Antoni Kochanek

Antek

kapitan
Data i miejsce urodzenia	1 grudnia 1906 Podlipie
Data i miejsce śmierci	2 stycznia 1937 Almadrones
Przebieg służby
Lata służby	1928–1930, 1936–1937
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Brygady Międzynarodowe
Jednostki	Batalion im. Jarosława Dąbrowskiego
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	hiszpańska wojna domowa †
Odznaczenia

Antoni Kochanek ps. „Antek” (ur. 1 grudnia 1906 w Podlipiu, zm. 2 stycznia 1937 pod Almadrones) – uczestnik wojny domowej w Hiszpanii, dowódca batalionu im. Jarosława Dąbrowskiego.

Życiorys

Syn małorolnego chłopa Stanisława, skończył 4 klasy szkoły powszechnej. Od 1928 odbywał służbę wojskową w 16 pułku piechoty w Tarnowie, następnie w Stanisławowie, uzyskując stopień kaprala. W 1930 wyjechał do Francji w poszukiwaniu pracy i pracował najpierw jako górnik, później w zakładach samochodowych Renault. Od 1932 działacz związków zawodowych i Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom, wkrótce wstąpił również do Francuskiej Partii Komunistycznej. W 1934 podczas wielkiego kryzysu został zwolniony podczas tzw. redukcji. Był sekretarzem Komitetu Bezrobotnych w południowym okręgu Paryża, organizował manifestacje pod merostwem i polskim konsulatem, domagając się wypłacenia zasiłku bezrobotnym i zapewnienia im dachu nad głową. Podczas jednej z manifestacji przed gmachem konsulatu został aresztowany i skazany na 3 miesiące więzienia. Zwolniony z nakazem natychmiastowego opuszczenia Francji, ukrywał się przed policją i kontynuował działalność w FPK, MOPR i Komitecie Bezrobotnych, zakładał polskie sekcje związków zawodowych w podparyskich wioskach wśród polskich robotników rolnych.

Latem 1936 zgłosił się jako ochotnik na wojnę domową w Hiszpanii, prowadził szkolenia grupy 36 Polaków. Od 8 września 1936 walczył w Madrycie, następnie w górach Guadarramy, m.in. pod Pelahustan i w rejonie Osso, gdzie wyróżniał się zdolnościami wojskowymi i odwagą. Od października 1936, awansowany na porucznika, dowodził 3 kompanią strzelecką w batalionie im. Dąbrowskiego. 20 listopada, po ciężko rannym Stanisławie Ulanowskim, został dowódcą batalionu. 26 listopada został ciężko ranny w Puerta del Hierro na przedmieściach Madrytu, do 30 grudnia przebywał w szpitalu w Madrycie. Wrócił na front i jako kapitan ponownie objął dowództwo batalionu, walcząc na odcinku Guadalajary. Poległ 2 stycznia 1937 roku pod Almadrones^[1][2]. Pomimo śmierci dowódcy batalionu, Polacy zdołali zdobyć miejscowość^[2].

Pośmiertnie odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy w 1945^[3] i awansowany na majora.

Przypisy

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny t. XIII, Wrocław-Warszawa-Kraków 1967-1968.
• Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 3, Warszawa 1992.
• Mała Encyklopedia Wojskowa (K–Q). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.