Ada Sari
Ilustracja
Ada Sari
Imię i nazwisko

Jadwiga Szayer

Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1886
Wadowice

Data i miejsce śmierci

12 lipca 1968
Aleksandrów Kujawski

Typ głosu

sopran koloraturowy

Gatunki

opera

Zawód

śpiewaczka, pedagog

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Tablica pamiątkowa na domu Ady Sari w Starym Sączu
Grób Ady Sari na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Ada Sari, właśc. Jadwiga Szayer (ur. 29 czerwca 1886 w Wadowicach[1], zm. 12 lipca 1968 w Aleksandrowie Kujawskim[uwaga 1]) – polska śpiewaczka operowa, sopran koloraturowy, aktorka, pedagożka.

Życiorys

Jadwiga Leontyna urodziła się w rodzinie adwokata Edwarda Scheuera i Franciszki z Chybińskich. Gdy miała trzy lata, jej ojciec zmienił nazwisko na Szayer[4] i przeniósł się wraz z rodziną do Starego Sącza, gdzie otworzył kancelarię adwokacką, a wkrótce został burmistrzem i pełnił tę funkcję przez siedemnaście lat.

Po ukończeniu podstawowej edukacji studiowała śpiew w gimnazjum w Cieszynie i muzykę na pensji sióstr Bożej Miłości w Krakowie. W latach 1905–1907 kształciła śpiew w Prywatnej Szkole Muzycznej hrabiny Pizzamano w Wiedniu. W latach 1907–1909 kontynuowała naukę śpiewu w Mediolanie. Występowała w teatrze w Rzymie, a następnie na największych scenach operowych świata (La Scala w Mediolanie, Carnegie Hall w Nowym Jorku), podobnie jak jej przyjaciółka Stanisława Zawadzka. Odbyła tournée po świecie. Miała repertuar złożony z najwybitniejszych oper świata. Śpiewała największe partie koloraturowe.

Podczas II wojny światowej mieszkała w Warszawie, założyła własne studio operowe i poświęciła się pracy pedagogicznej. Jej uczennicami były Halina Mickiewiczówna de Larzac, Bogna Sokorska, Urszula Trawińska-Moroz, Nina Stano, Maria Fołtyn, Zdzisława Donat, Lidia Kłobucka.

Po wojnie na krótko wróciła na scenę operową, ale przede wszystkim uczyła młodych, najpierw w Konserwatorium Krakowskim (1946–1947). W 1947 wróciła do Warszawy, gdzie otworzyła klasę śpiewu w stołecznej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego), a także uczyła w Średniej Szkole Muzycznej nr 1.

Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera: Aleja Zasłużonych-1-154)[5].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Od 1985 w Nowym Sączu odbywa się Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari, którego organizatorem jest Małopolskie Centrum Kultury „Sokół”.

Uwagi

  1. ↑ Niektóre źródła jako miejsce śmierci błędnie podają Ciechocinek[1][2], gdzie przebywała na kuracji i skąd z powodu zawału serca przewieziono ją do szpitala w Aleksandrowie Kujawskim, w którym po kilku dniach zmarła[3].

Przypisy

  1. 1 2 Ada Sari, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-08].
  2. ↑ Dariusz Zaborek, Rozmowa z Bogusławem Kaczyńskim [online], polityka.pl, 3 lutego 2009.
  3. ↑ Wacław Panek, Ada Sari – legenda naszej współczesności [online], maestro.net.pl, s. 57 i 58.
  4. ↑ Za zgodą Namiestnika Lwowskiego w 1889 roku nazwisko Scheuer zamieniono na Szayer - Wacław Panek. Ada Sari (1886–1968) – śpiewaczka i pedagog. Studium biografistyczno-muzykologiczne. „Saeculum Christianum”. 17 (2010) nr 2. s. 213–240. [dostęp 2023-11-05].
  5. ↑ Cmentarz Stare Powązki: JADWIGA SZAYER (ADA SARI), [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-26].
  6. 1 2 Ada Sari | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2023-11-05] (pol.).
  7. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu artystycznem”.
  8. ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  9. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.