Andrzej Marian^{[uwaga 1]} Kosmala (ur. 30 stycznia 1946 w Pleszewie) – polski dziennikarz, autor tekstów piosenek, producent nagrań, dyrektor kilku instytucji artystycznych, członek ZPR Records, współzałożyciel K&K Studio, menedżer muzyczny. Były menedżer Edwarda Hulewicza i Krzysztofa Krawczyka.

Wykształcenie

Szkołę podstawową i liceum ukończył w Pleszewie. W 1964 podjął studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, jednak przerwał je po pierwszym semestrze, po czym – by uniknąć powołania do wojska – ukończył studium nauczycielskie^[1]. Jest absolwentem zaocznych studiów na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, które ukończył w 1973^[2].

Działalność zawodowa

W młodości trenował lekkoatletykę i przez cztery lata startował w zawodach jako reprezentant drużyny I Liceum Ogólnokształcącego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu^[3]. W pierwszej połowie lat 60. założył zespół muzyczny Czarne Koty, który później zmienił nazwę na Elektrony^[4]. W kolejnych latach organizował koncerty z cyklu „Poznańskie Muzykalia” i współtworzył festiwal Wielkopolskie Rytmy Młodych w Jarocinie, a w latach 1966–1974 współprowadził audycję Radiowy Klub Polskiej Muzyki Młodzieżowej w poznańskim oddziale Polskiego Radia^[5]. Był także redaktorem w czasopismach „Jazz”, „Non Stop”, „Głos Wielkopolski” i „Tygodnik”, poza tym uczestniczył w nagraniach studyjnych zespołów: Birbanci, Polne Kwiaty, Stress, Progress, Al Antico i Jump oraz zorganizował pierwsze nagrania w karierze Anny Jantar i Aleksandra Maliszewskiego^[6]. Współpracował też z Wojciechem Skowrońskim, Hubertem Szymczyńskim, Wojciechem Kordą i Jerzym Milianem^[7]. W 1968 został menedżerem Edwarda Hulewicza, z którym współpracował do 1974. W tym czasie napisał także kilka tekstów do jego piosenek oraz stworzył fan klub artysty w Estradzie Poznańskiej, której to został dyrektorem artystycznym w 1976^[7]. W ramach działań Estrady został sekretarzem programowym Międzynarodowej Wiosny Estradowej^[8]. W tym okresie współpracował także z Haliną Frąckowiak i Haliną Żytkowiak^[4]. W 1974 został menedżerem Krzysztofa Krawczyka^[9], którym pozostał aż do śmierci artysty w 2021. Jest twórcą wielu tekstów piosenek Krawczyka. W swojej karierze pisał również teksty dla: Gangu Marcela, Krystyny Giżowskiej, Wojciecha Skowrońskiego, Klinczu, Urszuli Sipińskiej, Urszuli Kasprzak, Grażyny Świtały, Michała Gielniaka, Tadeusza Drozdy, Daniela Olbrychskiego, Bohdana Łazuki, Krzysztofa Komedy i Andrzeja Rybińskiego.

W latach 80. współpracował z wytwórną ZPR Records przy tworzeniu i wydawaniu płyt m.in. Magdaleny Dureckiej, Grzegorza Ciechowskiego, Lombardu, Eleni i Krzysztofa Krawczyka, a na początku lat 90. został dyrektorem wytwórni^[10]. Był także dyrektorem artystycznym poznańskiego oddziału Zjednoczonych Przedsiębiorstw Rozrywkowych^[11].

W listopadzie 1991 założył z Ryszardem Kniatem w Poznaniu K&K Studio (Kniat & Kosmala) zajmujące się nagrywaniem i wydawaniem kaset oraz płyt; w wytwórni znajduje się m.in. ok. 500 nagrań piosenek w wykonaniu Krawczyka^[12]. W 1992 w K&K Studio współpracował z poznańską grupą New Ace, pomagając w produkcji i wydaniu albumów Bez komentarza oraz Kolędy polskie.

Był dziennikarzem wielokrotnie akredytowanym na muzyczne festiwale, m.in. na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, czy Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie^[13].

Jest współtwórcą wydawanego na przełomie 2007/2008 przez spółkę Agora SA leksykonu Krzysztofa Krawczyka, który zyskał miano podwójnej platyny. W latach 2009-2022 prowadził oficjalną stronę internetową artysty^[14].

W 2007 współpracował z biskupem Antonim Długoszem przy tworzeniu kilku piosenek (w tym jednej śpiewanej w duecie z Krzysztofem Krawczykiem „Europo nie możesz żyć bez Boga”) oraz na przełomie 2011/2012 przy powstaniu płyty pt. Europo nie możesz żyć bez Boga.

W 2010 wydana została książka biograficzna o życiu i działalności artystycznej Krzysztofa Krawczyka pt. Życie jak wino, którą napisał wspólnie z wokalistą. W 2021 ukazała się druga poszerzona wersja publikacji, którą Kosmala uzupełnił o wspomnienia z późniejszych lat i wydarzenia po śmierci muzyka^[15][16]. W 2023 wydał wraz z Ewą Krawczyk, byłą żoną Krzysztofa Krawczyka (zm. w 2021) książkę pt. Sława zniesławia, która została napisana w formie rozmowy między nimi. Publikacja jest rozmową o życiu blisko gwiazdy, jaką był Krawczyk. Nie brakuje w niej też wypowiedzi żony artysty, dotyczących radzenia sobie z żałobą i zainteresowaniem mediów. W książce Ewa Krawczyk m.in. wyjaśnia ze swojego punktu widzenia przyczyny konfliktu z synem jej męża, Krzysztofem Juniorem oraz częścią dawnych przyjaciół i współpracowników Krzysztofa Krawczyka^[17][18].

Wystąpił w filmie dokumentalnym Krzysztof Krawczyk – całe moje życie (2020), brał także udział przy powstaniu jego scenariusza^[19].

W 2021 rozpoczął współpracę z Andrzejem Rybińskim, co zaowocowało płytą Andrzejkowe marzenia, nagraną w K&K Studio. W grudniu tego samego roku stworzone wspólnie nagrania zostały opublikowane w serwisach streamingowych i serwisie YouTube^[20][21].

Życie prywatne

Jest synem prawnika Mariana Kosmali i Ireny z domu Krawczyk^[22].

Dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną Izabelą (zm. 2001) ma córkę Joannę i Roberta^[23]; syn 27 czerwca 2020 w wieku 43 lat popełnił samobójstwo^[24]. Ma także wnuki: Izabelę i Fryderyka^[25]. Kilka lat po śmierci żony ożenił się z Katarzyną^[26].

Nagrody i wyróżnienia

• Był kilkukrotnie odznaczony nagrodą „Menadżer Roku”.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Biografia Andrzeja Kosmali. andrzejkosmala.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-12)].
• KrzysztofK. Krawczyk KrzysztofK., AndrzejA. Kosmala AndrzejA., Życie jak wino, Wydawnictwo Świat Książki, 2021, ISBN 978-83-813-9990-6 .