Anatolij Sobczak
Ilustracja
Anatolij Sobczak (1990)
Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1937
Czyta

Data i miejsce śmierci

20 lutego 2000
Swietłogorsk

Mer Sankt Petersburga
Okres

od 12 czerwca 1991
do 5 czerwca 1996

Poprzednik

Borys Gidaspow

Następca

Władimir Jakowlew

Odznaczenia
Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie) Medal Jubileuszowy „300 lat Rosyjskiej Floty” Srebrny Order Olimpijski

Anatolij Aleksandrowicz Sobczak (ros. Анатолий Александрович Собчак, ur. 10 sierpnia 1937 w Czycie, zm. 20 lutego 2000 w Swietłogorsku) – rosyjski prawnik i polityk.

Życiorys

Jak sam wspominał we wspomnieniach, jego ojcem był Polak, a matka Czeszką. Narodowość zapisaną w dokumentach rodzina zmieniła na rosyjską, używając dostarczonych przez znajomego pustych formularzy dowodów osobistych, gdy w 1939 roku dowiedziała się o wydanym przez Stalina rozkazie, by w ciągu 24 godzin wysiedlić wszystkich Polaków z ich miejscowości na Syberię[1]. W 1959 ukończył studia na Wydziale Prawa Leningradzkiego Uniwersytetu Państwowego. Po ukończeniu studiów pracował jako adwokat w Stawropolu. W latach 1962–1965 odbywał na Uniwersytecie Leningradzkim studia doktoranckie. Po ukończeniu studiów doktoranckich, w latach 1965–1968 pracował jako wykładowca w szkole milicyjnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ZSRR w Leningradzie. W latach 1968–1973 był docentem w Leningradzkim Instytucie Technologicznym Przemysłu Papierniczego. Od 1973 do 1981 pracował jako docent, a od 1981 do 1989 jako profesor i kierownik Katedry Prawa Gospodarczego na Uniwersytecie Leningradzkim. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa.

W czerwcu 1988 wstąpił do KPZR. W 1989 został wybrany Deputowanym Ludowym ZSRR. Na pierwszym Zjeździe Deputowanych Ludowych został wybrany w skład Rady Najwyższej ZSRR. Przewodniczył podkomisji ds. ustawodawstwa gospodarczego. Zaangażował się w prace legislacyjne nad zmianami w radzieckim systemie prawa oraz w działalność na rzecz demokratyzacji życia politycznego. Blisko współpracował z Andriejem Sacharowem i Borysem Jelcynem.

Znaczek pocztowy z 2002 r. z wizerunkiem Sobczaka

W kwietniu 1990 został wybrany do Rady Miejskiej Leningradu, a w maju tego samego roku jej przewodniczącym. W czerwcu 1991 został wybrany w bezpośrednich wyborach na stanowisko mera miasta. Był jednym z inicjatorów przywrócenia Leningradowi historycznej nazwy Sankt Petersburg. Jako mer doprowadził do ożywienia kulturalnego i przyciągnięcia inwestycji zagranicznych. Z drugiej strony był krytykowany za dopuszczenie do wzrostu korupcji i przestępczości. W okresie sprawowania funkcji mera blisko współpracował z późniejszym prezydentem Władimirem Putinem (który był najpierw doradcą, a następnie zastępcą Sobczaka).

W latach 1991–1993 brał udział w pracach nad przygotowaniem rosyjskiej konstytucji. W 1991 zakładał Ruch Reform Demokratycznych. Był kandydatem w wyborach do Dumy Państwowej jednak blok wyborczy Ruchu Reform Demokratycznych nie przekroczył progu wyborczego. W 1996 wstąpił do ugrupowania Nasz Dom – Rosja. W lipcu 1996 przegrał wybory na stanowisko gubernatora Sankt Petersburga ze swoim byłym zastępcą Władimirem Jakowlewem.

Nieprawidłowości z okresu jego rządów w Sankt Petersburgu stały się przedmiotem śledztwa prokuratorskiego w 1997. W listopadzie 1997 Sobczak opuścił kraj i udał się do Paryża na leczenie. We Francji przebywał do 1999. Jego zwolennicy uznawali stawiane mu zarzuty za element walki politycznej. W listopadzie 1999 sprawa przeciwko niemu została umorzona. Uważa się, że za tą decyzją stał Władimir Putin, który w międzyczasie objął stanowisko premiera Federacji Rosyjskiej. Sobczak powrócił do Rosji kilka miesięcy wcześniej, w czerwcu, tuż po objęciu przez Putina funkcji szefa rządu.

W grudniu 1999 bez sukcesu ubiegał się o stanowisko deputowanego Dumy Państwowej. Zmarł 20 lutego 2000 w wyniku ataku serca w sanatorium w Swietłogorsku. Okoliczności jego śmierci stały się wkrótce przedmiotem domysłów i spekulacji.

Dwukrotnie żonaty, w pierwszym i drugim małżeństwie urodziły mu się córki: Maria i Ksenia Sobczak (ur. 1981).

Odznaczenia, wyróżnienia i nagrody

Honorowy obywatel m.in. Sankt Petersburga (pośmiertnie, 2010), Tbilisi (1991), Indianapolis (1992), Maryland (1993), Oklahomy (1994).

Przypisy

  1. ↑ Fragment biografii Sobczaka zamieszczonej na jego oficjalnej stronie: „Однажды ночью он зашел к ним и сказал, что получил сталинскую директиву – всех поляков в 24 часа выселить в Сибирь. Сосед сообщил, что у него дома хранится несколько пустых бланков паспортов, и если Собчаки согласятся, он может „исправить” их национальность. Так они в одну ночь из поляков стали русскими.” (źródło).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.