Aleksander Narbut-Łuczyński
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1890
Skierniewice

Data i miejsce śmierci

25 lipca 1977
New Britain

Przebieg służby
Lata służby

1914–1946

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Polska Siła Zbrojna
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr V

Stanowiska

dowódca okręgu korpusu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Odznaka Honorowa PCK I stopnia Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol”
Manewry Wojska Polskiego we wrześniu 1938. – gen. bryg. Aleksander Narbutt-Łuczyński (trzyma mapę) w otoczeniu attaché wojskowych

Aleksander Jerzy Narbut-Łuczyński[uwaga 1] (ur. 28 lutego 1890 w Skierniewicach, zm. 25 lipca 1977 w New Britain) – generał brygady Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych. Odpowiedzialny za masakrę w Pińsku.

Życiorys

Urodził się w Skierniewicach, w ówczesnym mieście powiatowym guberni warszawskiej, w rodzinie Michała i Marii z Gajkowskich[2]. W latach 1906–1911 uczył się w siedmioklasowej Szkole Realnej w Skierniewicach[2]. Studiował filozofię na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie skąd przeniósł się na wydział prawa w Liège. Działał w Polskich Drużynach Strzeleckich, od 1913 był komendantem II okręgu w Krakowie. Od sierpnia 1914 do lipca 1917 w Legionach Polskich, dowódca kompanii i batalionu w 5 i 6 pułku piechoty Legionów. 29 września 1914 został mianowany na stopień porucznika i 15 czerwca 1915 na stopień kapitana piechoty[3]. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie. Sierpień – październik 1918 zastępca komendanta kursów oficerskich Polskiej Siły Zbrojnej. 1 listopada tego roku na czele oddziału 2 pułku piechoty przejął od Austriaków Twierdzę Dęblińską[4].

Grudzień 1918 – lipiec 1920 organizator i dowódca 34 pułku piechoty. 22 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika piechoty, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[5].

5 kwietnia 1919 roku, w Pińsku, z jego rozkazu podlegli mu żołnierze rozstrzelali 35 osób narodowości żydowskiej[6].

W okresie lipiec – sierpień 1920 dowódca XVIII Brygady Piechoty, sierpień 1920 – listopad 1921 dowódca Grupy Operacyjnej, a potem 9 Dywizji Piechoty. We wrześniu 1921 został dowódcą 2 Dywizji Piechoty Legionów w Kielcach. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 73. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7]. 1 grudnia 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 32. lokatą w korpusie generałów[8]. 20 maja 1930 zwolniony został ze stanowiska dowódcy 2 DP Leg. i mianowany dowódcą Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie[9].

Został osadnikiem wojskowym w kolonii Mikłaszowce, w powiecie grodzieńskim[10].

W kampanii wrześniowej był dowódcą etapów Armii „Kraków”. Po kampanii wrześniowej internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane[11]. Przedostał się do Francji. Styczeń – marzec 1940 generał do specjalnych poruczeń Ministra Spraw Wojskowych w Paryżu, marzec – czerwiec 1940 w rezerwie oficerskiej Naczelnego Wodza. W lipcu 1940, po ewakuacji do Anglii, został przydzielony do Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. W lutym 1941 został członkiem Wojskowego Trybunału Orzekającego. Od czerwca 1942 do 1946 był przewodniczącym Centralnej Komisji Regulaminowej Polskich Sił Zbrojnych[12].

Po demobilizacji osiadł w USA. Zmarł 25 lipca 1977 w New Britain, w stanie Connecticut[13]. Został pochowany na cmentarzu przy Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown[13].

W okresie międzywojennym publikował na temat sztuki operacyjnej w „Bellonie”. Autor autobiograficznej książki wydanej w 1966 r. w Londynie U kresu wędrówki. Wspomnienia.

Od 1918 był mężem Natalii z Leskich h. Gończy (zm. 1982), z którą miał córkę Marię z męża Myszkowską (1921–2008) i syna Wojciecha (ur. 1924).

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Uwagi

  1. ↑ Wojewoda krakowski zarządzeniem z 7 kwietnia 1933 zezwolił gen. bryg. Aleksandrowi Łuczyńskiemu na zmianę nazwiska rodowego „Łuczyński” na nazwisko „Narbut-Łuczyński”[1].

Przypisy

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 147.
  2. 1 2 Stawecki 1994 ↓, s. 202.
  3. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 3.
  4. ↑ Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski podają, że dowodził twierdzą modlińską.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 29 maja 1920 roku, s. 383.
  6. ↑ Henry Morgenthau: Mission of The United States to Poland. 1919.
  7. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 20.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 730.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 199.
  10. ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 114. [dostęp 2015-04-05].
  11. ↑ Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93–94.
  12. ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 135.
  13. 1 2 Stawecki 1994 ↓, s. 203.
  14. 1 2 3 4 5 Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 445–446.
  15. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2646 z 28 lutego 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 11 poz. 328
  16. ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi na polu organizacji, wyszkolenia i administracji wojska”.
  17. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 9/1934, s. 105
  18. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  19. ↑ M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 980 „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie organizacji armji”.
  20. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  21. ↑ M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139.
  22. ↑ Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 291, 11 listopada 1933.
  23. ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 286.
  24. ↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 11.
  25. ↑ Narbuta-Łuczyńskiego Aleksandra, gen. Skierniewice, Ulica, 96-100 [online], Targeo.pl [dostęp 2024-02-26].
  26. ↑ Elżbieta Szczuka, Upamiętniono generała Aleksandra Narbut-Łuczyńskiego [online], Nowy Wyszkowiak, 24 października 2022 [dostęp 2024-02-26].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.