Pochodzenie

Anna Aloysia von Lamberg pochodziła ze znanego austriackiego rodu arystokratycznego, którego początki sięgają XII wieku^[3]. Była jedyną córką grafa Kaspara Friedricha von Lamberg-Kunstadt, szambelana cesarza Leopolda I Habsburga, z jego pierwszego małżeństwa z Franciscą Theresią Hiserle von Chodau^[4][5]. Najprawdopodobniej grafówna nosiła imiona Anna Aloysia Maximiliane^[6], jednak w historiografii występuje również jako Maximiliana Anna Ludovica^[4] oraz Joanna Teresa^[7]. Anna Aloysia miała dwoje rodzeństwa. Brat Karl Friederich był panem na Stockern i Amerang, zaś przyrodnia siostra Maria Francisca, pochodząca z drugiego małżeństwa Kaspara, poślubiła Franza Antona von Weissenwolff^[8]. Córka cesarskiego szambelana wcześnie straciła obydwoje rodziców. Francisca Theresia zmarła w marcu 1684, a jej mąż Kaspar przeżył ją o zaledwie dwa lata. Około 1695 Anna Aloysia wyszła za mąż za czeskiego grafa Franza Michaela Hiserle von Chodau (Esterle), znacznie starszego od siebie krewnego matki grafówny^[6].

Związek z Augustem II Mocnym

Latem 1696 na balu organizowanym przez syna cesarza Leopolda I, króla Niemiec Józefa I Habsburga grafowa Esterle poznała elektora saskiego Fryderyka Augusta I i wkrótce została jego oficjalną metresą^[9]. Według przekazu La Saxe Galante Karla Ludwiga von Pöllnitza, gdy mąż Esterle dowiedział się o jej zdradzie, Fryderyk August zawarł z nim umowę, na mocy której graf miał otrzymywać 20 tysięcy rocznej pensji oraz uznać za swoje ewentualne potomstwo Anny i elektora^[10]. 26 listopada 1696 Anna Aloysia przybyła wraz ze swoim kochankiem do Drezna^[11]. Gdy 27 czerwca 1697 Fryderyk August I został wybrany królem Polski w wolnej elekcji jako August II, Esterle towarzyszyła mu w podróży do Polski i uczestniczyła w uroczystościach koronacyjnych 15 września 1697 w katedrze na Wawelu^[12]. 19 stycznia 1698 brała z kolei udział w organizowanym przez królewiczów Aleksandra Benedykta i Konstantego Władysława Sobieskich wielkim balu w pałacu w Wilanowie, poprzedzającym uroczysty wjazd Augusta II do Warszawy^[13].

Anna Aloysia Esterle zarówno w Polsce, jak i w Saksonii była powszechnie krytykowana za swoją wyniosłość i próżność. Gdy 11 sierpnia 1698 urodziła królowi nieślubnego syna zmarłego wkrótce po urodzeniu, szydzono z przedwczesnej śmierci dziecka w Lamencie nad śmiercią Esterli syna^[14][15]. Jej wpływy na królewskim dworze sprawiły jednak, że o względy grafowej zabiegało wielu przedstawicieli ówczesnej magnaterii polskiej i saskiej, między innymi saski poseł w Prusach Jakub Henryk Flemming. Związek Esterle z Augustem II zakończył się, gdy hrabina nawiązała romans z polskim magnatem Januszem Antonim Wiśniowieckim^[16]. Monarcha rozkazał jej wówczas w ciągu doby opuścić Warszawę i udać się za granicę. Według La Saxe Galante, król wysłał gońców za Esterle w celu pozbawienia jej klejnotów, które niegdyś otrzymała od władcy. Anna Aloysia miała oddać im pustą szkatułkę, a swój majątek przekazała włoskiemu muzykantowi, który wywiózł go do Gdańska^[17]. Po rozstaniu z Augustem II Mocnym grafowa zamieszkała we Wrocławiu, zaś najprawdopodobniej w 1700 rozwiodła się z mężem Franzem Michaelem^[18].

Romans z Aleksandrem Benedyktem Sobieskim

W 1702 podczas pobytu w Oławie hrabina Esterle związała się z królewiczem Aleksandrem Benedyktem Sobieskim, synem poprzednika Augusta II Mocnego na tronie polskim Jana III Sobieskiego. Romans Anny z Aleksandrem wzbudzał powszechną krytykę, w szczególności ze strony matki Sobieskiego Marii Kazimiery, którą oburzał związek syna z "kobietą po królu"^[7]. Plotkowano, iż Esterle udzieliła braciom Sobieskim pożyczki w wysokości stu tysięcy talarów, otrzymanych ze sprzedaży klejnotów od Augusta II. Pieniądze te miały wspomóc Sobieskich w pozbawieniu elektora Saksonii korony polskiej^[7]. Intryga braci zakończyła się jednak porażką, zaś po kilku latach związek Anny Esterle z królewiczem rozpadł się^[19].

Dalsze losy

Drugim mężem Anny Aloysii został Gustav Hanibal von Oppersdorff, pochodzący ze śląskiego rodu arystokratycznego^[20]. W 1725 hrabina von Oppersdorff zakupiła działkę we Wrocławiu, na której zleciła budowę pałacu (tzw. Pałac Oppersdorfów we Wrocławiu), który zachował się do czasów współczesnych^[21]. Zmarła 28 czerwca 1738 we Wrocławiu. Drugi mąż grafowej przeżył ją o sześć lat. Zmarł 29 grudnia 1744 w Kostelec nad Orlicí^[22].