Alicja Wolwowicz (2023) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie |
nauczycielka polonistka |
Narodowość |
polska |
Alma Mater | |
Rodzice |
Wiktor, Tekla |
Krewni i powinowaci |
Ryszard, Wiesław (bracia) |
Odznaczenia | |
|
Alicja Maria Wolwowicz (ur. 1 maja 1928 w Borysławiu) – polska polonistka, nauczycielka, podharcmistrzyni, działaczka społeczna.
Życiorys
Urodziła się w 1928 w Borysławiu[1][2]. Jej ojciec Wiktor (1887-1971) był inżynierem kopalnictwa naftowego, a matka Tekla (1894–1981) nauczycielką[3][4]. Alicja Wolwowicz urodziła się w Borysławiu, gdzie w tym czasie pracował jej ojciec[5]. Jej braćmi byli Ryszard (1921–2015, harcerz, instruktor ZHP, żołnierz ZWZ-AK, inżynier[6][7][8]) i Wiesław (1922-2014, oficer Polskich Sił Zbrojnych).
W rodzinnym mieście Alicja Wolwowicz ukończyła pięć lat szkoły[2]. Podczas II wojny światowej i trwającej okupacji sowieckiej zdała szóstą klasę, po czym udała się do Przysłupia (miejsce pracy ojca) i stamtąd po ataku Niemiec na ZSRR przeniosła się do Rypnego[2]. Egzamin z klasy siódmek zdała w Drohobyczu pod okupacją niemiecką[2]. W lutym 1944 przybyła z rodzicami do Sanoka, początkowo mieszkając u dziadków, a potem we własnym domu na Błoniach[2]. Wówczas podjęła naukę w tamtejszej Publicznej Szkole Gospodarstwa Domowego i Szkole Rzemiosła Dla Krawczyń) działającej w budynku późniejszej plebanii parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa naprzeciw kościoła pod tym wezwaniem przy ulicy Kazimierza Lipińskiego), którą ukończyła w lipcu 1944. Od jesieni 1944 uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku, gdzie po trzech latach w 1947 zdała maturę w oddziale matematyczno-fizycznym[2][9].
Od 1947 do 1952 studiowała Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując dyplom magistra filologii polskiej[1][2]. Po skierowaniu do pracy uczyła w szkołach średnich: w Bielsku-Białej do 1955, a następnie w Czechowicach do 1961[2]. W latach 1961-1984 była etatową nauczycielką języka polskiego w szkole ekonomicznej w Sanoku, a po przejściu na emeryturę z dniem 1 września 1985 prowadziła lekcje nadal w niewielkim wymiarze godzin do 1992[10][1][2]. Prowadziła kronikę szkolną ZSE w Sanoku[1][11] do 1985[12]. Była autorką dwóch rozdziałów w publikacji pt. Księga pamiątkowa Szkół Ekonomicznych w Sanoku 1925–1995[13]. Działała w ZNP, była przewodniczącą Ogniska ZNP w latach 1969-1980 i członkiem Miejskiej Rady Zakładowej ZNP[14][1].
Przez trzy lata nauki w Sanoku od 1944 do 1947 należała do harcerstwa, a w grudniu 1947 zlożyła przyrzeczenie harcerskie[2]. Została drużynową VI Drużyny Harcerek im. Jana Kasprowicza w Sanoku[15]. Do tej aktywności powróciła na emeryturze[2]. Zaangażowała się w ramach sanockiego hufca, uzyskując tytuł podharcmistrzyni[16]. Została członkiem Komisji Historycznej Hufca Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego w Sanoku[17]. W 1981 została wybrana do składu Komisji Zakładowej Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”, a po przejściu na emeryturę została kronikarzem i przewodniczącą sekcji emerytów[18][1][19]. W wyborach samorządowych 1994 bez powodzenia ubiegała się o mandat radnej Rady Miasta Sanoka startując z listy Unii dla Rozwoju Sanoka[20][21]. Wstąpiła do założonego w 1990 Klubu Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Sanoku, w którym objęła funkcje sekretarki i kronikarki[22]. Została wiceprzewodniczącą Koła Terenowego Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Drohobyckiej i Borysławskiej w Krośnie[23].
Odznaczenia i nagrody
- Odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1990)[24][1]
- Złoty Krzyż Zasługi[1]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej[1]
- Złota Odznaka ZNP[25][1]
- Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” (2006)[26]
- Złota Odznaka 85-lecia Harcerstwa w Sanoku (1996)[27]
- Tytuł „Zasłużony dla Regionu Podkarpacia NSZZ Solidarność” (2010)[28]
- Nagrody
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Sylwetki 1995 ↓, s. 277.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Paszkiewicz 2023 ↓, s. 8.
- ↑ Tekla Wolwowicz: Z odległych lat. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 9-24. ISBN 83-03-02288-1.
- ↑ Tekla Wolwowicz. Mój start w zawodzie nauczycielskim. Wspomnienia z roku 1914. „Rocznik Sanocki 1995”. Tom VII, s. 167-171, 1995. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN 0557-2096.
- ↑ Tekla Wolwowicz: Z odległych lat. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 23. ISBN 83-03-02288-1.
- ↑ Ryszard Wolwowicz: Szkic harcerski. zhpsanok.pl, 2015-01-26. [dostęp 2018-01-16].
- ↑ Kolega dr inż. Ryszard Wolwowicz nie żyje. sitpnig.pl, 2015-01-26. [dostęp 2018-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-17)].
- ↑ Pozostaną w pamięci. Kondolencje. „Tygodnik Sanocki”. Nr 5 (1205), s. 4, 30 stycznia 2015.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Dzieje 1995 ↓, s. 72, 84.
- ↑ Krystyna Chowaniec: W latach powojennych, Szkoły ponadpodstawowe. Zespół Szkół Ekonomicznych. W: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995, s. 882. ISBN 83-86077-57-3.
- ↑ Dzieje 1995 ↓, s. 74.
- ↑ Zagadnienia ogólne oświaty, szkolnictwa i wychowania. biblioteka.sanok.pl. [dostęp 2015-06-03].
- ↑ Praca 1995 ↓, s. 250, 251.
- ↑ Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 14.
- ↑ Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 10. ISBN 978-83-62960-05-7.
- ↑ Rozkaz L 14/2016 z 17 października. zhpsanok.pl, 2016-10-19. [dostęp 2017-05-11].
- ↑ Praca 1995 ↓, s. 255-256, 261.
- ↑ Kalendarium działań „Solidarności” w sanockiej oświacie na tle przemian ustrojowych w Polsce. sokolsanok.pl. [dostęp 2015-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-22)].
- ↑ Masz 189, wybierz jednego. „Echo Sanoka”. Nr 21, s. 10, 6 czerwca 1994.
- ↑ Najwięcej 454, najmniej 3. lekarze popularni, abstynenci nie. „Echo Sanoka”. Nr 24, s. 9, 27 czerwca 1994.
- ↑ Jolanta Ziobro. 10-lecie Klubu TMLiKPW. Wierni korzeniom. „Tygodnik Sanocki”. Nr 23 (448), s. 4, 9 czerwca 2000.
- ↑ Koło Terenowe SPZD w Krośnie. spzd.org. [dostęp 2015-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-25)].
- ↑ Janina Odyniec: Życie szkoły na dziesięć miesięcy podzielone. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 113. ISBN 83-903469-0-7.
- ↑ Praca 1995 ↓, s. 252.
- ↑ Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 10, 12. ISBN 978-83-62960-05-7.
- ↑ 85 lat sanockiego harcerstwa. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (255), s. 4, 27 września 1996.
- ↑ Jolanta Ziobro. Po prostu byli ludźmi. „Tygodnik Sanocki”. Nr 43 (989), s. 11, 29 października 2010.
- ↑ Dzieje 1995 ↓, s. 77.
Bibliografia
- Alicja Wolwowicz: Dzieje szkoły w zarysie (1945-1995). W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 65-92. ISBN 83-903469-0-7.
- Marek Boczar: Sylwetki nauczycieli z długoletnim stażem. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 269-278. ISBN 83-903469-0-7.
- Alicja Wolwowicz: Praca związkowa. Związek Nauczycielstwa Polskiego i Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 249-264. ISBN 83-903469-0-7.
- Alicja Wolwowicz. Była w Sanoku taka szkoła. „Rocznik Sanocki”. Tom VIII, s. 165-172, 2001. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
- Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 14.
- Piotr Paszkiewicz. Z kroniki dawnych lat. Rozmowa z Alicją Wolwowicz. „Tygodnik Sanocki”. Nr 34 (1683), s. 8, 25 sierpnia 2023.