Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie |
genealog, historyk regionalista, fotograf, publicysta |
Odznaczenia | |
|
Andrzej Zygmunt Rola-Stężycki (ur. 1 stycznia 1945) – polski genealog, historyk regionalista, leśnik, fotograf i publicysta.
Życiorys
Wywodzi się z rodu przynależnego do herbu Rola[1]. Absolwent Szkoły Rzemiosł Artystycznych w Warszawie[1]. W latach 1967–1973 był żołnierzem zawodowym w Wojsku Polskim[2], jednocześnie (1963-1975) będąc członkiem ORMO[3]. Następnie od 1975 do 1980 zatrudniony jako pracownik resortu kultury i nauczyciel. Od roku 1981 do 1990 pracownik resortu leśnictwa. W 1986 został zarejestrowany jako tajny współpracownik o pseudonimie "AS" przez Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Radomiu[4][5]. Pełnił funkcję komendanta Straży Leśnej w nadleśnictwie Chojnów, oraz komendanta Straży Leśnej Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Warszawie i w Świętokrzyskim Parku Narodowym[6]. Założyciel i pierwszy komendant Straży Miejskiej w Grójcu[7]. Wieloletni wiceprezes, a następnie prezes grójeckiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno–Krajoznawczego w Grójcu, wykładowca PTTK[8]. Badacz dziejów regionu, członek Związku Literatów na Mazowszu, Polskiego Towarzystwa Heraldycznego i Rosyjskiego Towarzystwa Genealogicznego w Sankt–Petersburgu. Prezes Instytutu Genealogii[9]. Długoletni sportowiec, startujący w biegach maratońskich i triathlonie[7].
Odznaczenia i nagrody
Odznaczony: brązowa Odznaka „Zasłużony Działacz LOK” (1979), srebrna odznaka Zasłużony w pracy PTTK wśród młodzieży (1980), Za zasługi dla PTTK województwa radomskiego (1980), Srebrna Honorowa Odznaka PTTK (1985), brązowy (1988)[2] i srebrny (2014)[10] Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1988), medal Zasłużony Dla Powiatu Grójeckiego (2009)[11], a także Medalem Pamiątkowym „Pro Masovia” (2015)[12]. W 2019 otrzymał medal Za Zasługi dla Gminy Grójec[13], został też laureatem XVI Konkurs na najlepszą książkę, organizowanego przez Związek Literatów na Mazowszu, statuetkę Złotego pióra otrzymał za książkę „Odrzywół. Gród Dobrogosta”[14]. Ponadto wyróżniony tytułem Zasłużony dla gminy Odrzywół (2018)[15]. W 2020 został honorowym prezesem Towarzystwa Przyjaciół Grójca[16]. W 2021 ponownie został laureatem Złotego Pióra za Książkę Roku 2020 – Nieznamierowice. Niegdyś miasto. Opowieść subiektywna[17] oraz uhonorowano go tytułem Honorowego Obywatela wsi Nieznamierowice[18], a także odznaczono go odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”[19]. W 2022 po raz trzeci został laureatem Złotego Pióra za książkę Stężycy herbu Rola. Dzieje rodziny w zarysie[20].
Twórczość
Jest autorem ponad 30 książek[21][22][23], oraz wielu publikacji popularyzujących dzieje Południowego Mazowsza, kilkudziesięciu genealogicznych monografii rodzinnych i kilkuset artykułów prasowych z zakresu historii regionu[8]. Stale współpracujący z kwartalnikiem historycznym Pro Memoria, Kolekcjonerem Włocławskim, Okolicą - Gazetą Południowego Mazowsza i innymi czasopismami. Autor wielu wystaw fotograficznych[24].
Heraldyka
Wraz z artystą plastykiem Januszem Nowierskim zaprojektował kilka współcześnie użytkowanych herbów jednostek samorządowych, m.in.: herb gminy Pniewy, herb gminy Przechlewo, herb gminy Kąkolewnica, herb gminy Zakrzew, herb miasta i gminy Działoszyn, herb gminy Somianka[25][26].
Medalierstwo
Zaprojektował, we współpracy z Januszem Nowierskim, medale Zasłużony dla miasta i gminy Działoszyn i Medalu XXV lat Łochowa[27].
Wybrane publikacje
- Grójeckim traktem. Sprawy i ludzie. Nakładem Rady Miejskiej w Grójcu. Grójec 1992 ISBN 978-83-925866-1-6
- Dzieje rodziny Stężyckich w zarysie, Nakładem autora, Grójec 1999
- Opowieści grójeckie, Stowarzyszenie Kolekcjonerów Dziedzictwa Kulturowego Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej, Włocławek 2002, ISBN 83-915442-4-9
- Bąbel w kałamarzu, Stowarzyszenie Kolekcjonerów Dziedzictwa Kulturowego Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej, Włocławek 2002, ISBN 83-915442-5-7
- Gniazda... Pałace i dwory w Grójeckiem, Instytut Genealogii, Grójec 2007, ISBN 978-83-925866-0-9
- Świątynie... Kościoły i kaplice w Grójeckiem, Instytut Genealogii, Grójec 2008, ISBN 978-83-925866-8-5
- Grójeckie opłotki, Instytut Genealogii, Grójec 2010, ISBN 978-83-925866-5-4
- Słowo o Bolesławskim, Instytut Genealogii, Grójec 2010, ISBN 978-83-925866-2-3
- Rezydencje... ziemiańskie siedziby w Grójeckiem, Instytut Genealogii, Grójec 2010, ISBN 978-83-925866-3-0
- Mój Grójec, Instytut Genealogii. Kapituła Polskich Heraldyków i Genealogów, Grójec 2012, ISBN 978-83-925866-7-8
- Kościoły i kaplice dekanatu drzewickiego w Diecezji Radomskiej, Instytut Genealogii. Kapituła Polskich Heraldyków i Genealogów, Różanna 2012, ISBN 978-83-934857-0-3
- Różanna. Wieś w gminie Odrzywół, Instytut Genealogii. Polska Kapituła Polskich Heraldyków i Genealogów, Różanna 2013, ISBN 978-83-934857-1-0
- Szlachta gniazdowa w Grójeckiem, Różanna 2014 ISBN 978-83-934857-7-2
- Ciekawy Grójec, Instytut Genealogii. Polska Kapituła Polskich Heraldyków i Genealogów, Różanna 2014 ISBN 978-83-934857-5-8
- Łęgonice Małe. Wenecja Zapilcza Polska Kapituła Heraldyków i Genealogów, Różanna 2015 ISBN 978-83-934857-4-1
- Kacałowe siedlisko, Instytut Genealogii, Różanna 2015, ISBN 978-83-941158-0-7
- Grójec i nie tylko, PHU Matek, Grójec 2016, ISBN 978-83-925238-3-3
- Przekręty historii, PHU Matek, Grójec 2016, ISBN 978-83-925238-2-6
- Gostomia i jej dziedzice, Instytut Genealogii, Grójec 2017, ISBN 978-83-925238-2-6
- Mała Wieś i jej dzieje, Pałac Mała Wieś spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k., Mała Wieś 2017, ISBN 978-83-948854-0-3
- Mydło i powidło. Varia. Wybór artykułów prasowych z lat 2000–2018, PHU Matek, Grójec 2018, ISBN 978-83-925238-4-0
- Odrzywół. Gród Dobrogosta, Instytut Genealogi, Różanna 2018, ISBN 978-83-941158-1-4
- Grójec i okolice, Instytut Genealogi, Odżywół 2019, ISBN 978-83-941158-5-2
- Majtki babuni i inne facecje, Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2019, ISBN 978-83-941158-7-6
- Nieznamierowice. Niegdyś miasto. Opowieść subiektywna, Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2020, ISBN 978-83-941158-8-3
- Rubieże Przysuchy, Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2020, ISBN 978-83-959321-1-3
- Sady-Kolonia. Dzieje parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Opowieść sentymentalna. Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2021, ISBN 978-83-941158-9-0
- Grójec i sąsiedzi. Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2021, ISBN 978-83-959321-2-0
- Rusinów i okolice. Mały słownik historyczno-geograficzny i etymologiczny. Instytut Genealogi, Wola Mrokowska 2021, ISBN 978-83-959321-3-7
- Odrzywół i okolice. Mały słownik historyczno-geograficzny i etymologiczny. Instytut Genealogii. Wola Mrokowska 2022. ISBN 978-83-959321-4-4
- Duchy Nieznamierowic. Mały słownik biograficzny. Instytut Genealogii. Wola Mrokowska 2022. ISBN 978-83-959321-6-8
- Stężyccy herbu Rola. Dzieje rodziny w zarysie. Linia grójecka i sobienio-jeziorska. Instytut Genealogii, Wola Mrokowska 2022. ISBN 978-83-959321-5-1
- Odrzywolskie Who is Who. Mały słownik biograficzny. Instytut Genealogii, Wola Mrokowska 2022. ISBN 978-83-959321-6-8
- Ród Łabędziów w Przysuskiem i nie tylko, Wola Mrokowska 2023. ISBN 978-83-959321-8-2
Przypisy
- 1 2 Marcin Grzędowski. Moja droga była dłuższa. „Życie Grójca”, 15 kwietnia 2010. ISSN 1689-8486. (pol.).
- 1 2 Andrzej Kulikowski: Polskie rody szlacheckie. Kto jest kim dziś. Wydawnictwo Interpress, 1993, s. 228 - 229. ISBN 8-3223-2643-2.
- ↑ Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Radomiu [1975 1983-1990]. inwentarz.ipn.gov.pl. [dostęp 2021-07-25]. (pol.).
- ↑ Inwentarz archiwalny [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2021-07-25] .
- ↑ Inwentarz archiwalny [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2021-07-25] .
- ↑ Who is Who w Polsce. Hübners blaues Who is who, 2003, s. 3673. ISBN 3-7290-0040-3.
- 1 2 Waldemar Kulesza: Encyklopedia Kto jest Kto? Polska 1992-93. New Age Studio, s. 331. ISBN 8-3900-8410-4.
- 1 2 Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki. zlmaz.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
- ↑ Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki. instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
- ↑ „OKOLICA - Gazeta Południowego Mazowasza”, s. 3, 13 stycznia 2015. (pol.).
- ↑ Andrzej Zygmunt Rola - Stężycki. bipgrojec.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
- ↑ Andrzej Zygmunt Rola – Stężycki. zlmaz.pl. [dostęp 2016-01-17]. (pol.).
- ↑ UCHWAŁA Nr VII/62/19 RADY MIEJSKIEJ W GRÓJCU. grojecmiasto.bip.info.pl. [dostęp 2019-05-19]. (pol.).
- ↑ Poezja terapią jest. pckisz.pl. [dostęp 2019-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 czerwca 2019)]. (pol.).
- ↑ 600-lecie lokacji Odrzywołu. odrzywol.eu. [dostęp 2019-03-10]. (pol.).
- ↑ Nowe stowarzyszenie w Grójcu!. grojecmiasto.pl. [dostęp 2021-01-21]. (pol.).
- ↑ XXI ciechanowska edycja Światowego Dnia Poezji „Złote Pióro” dla literata z Grójca. zlmaz.pl. [dostęp 2021-07-15]. (pol.).
- ↑ Honorowy Obywatel wsi Nieznamierowice. instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2021-07-15]. (pol.).
- ↑ Order dla weksykologa. radomskie.info. [dostęp 2021-11-23]. (pol.).
- ↑ Światowy Dzień Poezji w Ciechanowie. ciech24.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
- ↑ Rola-Stężycki, Andrzej Zygmunt (1945- ). alpha.bn.org.pl. [dostęp 2017-12-21]. (pol.).
- ↑ Andrzej Zygmunt Rola-Stężycki. katalog.nukat.edu.pl. [dostęp 2017-12-21]. (pol.).
- ↑ Andrzej Zygmunt Rola - Stężycki. w.instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
- ↑ Remigiusz Matyjas: Powiat Grójecki na scenie wieków. Grójec: 2010, s. 197 - 198. ISBN 8-3859-5370-1.
- ↑ Heraldyka samorządowa. w.instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
- ↑ Herby zatwierdzone i wprowadzone do użytku decyzją Komisji Heraldycznej przy MSWiA. w.instytut-genealogii.com.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
- ↑ Herb Przechlewa. okolica.wgr.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).