Aleksander Wielhorski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 grudnia 1889
Złobycze

Pochodzenie

polskie

Data i miejsce śmierci

19 września 1952
Białystok

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pianista, pedagog

Aleksander Wielhorski (ur. 26 grudnia 1889[1][uwaga 1] w Złobyczach, zm. 19 września 1952 w Białymstoku[1][2][3]) – polski kompozytor, pianista i pedagog muzyczny.

Życiorys

Brat Władysława Wielhorskiego[3]. Ukończył gimnazjum i szkołę muzyczną w Żytomierzu[2], następnie podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Kijowskim[1][2]. W latach 1911–1913 studiował w Konserwatorium Moskiewskim u Konstantina Igumnowa (fortepian) i Siergieja Taniejewa (kompozycja)[1][2]. W latach 1913–1914 występował jako pianista w Londynie i Paryżu[1]. W 1914 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuował studia muzyczne pod kierunkiem Józefa Hofmanna[1]. Od 1915 do 1918 roku uczył gry na fortepianie w szkole muzyczno-dramatycznej w Kijowie[1][2]. W czasie I wojny światowej był członkiem zarządu Związku Wojskowych Polaków i koncertował na rzecz pomocy ofiarom wojny w Kijowie, Żytomierzu i Winnicy[3]. W 1919 roku został wykładowcą Wyższej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie[1][2]. Był współorganizatorem Konserwatorium Muzycznego Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu[2][3], w którym w 1922 roku prowadził także klasę fortepianu[1][2]. Od 1929 do 1939 roku był profesorem Konserwatorium Warszawskiego[1][2]. W dwudziestoleciu międzywojennym występował jako pianista w Polsce i w krajach europejskich[1]. W czasie II wojny światowej wykładał w Staatliche Musikschule in Warschau, jednocześnie udzielał prywatnie lekcji fortepianu i występował na tajnych koncertach[1]. W 1945 roku został wykładowcą Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej w Lublinie[1][2]. W 1946 roku wyjechał na roczne tournée koncertowe do Stanów Zjednoczonych, w trakcie którego propagował muzykę polską i dokonał nagrań płytowych[1]. Po powrocie do Polski podjął pracę wykładowcy w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie[1][2].

Publikował artykuły w czasopismach „Młoda Muzyka”, „Przegląd Muzyczny”, „Wiadomości Muzyczne”, „Rytm”, „Muzyka”[1][2]. Był autorem prac o muzyce polskiej i ukraińskiej[1], m.in. Muzyka rusińska (Kijów 1913)[3]. Pod jego redakcją ukazała się praca Repertuar pedagogiczny na fortepian według 5 stopni trudności[1][2]. Jego twórczość kompozytorska utrzymana jest w idiomie romantycznym, dominują w niej miniatury instrumentalne oraz pieśni do słów m.in. Kazimiery Iłłakowiczówny, Zygmunta Krasińskiego, Leopolda Staffa, Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Kazimierza Wierzyńskiego[1].

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Ad astra na orkiestrę (1916, zaginiona)
  • Elegia na orkiestrę (1917)
  • Fantazja polska fortepian i orkiestrę (1922)
  • Suita na orkiestrę smyczkową (1946)
  • Mała suita na orkiestrę (1948)

Utwory fortepianowe

  • 2 morceaux (1908)
  • 2 pièces (1908)
  • Polka fantastyczna (1912, zaginiona)
  • 2 tableaux (1921)
  • Deuxième impromptu (1923)
  • Andante (1946)
  • Krakowiak (1950)

Utwory wokalne

  • 4 pieśni ludowe na chór a cappella (1928)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • 2 pieśni na głos i fortepian (1917)
  • Elegia pamięci bohaterów powstania warszawskiego na chór i orkiestrę (1947)

Uwagi

  1. ↑ W źródłach podawane są niekiedy rozbieżne daty jego urodzenia, także 1888[3] i 1890[2].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 161–162. ISBN 978-83-224-0935-0.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Słownik muzyków polskich. T. 2. M–Z. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1964, s. 276.
  3. 1 2 3 4 5 „Pamiętnik Kijowski”. 3, s. 210, 1966. Londyn: Nakładem Koła Kijowian.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.