Andrzej Janowski
Data i miejsce urodzenia

25 listopada 1935
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 grudnia 2020
Warszawa

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: polityka edukacyjna, teoria wychowania
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Profesura

1 sierpnia 1988

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Andrzej Janowski, właśc. Alfred Andrzej Janowski (ur. 25 listopada 1935 w Warszawie[1], zm. 13 grudnia 2020[2] tamże) – polski pedagog, profesor nauk humanistycznych, wykładowca akademicki, działacz społeczny i harcerski, wiceminister edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.

Życiorys

W czasie II wojny światowej jego ojciec prawdopodobnie został rozstrzelany przez Niemców. Po powstaniu warszawskim Andrzej Janowski został wraz z bratem i matką wysiedlony z Warszawy, w późniejszym czasie zamieszkał w Radomiu, gdzie ukończył szkołę średnią[1].

W 1955 został absolwentem polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Od tego samego roku pracował w Bibliotece Narodowej. Później był zatrudniony w Warszawskim Okręgu Wojskowym jako sekretarz generała Józefa Kuropieski. Był pracownikiem Ośrodka Badań Psychopedagogicznych przy Głównej Kwaterze ZHP oraz sekretarzem redakcji wydawnictwa „Harcerstwo”. W 1970 na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu obronił doktorat[1], a w 1976 na Uniwersytecie Warszawskim uzyskał stopień doktora habilitowanego. W 1989 otrzymał tytuł profesorski w zakresie nauk humanistycznych[3][4].

W pracy naukowej specjalizował się w polityce edukacyjnej i teorii wychowania. Zajmował się psychologią społeczną klasy szkolnej, socjologią wychowania oraz metodologią badań pedagogicznych[4]. Jako wykładowca akademicki był związany z Akademią Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, kierował Katedrą Polityki Edukacyjnej. Wykładał również na Uniwersytecie w Białymstoku. Zajmował stanowisko profesora zwyczajnego Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Został też wykładowcą Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Warszawie. Był członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk[5]. W latach 1977–1989 był kierownikiem Zakładu Psychologii w Instytucie Badań Pedagogicznych, a od 1989 profesorem w IBP[4].

Przez wiele lat działał w harcerstwie, m.in. jako jeden z pierwszych drużynowych reaktywowanej w 1957 1 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej „Czarna Jedynka”, działającej przy VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie[6]. Został przewodniczącym rady Muzeum Harcerstwa w Warszawie[7]. W okresie PRL współpracował z opozycją demokratyczną, w latach 1980–1981 był ekspertem „Solidarności” w zakresie edukacji, był w grupie inicjatorów Zespołu Oświaty Niezależnej[8]. Od 1980 do 1989 brał aktywny udział w ruchu oświaty niezależnej[4]. Uczestniczył także w przygotowywaniu materiałów dla tzw. stolika edukacyjnego w trakcie obrad Okrągłego Stołu[1]. Pełnił następnie funkcję wiceministra edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego[9]. Związany z Fundacją Edukacja dla Demokracji, był przewodniczącym rady nadzorczej tej organizacji[10]. W marcu 2008 powołany w skład Rady Edukacji Narodowej[11].

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2011 prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[12][13]. W 2020 pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą tego Orderu[14]. Laureat Nagrody im. Stefanii Światłowskiej (przyznawanej przez środowisko VI Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie)[15].

Publikacje

Autor i współautor publikacji poświęconych kwestiom oświatowym, w tym[4]:

  • 1970: Kierowanie wychowawcze w toku lekcji,
  • 1975: Poznawanie uczniów,
  • 1977: Aspiracje młodzieży szkół średnich,
  • 1980: Psychologia społeczna a zagadnienia wychowania,
  • 1985: Prestiż ucznia wśród rówieśników (współautor),
  • 1989: Uczeń w teatrze życia szkolnego,
  • 1994: Podstawowe wiadomości psychopedagogiczne,
  • 2000: Szkoła obywatelska.

Opublikował również autobiografię pt. Harcerstwo wpisane w życiorys (2015)[16].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Alfred Andrzej Janowski. audiohistoria.pl. [dostęp 2012-03-18].
  2. ↑ Nie żyje prof. Andrzej Janowski. Tworzył jedną z legendarnych drużyn harcerskich. niezalezna.pl, 13 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-13].
  3. ↑ Prof. dr hab. Alfred Andrzej Janowski, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2024-04-30].
  4. 1 2 3 4 5 Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2001, s. 151–152. ISBN 83-88149-41-5.
  5. ↑ Bogusław Śliwerski. Odszedł jeden z najwybitniejszych polskich pedagogów – profesor Andrzej Janowski. „Forum Oświatowe”. Nr 2 (64), s. 212, 2020. ISSN 0867-0323. [dostęp 2024-04-30].
  6. ↑ Andrzej Janowski. reytan.edu.pl. [dostęp 2020-09-04].
  7. ↑ Rada Muzeum Harcerstwa. muzeumharcerstwa.pl. [dostęp 2012-03-18].
  8. ↑ Oświata Niezależna. encyklopedia-solidarnosci.pl. [dostęp 2013-10-29].
  9. ↑ Eksperci: lepsze przygotowanie nauczycieli to wyższy poziom edukacji. pap.pl. [dostęp 2013-10-29].
  10. ↑ Władze fundacji. edudemo.org.pl. [dostęp 2013-10-29].
  11. ↑ Zarządzenie nr 4 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie powołania Rady Edukacji Narodowej. men.gov.pl. [dostęp 2013-10-29].
  12. ↑ M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 778
  13. ↑ Lista odznaczonych działaczy organizacji pozarządowych. prezydent.pl, 4 czerwca 2011. [dostęp 2012-03-18].
  14. ↑ M.P. z 2021 r. poz. 160
  15. ↑ Nagroda im. Stefanii Światłowskiej. reytan.edu.pl. [dostęp 2023-11-26].
  16. ↑ Andrzej Janowski: Harcerstwo wpisane w życiorys. Warszawa: Niezależne Wydawnictwo Harcerskie, 2015, s. 277. ISBN 978-83-940568-3-4.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.