 1 2 3 4 5 6 Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 4032. ISBN 0-02-865571-0.
- 1 2 3 Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 971. ISBN 978-83-01-13410-5.
Linki zewnętrzne
- Apostolo Zeno – dzieła w bibliotece Polona
- ISNI: 000000010871791X
- VIAF: 14779941
- ULAN: 500043736
- LCCN: n79089444
- GND: 116980257
- LIBRIS: ljx03xd44158qls
- BnF: 11999195p
- SUDOC: 028086961
- SBN: CFIV061668
- NLA: 36274148
- NKC: mzk2007401303
- BNE: XX1094423
- NTA: 073063274
- BIBSYS: 90844186
- CiNii: DA13604952
- Open Library: OL4400512A
- PLWABN: 9810628257305606
- NUKAT: n94105049
- J9U: 987007270122105171
- PTBNP: 39401
- CANTIC: a19844098
- NSK: 000693544
- CONOR: 63346275
- ΕΒΕ: 156361
- LIH: LNB:9jI;=BS
- RISM: people/98754
- WorldCat: lccn-n79089444