Dzieciństwo i młodość

Pochodził z rodziny austriackiej osiedlonej we Lwowie ok. 1862. Ojciec Franciszek także służył w wojsku, dochodząc do stopnia kapitana, po wystąpieniu z armii rozpoczął pracę jako urzędnik kolejowy we Lwowie i był naczelnikiem tamtejszego dworca^[1][2].

Kariera

Redl jako porucznik 58 pułku piechoty

Po ukończeniu trzech klas Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie, w wieku 15 lat wstąpił do szkoły kadetów w Brnie. 1 września 1883 został mianowany na stopień kadeta i wcielony do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 9, który wówczas stacjonował we Lwowie^[3]. 1 maja 1887 mianowany podporucznikiem^[4], a 1 listopada 1890 porucznikiem. Służył w szeregach 58 pułku piechoty ze Stanisławowa, stacjonującego we Lwowie^[2]. W latach 1892-1894 był słuchaczem Szkoły Wojennej w Wiedniu. Po ukończeniu szkoły otrzymał tytuł „oficer przydzielony do Sztabu Generalnego” i skierowano go do Sztabu Generalnego w Wiedniu^[5]. W następnym roku został przydzielony do 61 Brygady Piechoty w Budapeszcie na stanowisko oficera sztabu. Będąc słuchaczem Szkoły Wojennej, a następnie pełniąc służbę sztabową pozostawał oficerem nadetatowym Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 9. 1 maja 1897 został mianowany na stopień kapitana. W tym samym roku został przeniesiony do Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 30 we Lwowie^[6]. W 1899 otrzymał tytuł „oficera Sztabu Generalnego” i został przydzielony do prac specjalnych (niem. in besonderer verwendung). W następnym roku został przydzielony do Biura Ewidencyjnego Sztabu Generalnego w Wiedniu. Redl szybko uzyskał uznanie jako specjalista w pracy kontrwywiadowczej. 1 listopada 1905 został mianowany majorem. W tym samym roku objął stanowisko szefa sztabu 13 Dywizji Piechoty Obrony Krajowej w Wiedniu^[7]. W 1907 wrócił do służby w Biurze Ewidencyjnym. 1 maja 1909 został mianowany podpułkownikiem. W 1911 został przeniesiony do Morawskiego Pułku Piechoty Nr 99 w Wiedniu na stanowisko komendanta 4. batalionu^[8]. 6 sierpnia 1912 został mianowany na stopień pułkownika, a w październiku tego roku przydzielony do komendy Komendy 8 Korpusu w Pradze na stanowisko szefa sztabu^[9][1].

Innowacje w pracy

Wprowadził szereg udoskonaleń i innowacji technicznych w swym służbowym gabinecie w Wiedniu. Osoby przebywające w jego biurze były potajemnie fotografowane aparatem ukrytym w obrazie, znajdującym się na wprost siedzącej osoby. Gości częstował papierosami posypanymi proszkiem daktyloskopijnym, podobnie jak biurowa zapalniczka, popielniczki i pudełko zapałek. W ten sposób dyskretnie uzyskiwał odciski palców. Często też celowo zostawiał na biurku tajne dokumenty posypane proszkiem, a gość pozostawiony sam w gabinecie był obserwowany z innych pomieszczeń.

Działalność szpiegowska

Informacje o nim zbierał rosyjski szpieg porucznik Kramer, pracujący dla rosyjskiego wywiadu warszawskiego okręgu wojskowego. Odkrył on, iż Redl był osobą homoseksualną^[10][11], zdobywając i dostarczając Batiuszynowi zdjęcia przedstawiające go w intymnych ujęciach z innym mężczyzną. W tamtych czasach kontakty homoseksualne były karalne i samo ujawnienie orientacji homoseksualnej byłoby fatalne w skutkach dla wojskowej kariery. W sztabie wywiadu rosyjskiego, znajdującego się w Warszawie, postanowiono szantażem zmusić Redla do podjęcia współpracy. Wkrótce dwóch agentów rosyjskich, grożąc przekazaniem zdobytych zdjęć przełożonym Redla, zmusiło go do rozpoczęcia pracy dla wywiadu rosyjskiego. Dodatkowo zaoferowano mu znaczne wynagrodzenie^[12]. Otrzymał on pseudonim Opernball-13. Pierwszym zadaniem nowo pozyskanego agenta było zdobycie planów dwóch wschodnich fortów Twierdzy Przemyśl – fortu nr I "Salis Soglio" w Siedliskach oraz fortu XIV w Hurku.

W latach 1903-1913 Redl przekazał Rosjanom wiele ściśle tajnych informacji. Tuż przed I wojną światową dostarczył rosyjskiemu wywiadowi Plan III – pełny plan austriackiej inwazji na Serbię. Plany te Rosjanie przekazali Serbom, w wyniku czego byli oni dobrze przygotowani na austriacki atak^[13]. Pod koniec 1909 roku Opernball-13 otrzymał bezpośrednio od pułkownika Nikołaja Batiuszyna – kierownika carskiego wywiadu warszawskiego okręgu wojskowego rozkaz dostarczenia pełnego planu dyslokacji wojsk austro-węgierskich (znajdującego się w sejfach Sztabu Generalnego w Wiedniu) oraz kopii planów całej twierdzy przemyskiej. Plan dyslokacji wojsk został dostarczony do rosyjskiego sztabu w ciągu 3 miesięcy, a 5 miesięcy później Redl, przy współpracy z innymi agentami, skopiował i dostarczył komplet planów fortyfikacji przemyskich. Redl dostarczał również austriackiej armii specjalnie sfałszowane informacje dotyczące liczebności armii rosyjskiej. Alfred Redl został nazwany jednym z największych zdrajców w historii, gdyż jego działania przyczyniły się do śmierci blisko pół miliona współobywateli^[14].

Redl prawdopodobnie dostarczał Rosjanom wiele innych informacji dotyczących austriackich planów wojskowych, fortyfikacji oraz austriackich agentów pracujących na terenie Rosji.

Zdemaskowanie

Scena pozostawienia Redla w pokoju z bronią na stole, wydrukowana w paryskim dzienniku „Le Petit Journal”

Analogiczna ilustracja w krakowskim tygodniu „Nowości Illustrowane”

Austriacki kontrwywiad od dłuższego czasu próbował namierzyć groźnego zdrajcę. Austriackim szpiegom pracującym w Warszawie udało się zdobyć fotografie kopii planów twierdzy przemyskiej, w celu podjęcia próby rozpoznania zdrajców po charakterze pisma, oraz pseudonim szpiega – Opernball-13. Jednakże pozostawał on nieuchwytny. W tym samym czasie wprowadzono na austriackich pocztach obowiązek przeglądania prywatnej korespondencji przez specjalnie wyszkolonych agentów. Pomysłodawcą tych praktyk był Maximilian Ronge, szkolony wcześniej przez samego Redla. W marcu 1913 do urzędu pocztowego w Wiedniu nadeszły na poste restante dwa listy, w których znaleziono wyłącznie pieniądze oraz hasło "Opernball-13". Przez długi czas nikt nie zgłaszał się po listy, aż wieczorem 24 maja 1913 listy zostały odebrane, lecz odbiorca uciekł przed agentami czekającą na niego taksówką, której numer jeden z agentów zdążył zapisać. Na postoju taksówek agenci dowiedzieli się, że uciekinier dotarł do kawiarni "Kaiserhof" i przy okazji zgubił w samochodzie pochewkę do scyzoryka wykonaną z jasnopopielatego sukna. W kawiarni odbiorcy listów już nie zastano, lecz agenci zdobyli kolejną informację, że osoba o podanym rysopisie zamówiła taksówkę do hotelu "Klomser". W hotelu agenci uzyskali informację, że w ciągu ostatnich godzin nie przyjęto żadnych nowych gości, lecz od rana przebywa w nim pułkownik Redl, który przybył z Pragi, skąd został wydelegowany dla penetracji i likwidacji ruchów wolnościowych. Futeralik na scyzoryk został przekazany portierowi z prośbą, by pytał wychodzących z hotelu o rozpoznanie zguby, a sami agenci z ukrycia obserwowali portiernię. Wychodzący Alfred Redl rozpoznał i odebrał swą zgubę, potwierdzając, że to on jest agentem o pseudonimie Opernball-13. Tej samej nocy zwołana została w trybie natychmiastowym komisja złożona z wyższych oficerów, na której postanowiono, że Alfred Redl, do niedawna przewidywany na stanowisko ministra wojny, musi umrzeć tej nocy. Prawdopodobnie sam cesarz po odebraniu informacji o zdemaskowaniu szpiega powiedział: Załatwić tak, by nikt się nie dowiedział. Sam Redl, który już wiedział, że został zdemaskowany – załamał się. Próbował pozbyć się kompromitujących go listów i dokumentów, lecz ich szczątki zostały natychmiast znalezione i dostarczone do sztabu generalnego, gdzie grafolodzy zidentyfikowali jego pismo. Oficerowie, którzy zostali wysłani w celu „pozbycia się” szpiega, zastali go w hotelu piszącego listy pożegnalne. Przedstawili mu dowody zdrady, nakłonili go do podpisania rezygnacji z szarży wojskowej i wystąpienia z armii^[1]. Na koniec pozostawili mu w pokoju hotelowym pistolet^[1], którym 25 maja 1913 o godzinie drugiej nad ranem popełnił samobójstwo.

Jego pogrzeb odbył się w Wiedniu bez asysty duchowieństwa i honorów wojskowych przysługujących wyższemu oficerowi^[1].