Adolf Loos (ok. 1904) | |
Imię i nazwisko |
Adolf Franz Karl Viktor Maria Loos |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
austriacka |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Ważne dzieła | |
Adolf Franz Karl Viktor Maria Loos (ur. 10 grudnia 1870 w Brnie, zm. 23 sierpnia 1933 w Wiedniu) – austriacki architekt, prekursor modernizmu, teoretyk i publicysta.
Życiorys
Adolf Loos działał na obszarze dawnych Austro-Węgier oraz w Stanach Zjednoczonych i we Francji. W czasie pobytu w USA w latach 1893–1896 zetknął się z rzeczową, racjonalną architekturą. Po powrocie do Europy cyklem artykułów rozpoczął kampanię przeciwko secesyjnemu zdobnictwu i jego przedstawicielom, do których zaliczał Hoffmanna i Olbricha[1]. W 1908 Loos wydał swoje dzieło Ornament i zbrodnia, w którym dowodził zbędności ornamentu w architekturze.
Loos występował przeciwko malarskiemu traktowaniu architektury i wieszczył secesji rychłe utonięcie w zbędnej ornamentyce. Siła oddziaływania jego projektów polegała na dobrych proporcjach i harmonijnym grupowaniu otworów drzwiowych i okiennych (dom Steinera w Wiedniu – 1910, willa Müllerów w Pradze – 1930)[2].
Do uczniów Loosa zaliczali się Richard Neutra i Rudolf Schindler.
Pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu.
Główne dzieła
- Looshaus – dom towarowy Goldmann & Salatsch w Wiedniu, zwany domem bez brwi, 1909–1911
- dom Steinera w Wiedniu, 1910
- dom Rufera w Wiedniu, 1922
- projekt biurowca Chicago Herald Tribune, 1922
- dom i pracownia Tristana Tzary na Montmartre w Paryżu, 1926
- projekt domu dla Josephine Baker, 1928
- dom Mollerów w Wiedniu, 1928
- dom Khunera w Kreuzbergu, 1930
- willa Müllerów w Pradze, 1930
Wybrane publikacje przetłumaczone na język polski
- Ornament i zbrodnia. Eseje wybrane, przeł. Agnieszka Stępnikowska-Berns, BWA w Tarnowie i Centrum Architektury, Warszawa-Tarnów 2013, ISBN 978-83-935538-9-1, ISBN 978-83-934574-7-2.
Przypisy
- ↑ Adam Kotula, Piotr Krakowski, Architektura współczesna, Kraków 1967, s. 50
- ↑ Tadeusz Andrzej Broniewski, Historia Architektury - ostatnie dwa stulecia, Ossolineum, 1967, s. 142–143.
Bibliografia
- M. Stępnik, Forma jako symptom relacji społecznych w kontekście Adolfa Loosa rozważań nad ornamentyką, (w:) Wybrane problemy edukacji plastycznej dzieci i młodzieży, pod red. A. Boguszewskiej i A. Mazur, Wyd. UMCS, Lublin 2013, s. 69-80.
- Adolf Loos – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)
- Twórczość Adolfa Loosa w greatbuildings.com. greatbuildings.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-25)].
- ISNI: 0000000120956585
- VIAF: 17225994
- ULAN: 500023721
- LCCN: n82047171
- GND: 11857423X
- NDL: 00470649
- LIBRIS: vs6894dd5tc20cb
- BnF: 119133149
- SUDOC: 026993996
- SBN: CFIV016644
- NLA: 35209130
- NKC: jk01072385
- BNE: XX1129069
- NTA: 068811284
- BIBSYS: 90224437
- CiNii: DA00700647
- Open Library: OL69909A
- PLWABN: 9810608936105606
- NUKAT: n2003068596
- J9U: 987007264617305171
- PTBNP: 499889
- CANTIC: a11278080
- LNB: 000090365
- NSK: 000342319
- KRNLK: KAC200205906
- LIH: LNB:Hlx;=B8
- WorldCat: lccn-n82047171