Data i miejsce urodzenia |
4 maja 1941 | |||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kariera seniorska | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Odznaczenia | ||||||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia |
4 maja 1941 |
---|---|
Poseł IX kadencji Sejmu PRL | |
Okres |
od 13 października 1985 |
Przynależność polityczna |
Andrzej Wyglenda (ur. 4 maja 1941 w Rybniku) – polski żużlowiec, trener sportu żużlowego i polityk, poseł na Sejm PRL (1985–1989) z ramienia PZPR.
Życiorys
Życie prywatne
Ojciec Wojciecha Wyglendy, również żużlowca.
Uzyskał wykształcenie zasadnicze zawodowe, z zawodu ślusarz. Od 1959 pracował w Rybnickiej Fabryce Wyrobów Metalowych „Huta Silesia”, skąd w 1961 został przeniesiony do Kopalni Węgla Kamiennego „Dębieńsko”, gdzie był ślusarzem do 1971. Potem do 1974 pełnił tę samą funkcję w KWK „Zofiówka”, w latach 1974–1978 w Kopalni Węgla Kamiennego „Pniówek”, a w 1978 został zatrudniony w Kopalni Węgla Kamiennego „Jankowice”.
Kariera sportowa
Wychowanek Górnika Rybnik, żużlowego rzemiosła nauczał go Józef Wieczorek, a wspomagali go w tym Joachim Maj oraz Stanisław Tkocz. Licencję zdał w 1959[1][2].
Swój debiut zaliczył 24 kwietnia 1960 podczas spotkania Rybnika z Lesznem[3]. Zdobył w tym spotkaniu jeden punkt. Karierę zawodniczą zakończył wypadek 2 maja 1976. Był to ćwierćfinał Złotego Kasku w Bydgoszczy, a sprawcą wypadku był zawodnik z Gdańska, Stanisław Kowalski. Andrzej Wyglenda doznał kompresyjnego złamania kręgosłupa. Pomimo długiej rehabilitacji komisja do spraw orzekania o zdolności sportowców do wyczynowego kontynuowania danej dyscypliny pod kierownictwem doktora Drozda wydała wyrok całkowitego zakazu uprawiania sportu przez Andrzeja Wyglendę[2].
Zdobywca 13 medali Drużynowych Mistrzostw Polski. Dziewięciu złotych (1962–1968, 1970, 1972), jednego srebrnego (1961) i trzech brązowych (1969, 1971, 1974).
Siedmiokrotny finalista i sześciokrotny medalista Drużynowych Mistrzostw Świata. Trzy razy zdobył złoto (1965–1966, 1969), raz srebro (1967) i dwa razy brąz (1968, 1971).
Sześciokrotny finalista Indywidualnych Mistrzostw Świata, najlepsze miejsce zajął w 1970 we Wrocławiu, gdzie był ósmy. Nieoficjalny Mistrz Europy z 1967, Mistrz świata par z Rybnika w 1971.
Jedenastokrotny finalista i siedmiokrotny medalista IMP – czterokrotnie złoty (1964, 1968–1969, 1973), dwukrotnie srebrny (1965, 1970) i jednokrotnie brązowy (1971). Dwukrotny brązowy medalista MPPK (1973, 1975).
Pięciokrotny medalista Złotego Kasku – złoty (1964) i czterokrotnie brązowy (1966–1967, 1969–1970). Triumfator Memoriału Alfreda Smoczyka w 1970. Pięciokrotny medalista Pucharu ROW – trzykrotnie złoty (1966, 1968, 1970) i dwukrotnie srebrny (w 1963 i 1964 z drużyną Górnika Rybnik). Dwukrotnie startował w Memoriale Raniszewskiego, raz zdobywając srebro w 1965.
Kariera trenerska
Trener drużyny ROW Rybnik w latach 1978–1985. Zdobył z tym zespołem srebrny medal DMP w 1980. Miał swój wkład w kształtowaniu takich żużlowców jak: Jerzy Wilim, Piotr Pyszny, Grzegorz Szczepanik, Stanisław Kilian, Andrzej Węgrzyk, Jan Nowak, Krystian Fros, Mieszysław Kmieciak, Bronisław Klimowicz, Piotr Brachmański, Ryszard Szymański, Marian Gluecklich czy Antoni Skupień[2].
Działalność polityczna
Jest pierwszym żużlowcem, który po zakończeniu kariery sportowej został wybrany do polskiego parlamentu. Mandat posła na Sejm IX kadencji sprawował od 13 października 1985 do 5 czerwca 1989.
Osiągnięcia
Indywidualne mistrzostwa świata na żużlu
Sezon | Miasto | Ranga | Miejsce | Punkty |
---|---|---|---|---|
1964 | Wrocław Göteborg |
Finał Europejski Finał światowy |
6 12 |
10 4 |
1965 | Slaný Londyn |
Finał Europejski Finał światowy |
6 15 |
9 2 |
1966 | Slaný | Finał Kontynentalny | 13 | 3 |
1967 | Wrocław Londyn |
Finał Europejski Finał światowy |
1 15 |
14 2 |
1968 | Ufa | Finał Kontynentalny | 11 | 7 |
1969 | Olching Londyn |
Finał Europejski Finał światowy |
5 15 |
9 2 |
1970 | Wrocław | Finał światowy | 8 | 7 |
1971 | Gorzów Wielkopolski | Półfinał Kontynentalny | 10 | 7 |
1972 | Bydgoszcz | Półfinał Kontynentalny | Nie wystąpił z powodu kłopotów zdrowotnych | - |
1973 | Chorzów | Finał światowy | Rezerwowy | 0 |
1975 | Olching | Półfinał Kontynentalny | 16 | 0 |
Źródło[2]
Drużynowe mistrzostwa świata na żużlu
Sezon | Miasto | Ranga | Miejsce | Punkty |
---|---|---|---|---|
1964 | Abensberg | Finał światowy | 4 | 8 (Cała drużyna 16) |
1965 | Kempten | Finał światowy | 1 | 11 (Cała drużyna 38) |
1966 | Wrocław | Finał światowy | 1 | 11 (Cała drużyna 41) |
1967 | Malmö | Finał światowy | 2 | 9 (Cała drużyna 26) |
1968 | Londyn | Finał światowy | 3 | 2 (Cała drużyna 19) |
1969 | Rybnik | Finał światowy | 1 | 11 (Cała drużyna 31) |
1970 | Slaný | Finał Kontynentalny | 2 | 9 (Cała drużyna 29) |
1971 | Wrocław | Finał światowy | 3 | 2(Rez.) (Cała drużyna 19) |
Źródło[4]
Mistrzostwa świata par na żużlu
Sezon | Miasto | Ranga | Miejsce | Punkty |
---|---|---|---|---|
1971 | Rybnik | Finał światowy | 1 | 15 (3,3,2x,2x,2x,3 tzw.Płatny Komplet)(Cała drużyna 30) |
Źródło[2]
Drużynowe mistrzostwa Polski na żużlu – sezon zasadniczy
Sezon | Klub | Miejsce | Liga | Średnia/bg | Średnia/mc | Pkt | Bonusy | Razem | Komplety | Biegi | Mecze |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1960 | Górnik Rybnik | 5 | I Liga | 0,759 | 2,000 | 18 | 4 | 22 | - | 29 | 9 |
1961 | Górnik Rybnik | I Liga | 1,512 | 3,923 | 51 | 14 | 65 | 1 - (1 pł.) | 43 | 13 | |
1962 | Górnik Rybnik | I Liga | 1,911 | 6,429 | 90 | 17 | 107 | - | 56 | 14 | |
1963 | Górnik Rybnik | I Liga | 2,321 (9) | 7,857 (20) | 110 (16) | 20 | 130 (5) | 1 - (1 pł.) | 56 | 14 | |
1964 | Górnik Rybnik | I Liga | 2,600 (1) | 10,182 (6) | 112 (13) | 5 | 117 (15) | 6 (1) – (2 pł.) | 45 | 11 | |
1965 | ROW Rybnik | I Liga | 2,609 (4) | 10,000 (7) | 110 (13) | 10 | 120 (12) | 2 - (1 pł.) | 46 | 11 | |
1966 | ROW Rybnik | I Liga | 2,808 (1) | 10,231 (4) | 133 (6) | 13 | 146 (1) | 7 (1) – (5 pł.) | 52 | 13 | |
1967 | ROW Rybnik | I Liga | 2,700 | 9,900 | 99 | 9 | 108 | 3 - (2 pł.) | 40 | 10 | |
1968 | ROW Rybnik | I Liga | 2,362 | 9,214 | 129 | 8 | 137 | 4 - (2 pł.) | 58 | 14 | |
1969 | ROW Rybnik | I Liga | 2,610 | 10,929 | 153 | 1 | 154 | 3 | 59 | 14 | |
1970 | ROW Rybnik | I Liga | 2,604 | 10,154 | 132 | 6 | 138 | 3 - (1 pł.) | 53 | 13 | |
1971 | ROW Rybnik | I Liga | 2,621 | 10,571 | 148 | 4 | 152 | 5 - (2 pł.) | 58 | 14 | |
1972 | ROW Rybnik | I Liga | 2,349 | 8,364 | 92 | 9 | 101 | 3 - (2 pł.) | 43 | 11 | |
1973 | ROW Rybnik | 4 | I Liga | 2,288 | 8,786 | 123 | 12 | 135 | 3 | 59 | 14 |
1974 | ROW Rybnik | I Liga | 2,273 | 8,545 | 94 | 6 | 100 | 2 - (1 pł.) | 44 | 11 | |
1975 | ROW Rybnik | 6 | I Liga | 2,129 | 8,036 | 112,5 | 11 | 123,5 | 1 - (1 pł.) | 58 | 14 |
1976 | ROW Rybnik | 7 | I Liga | 2,700 | 12,000 | 24 | 3 | 27 | - | 10 | 2 |
W nawiasie miejsce w danej kategorii w danym sezonie (śr/b oraz śr/m – przy założeniu, że zawodnik odjechał minimum 50% spotkań w danym sezonie)
Podsumowanie wyników w najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce w sezonie zasadniczym:
Sezony | Średnia/bg | Średnia/mc | Pkt | Bonusy | Razem | Komplety | Biegi | Mecze |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
17 | 2,327 | 8,567 | 1730,5 | 152 | 1882,5 | 44 - (21 płatnych) | 809 | 202 |
Indywidualne mistrzostwa Polski na żużlu
- 1963 – Rybnik – 7. miejsce – 9 pkt → wyniki
- 1964 – Rybnik – 1. miejsce – 14 pkt → wyniki
- 1965 – Rybnik – 2. miejsce – 14 pkt → wyniki
- 1966 – Rybnik – 6. miejsce – 9 pkt → wyniki
- 1967 – Rybnik – 6. miejsce – 8 pkt → wyniki
- 1968 – Rybnik – 1. miejsce – 14 pkt → wyniki
- 1969 – Rybnik – 1. miejsce – 14 + 3 pkt → wyniki
- 1970 – Gorzów Wielkopolski – 2. miejsce – 12 pkt → wyniki
- 1971 – Rybnik – 3. miejsce – 12 + 3 pkt → wyniki
- 1972 – Leszno – ćwierćfinał – 9 pkt (nie występuje w półfinale pomimo awansu) → wyniki
- 1973 – Rybnik – 1. miejsce – 15 pkt → wyniki
- 1974 – Gorzów Wielkopolski – 14. miejsce – 2 pkt → wyniki
- 1975 – Lublin – 15. miejsce – 2 pkt → wyniki
Mistrzostwa Polski par klubowych na żużlu
Turniej o Złoty Kask
- 1964 – 1. miejsce – 65 pkt → wyniki
- 1965 – 5. miejsce – 62 pkt → wyniki
- 1966 – 3. miejsce – 52 pkt → wyniki
- 1967 – 3. miejsce – 61 pkt → wyniki
- 1968 – 5. miejsce – 55 pkt → wyniki
- 1969 – 3. miejsce – 60 pkt → wyniki
- 1970 – 3. miejsce – 68 pkt → wyniki
- 1971 – 9. miejsce – 40 pkt → wyniki
- 1973 – 10. miejsce – 51 pkt → wyniki
- 1975 – 7. miejsce – 48 pkt → wyniki
Memoriał Alfreda Smoczyka w Lesznie
Puchar ROW
- 1961 – Rybnik – 8. miejsce – 5 pkt → wyniki
- 1962 – Rybnik – 11. miejsce – 2 pkt → wyniki
- 1963 – Rybnik – 2. miejsce – 9 pkt → wyniki
- 1964 – Rybnik – 2. miejsce – 2 pkt → wyniki
- 1966 – Rybnik – 1. miejsce – 15 pkt → wyniki
- 1967 – Rybnik – 13. miejsce – 1 pkt → wyniki
- 1968 – Rybnik – 1. miejsce – 14 + 3 pkt → wyniki
- 1969 – Rybnik – 15. miejsce – 3 pkt → wyniki
- 1970 – Rybnik – 1. miejsce – 15 pkt → wyniki
- 1971 – Rybnik – 13. miejsce – 4 pkt → wyniki
- 1973 – Rybnik – 6. miejsce – 10 pkt → wyniki
- 1974 – Rybnik – 16. miejsce – 1 pkt → wyniki
- 1975 – Rybnik – 7. miejsce – 8 pkt → wyniki
Memoriał Zbigniewa Raniszewskiego
Odznaczenia
W 1980 otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi.
Przypisy
- ↑ Stefan Smołka: Asy żużlowych torów – Antoni Woryna. Leszno: Firma wydawnicza „Danuta”, 2011, s. 388. ISBN 978-83-929223-2-2.
- 1 2 3 4 5 Stefan Smołka: Asy Żużlowych Torów Andrzej Wyglenda. Leszno: Firma Wydawnicza „Danuta”, 2007. ISBN 978-83-924670-1-4.
- 1 2 Wiesław Dobruszek: Żużlowy leksykon ligowy Tom III (1959–1962). Leszno: Firma Wydawnicza „Danuta”, 2013. ISBN 978-83-63087-20-3.
- ↑ Wiesław Dobruszek: Drużynowe Mistrzostwa Świata (1959–1978). ISBN 978-83-63087-56-2.
- ↑ Wiesław Dobruszek: Żużlowy leksykon ligowy Tom IV (1963–1966). Leszno: Firma wydawnicza „Danuta”, 2013. ISBN 978-83-63087-28-9.
- ↑ Wiesław Dobruszek: Żużlowy Leksykon Ligowy TOM V (1966–1969). 2014. ISBN 978-83-63087-36-4.
- ↑ Wiesław Dobruszek: Żużlowy Leksykon Ligowy TOM VI (1970–1972). 2015. ISBN 978-83-63087-44-9.
- ↑ Wiesław Dobruszek: Żużlowy Leksykon Ligowy TOM VII (1973–1975). 2015. ISBN 978-83-63087-60-9.
- ↑ Wiesław Dobruszek , Żużlowy Leksykon Ligowy Tom VIII (1976-1978), 2016, ISBN 978-83-63087-73-9 .
- ↑ Wiesław Dobruszek , Żużlowe Mistrzostwa Tom 5 (IMP 1932–1968), 2009, ISBN 978-83-924670-8-3 .
- ↑ Wiesław Dobruszek , Żużlowe Mistrzostwa Tom VI (IMP 1969–1985), 2010, ISBN 978-83-929223-4-6 .
Bibliografia
- Stefan Smołka: Siedemdziesiąt lat Andrzeja Wyglendy, sportowefakty.pl, 4 maja 2011
- Przemysław Jany: Z kartek kalendarza: Andrzej Wyglenda, sportowefakty.pl, 4 maja 2013
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
- Profil na stronie speedway.com.pl (ang.)