Alicja Iwańska
Data i miejsce urodzenia

13 maja 1918
Lublin

Data i miejsce śmierci

26 września 1996
Londyn

Zawód, zajęcie

poetka, pisarka, socjolog, filozof

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Alicja Iwańska (ur. 13 maja 1918 w Lublinie, zm. 26 września 1996 w Londynie) – polska poetka i pisarka, socjolog i filozof.

Życiorys

Dzieciństwo spędziła w Gardzienicach, a następnie w Mikorzynie. Jako poetka debiutowała w 1935 na łamach „Okolicy Poetów”. Pierwszy tom wierszy opublikowała w 1938. W 1936 rozpoczęła studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończyła już w czasie II wojny światowej (w 1941) w ramach tajnych studiów. Była członkiem Armii Krajowej, służyła w Oddziale II Komendy Głównej, walczyła w Powstaniu warszawskim. Jej mężem był kurier AK Jan Gralewski, który zginął w katastrofie gibraltarskiej.

Po II wojnie światowej zaangażowana w działalność konspiracyjną, zagrożona aresztowaniem w 1947 wyjechała do Stanów Zjednoczonych, planując powrót do Polski po maksymalnie dwóch latach, ostatecznie pozostała jednak na emigracji. Wykładała na wielu uczelniach amerykańskich, w tym na istniejących wówczas na amerykańskim południu uczelniach wyłącznie dla czarnoskórych – w Atlancie i Talladega College w Alabamie. Współpracowała z Margaret Mead przy projekcie „Research on Contemporary Civilization”. W 1957 obroniła pracę doktorską z socjologii na Uniwersytecie Columbia, pt. Polish intelligentsia in Nazi concentration camps and American exile: a study of values in crisis situations. Od 1957 przez kilkanaście lat prowadziła etnograficzne badania terenowe w Meksyku, którym poświęciła książki Świat przetłumaczony i Ucieczki. Od 1965 na stałe zatrudniona była w State University of New York w Albany. Podpisała list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)[1]. Po przejściu na emeryturę w 1985 zamieszkała w Londynie. Współpracowała z paryską Kulturą, a od 1985 także z Polskim Uniwersytetem na Obczyźnie.

Laureatka Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1974), Nagrody Związku Polskich Pisarzy na Obczyźnie (1983) oraz Nagrody Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (1995).

Twórczość

  • Wielokąty (1938)
  • 21 wierszy (1958)
  • Świat przetłumaczony (1968)
  • Purgatory and utopia: a Mazahua Indian village of Mexico (1971)
  • The truths of others: an essay on nativistic intellectuals in Mexico (1977)
  • Karnawały (1980)
  • Exiled governments: Spanish and Polish: an essay in political sociology (1981)
  • Wojenne odcinki: Warszawa 1940-1943 (1982) (na podstawie zapisków jej i Jana Gralewskiego)
  • Ucieczki (1983)
  • Niezdemobilizowani: (Poznań – Warszawa 1945-1946) (1987)
  • Baśń amerykańska (1988)
  • Niektóre (1991)
  • Właśnie tu!: rzecz o dziewiętnastowiecznym Jean Marie Guyau i dwudziestowiecznej sobie samej (1992)
  • Potyczki i przymierza (1993)
  • British American Loyalists in Canada and U.S. southern Confederates in Brazil: exiles from the United States (1993)
  • Kobiety z firmy: sylwetki pięciu kobiet z AK pracujących w wywiadzie i kontrwywiadzie (1995)
  • Tylko trzynaście. Wojenne opowiadania (1996)

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Kultura, 1976/03/342, Paryż 1976, s. 34.
  2. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 99, nr 6 z 15 grudnia 1989.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.