Alkaid
η Ursae Majoris
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Wielka Niedźwiedzica

Rektascensja

13h 47m 32,438s[1]

Deklinacja

+49° 18′ 47,76″[1]

Paralaksa (π)

0,03138 ± 0,00024″[1]

Odległość

103,94 ± 0,80 ly
31,87 ± 0,25 pc

Wielkość obserwowana

1,86m[1]

Ruch własny (RA)

−121,17 ± 0,15 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−14,91 ± 0,17 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−13,40 ± 0,60 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

gwiazda ciągu głównego

Typ widmowy

B3 V

Masa

5[2] M☉

Promień

3,2[2] R☉

Metaliczność [Fe/H]

−0,14[3]

Wielkość absolutna

−0,67m[3]

Jasność

580 L☉[2]

Okres obrotu

<21[2] h

Prędkość obrotu

166 km/s[2]

Wiek

~15 mln lat[2]

Temperatura

15 700–17 900 K[2]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

7153[3] pc

Mimośród

0,0365[3]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 85 UMa
2MASS: J13473244+4918477
Bonner Durchmusterung: BD+50°2027
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 509
Boss General Catalogue: GC 18643
Katalog Henry’ego Drapera: HD 120315
Katalog Hipparcosa: HIP 67301
Katalog jasnych gwiazd: HR 5191
SAO Star Catalog: SAO 44752
Benetnash, Elkeid

Alkaid (Eta Ursae Majoris, η UMa) – jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Odległa od Słońca o około 104 lat świetlnych.

Nazwa

Tradycyjna nazwa gwiazdy, Alkaid, wywodzi się od arabskiego wyrażenia ‏قائد بنات نعش‎ qāʾid bināt naʿsh, co oznacza „pierwszą z płaczek” („płaczkami” były Alkaid, Mizar i Alioth)[2][4]. Inną nazwą tej gwiazdy jest Benetnash, zapisana przez Bayera, pochodząca od drugiej części tego wyrażenia[4]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alkaid dla określenia tej gwiazdy[5].

Charakterystyka obserwacyjna

Jest to najdalej wysunięta na wschód gwiazda Wielkiego Wozu, położona na końcu jego „dyszla”. Alkaid i Dubhe mają odmienny ruch własny niż pięć pozostałych gwiazd tworzących asteryzm, przez co w dalekiej przyszłości straci on znany dziś kształt[2].

Wielkość obserwowana tej gwiazdy to 1,86m[1]. Jej absolutna wielkość gwiazdowa to −0,67m[3].

Charakterystyka

Alkaid to błękitna gwiazda ciągu głównego należąca do typu widmowego B3. Pomiary jej temperatury dają rozbieżne wartości od 15 700 do 17 900 K, co może wiązać się z szybkim tempem obrotu gwiazdy – ma ona gorętsze bieguny, gdzie otoczka jądra jest cieńsza. Średnia temperatura wydaje się niska jak na ten typ widmowy. W związku z tą cechą gwiazda emituje niewiele promieniowania rentgenowskiego. Jasność tej gwiazdy jest 580 razy większa niż jasność Słońca, a promień – według pomiarów interferometrycznych jest 3,2 razy większy niż promień Słońca. Jest to młoda gwiazda, ma obecnie około 15 milionów lat i przy masie pięć razy większej niż masa Słońca spędzi na ciągu głównym jeszcze 80 milionów lat, po czym stanie się olbrzymem i, odrzuciwszy otoczkę, zakończy życie jako biały karzeł o masie około 0,85 M☉[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 Alkaid w bazie SIMBAD (ang.)
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Jim Kaler: ALKAID (Eta Ursae Majoris). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2016-10-27]. (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 Anderson E., Francis C.: HIP 67301. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-01-23]. (ang.).
  4. 1 2 Ursa Major, the Greater Bear. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 441.
  5. ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-01-23].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.