Aleksiej Szczusiew
Алексей Викторович Щусев
Ilustracja
Aleksiej Szczusiew na mołdawskim znaczku pocztowym
Data i miejsce urodzenia

8 października 1873[1]
Kiszyniów

Data i miejsce śmierci

24 maja 1949[1]
Moskwa

Zawód, zajęcie

architekt

Odznaczenia
Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska
Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonego Sztandaru Pracy

Aleksiej Wiktorowicz Szczusiew, ros. Алексей Викторович Щусев (ur. 26 września?/8 października 1873 w Kiszyniowie, zm. 24 maja 1949 w Moskwie) – rosyjski architekt, jeden z głównych przedstawicieli radzieckiego modernizmu. Jest uważany za projektanta, który położył most pomiędzy stylem imperialnej Rosji a stalinowskim monumentalnym klasycyzmem (stalinowskim empire) oraz radzieckim socrealizmem.

Jednymi z jego pierwszych prac były projekty soboru Trójcy Świętej w Ławrze Poczajowskiej, cerkwi Sergiusza z Radoneża na Kulikowym Polu oraz monasteru Świętych Marty i Marii w Moskwie, który zaprojektował na zlecenie rodziny carskiej. Szczusiew zaprojektował również odbudowany z ruin sobór św. Bazylego w Owruczu. Jego projekty prawosławnych obiektów sakralnych noszą wyraźny wpływ architektury staroruskiej regionów nowogrodzkiego i pskowskiego[2].

Najbardziej znanymi pracami Szczusiewa są Dworzec Kazański w Moskwie[2][3], budynek Hotelu Moskwa[3], cerkiew Chrystusa Zbawiciela, św. Katarzyny i św. Serafina z Sarowa w San Remo[4][5], gmach siedziby organów bezpieczeństwa na Łubiance[3] oraz Mauzoleum Lenina na placu Czerwonym w Moskwie[3] (najpierw drewniane, potem kamienne).

Mauzoleum Lenina

Pierwsza wersja Mauzoleum Lenina została zaprojektowana przez Szczusiewa w ciągu zaledwie trzech dni – od 21 do 24 stycznia 1924 roku[6][7]. Już 27 stycznia 1924 na placu Czerwonym w Moskwie można było podziwiać tymczasowe, drewniane mauzoleum[7]. W trakcie opracowywania projektu drugiej, również drewnianej, wersji mauzoleum Szczusiew ponownie eksperymentował z zastosowaniem kolumn różnych typów i wysokości. W ostatecznym projekcie konstrukcja schodkowa osiągnęła najwyższy poziom. Ostateczny projekt mauzoleum mógł budzić skojarzenia z piramidą schodkową faraona Dżesera w Sakkarze z 2650 roku p.n.e. oraz grobowcem króla perskiego Cyrusa II Wielkiego w Pasargade z VI wieku p.n.e.[8][9] Trzecia, ostateczna wersja mauzoleum, którą możemy obecnie oglądać na placu Czerwonym w Moskwie, została zaprojektowana i wybudowana w latach 1929–1930 przez grupę architektów pod kierownictwem Szczusiewa. Forma architektoniczna w znacznym stopniu opierała się na drugim projekcie. Konstrukcja grobowca została zbudowana z żelbetu, ściany wykonano z cegieł, całość została obłożona granitem i wykończona marmurem, labradorem oraz malinowym kwarcytem[10].

Działalność w Moskiewskim Towarzystwie Architektonicznym

W latach 1922-1929 pełnił Szczusiew funkcję przewodniczącego Moskiewskiego Towarzystwa Architektonicznego[3][11][1].

Nagrody i odznaczenia

Aleksiej Szczusiew jest czterokrotnym laureatem Nagrody Stalinowskiej (w 1941, 1946, 1948 oraz 1952 – pośmiertnie)[12]. Odznaczony został także Orderem Lenina oraz wieloma innymi orderami i medalami.

Galeria

Przypisy

  1. 1 2 3 Щусев Алексей Викторович. architime.ru. [dostęp 2016-01-29]. (ros.).
  2. 1 2 L. Bazylow, Historia nowożytnej kultury rosyjskiej, Państwowy Instytut Wydawczniczy, Warszawa 1986, ISBN 83-01-05684-3, s.621
  3. 1 2 3 4 5 Александр Субботин: Храм Святой Голгофы. zavtra.ru, 18 kwietnia 2006. [dostęp 2016-01-29]. (ros.).
  4. ↑ Сан-Ремо. Церковь Христа Спасителя, Екатерины и Серафима Саровского. Русская Церковь в Сан-Ремо. sobory.ru. [dostęp 2016-01-29]. (ros.).
  5. ↑ Православный храм Христа Спасителя в Сан-Ремо. thomas-tdf.de. [dostęp 2016-01-29]. (ros.).
  6. ↑ А. В. Щусев. Мавзолей Ленина. Защити мавзолей Ленина. [dostęp 2016-01-29]. (ros.).
  7. 1 2 Дмитрий Аграновский: Мавзолей Ленина: символ истории и камень преткновения. antimaidan.ru, 27 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-29]. (ros.).
  8. ↑ Мавзолей Ленина в Москве. review-planet.ru, maj 2012. [dostęp 2016-01-29]. (ros.).
  9. ↑ С. О. Хан-Магомедов: Сто шедевров советского архитектурного авангарда: Билингва (русский и испанский), Издательская группа URSS, 2005. — s. 365—368. (456 s.) — ISBN 5-354-00892-1
  10. ↑ К. Н. Афанасьев: А. В. Щусев. — Стройиздат, 1978. — s. 92—99. (191 s.)
  11. ↑ Щусев Алексей Викторович. Рериховская энциклопедия. [dostęp 2016-01-29]. (ros.).
  12. ↑ Щусев Алексей Викторович. moscow.org. [dostęp 2016-01-29]. (ros.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.