„San Juan” w Mar del Plata w 2007 r. | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
18 marca 1982 |
Wodowanie |
20 czerwca 1983 |
Armada de la República Argentina | |
Wejście do służby |
19 listopada 1985 |
Zatonął |
15 listopada 2017 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
65,93 m |
Szerokość |
7,3 m |
Zanurzenie |
6,5 m |
Zanurzenie testowe |
270 m |
Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
Napęd | |
4 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 4940 kW (6720 KM) 1 silnik elektryczny o mocy 6600 kW (8980 KM), 1 śruba | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
12 000 Mm przy prędkości 8 węzłów na chrapach, 460 Mm przy prędkości 6 węzłów w zanurzeniu |
Sensory | |
sonar STN Atlas CSU-3/4 radar nawigacyjny Calypso IV | |
Uzbrojenie | |
22 torpedy lub 34 miny | |
Wyrzutnie torpedowe |
6 x 533 mm |
Wyposażenie | |
system kierowania ogniem H.S.A. Sinbads, telefon podwodny, 2 peryskopy | |
Załoga |
29 |
ARA San Juan (S-42) – okręt podwodny z lat 80. XX wieku, jedna z dwóch jednostek opracowanego w Niemczech dla Argentyny typu TR1700. Okręt zbudowano w stoczni Nordseewerke w Emden, gdzie został zwodowany 20 czerwca 1983 roku. Jednostkę przyjęto do służby w Armada de la República Argentina 19 listopada 1985 roku. Okręt zaginął na południowym Atlantyku w listopadzie 2017 roku, w związku z czym wszczęto międzynarodową operację poszukiwawczo-ratowniczą. 16 listopada 2018 roku marynarka argentyńska ogłosiła informację, że szczątki jednostki zlokalizowano na wodach Oceanu Atlantyckiego u wybrzeży Półwyspu Valdés na głębokości 800 m.
Projekt i budowa
ARA „San Juan” należał do niemieckiego eksportowego typu TR1700, zaprojektowanego w biurze konstrukcyjnym stoczni Nordseewerke, konkurencyjnym w stosunku do należącego do Howaldtswerke-Deutsche Werft biura Ingenieurkontor Lübeck[1]. Okręty te, znacznie większe od jednostek typu 209, charakteryzują się dużym zasięgiem umożliwiającym prowadzenie operacji morskich na otwartych wodach południowego Atlantyku i Pacyfiku[2]. Planowano budowę sześciu jednostek, z których pierwsze dwie zwodowano w Niemczech; kolejne cztery miały powstać w argentyńskiej stoczni Domecq García w Buenos Aires, jednak żadnej z nich nie ukończono[1][3].
„San Juan” został zamówiony przez rząd Argentyny 30 listopada 1977 roku i zbudowany w stoczni Nordseewerke w Emden (numer budowy 465)[4][5] . Stępkę okrętu położono 18 marca 1982 roku, a zwodowany został 20 czerwca 1983 roku[6][7].
Dane taktyczno–techniczne
„San Juan” był dużym okrętem podwodnym konstrukcji jednokadłubowej o długości całkowitej 65,9 metra, szerokości 7,3 metra (8,36 metra nad statecznikami) i zanurzeniu 6,5 metra[5][6]. Kadłub miał długość 47,44 metra i średnicę 7,3 metra[6]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 2080 ton (bez zbiorników balastowych), a w zanurzeniu – 2280 ton[6][uwaga 1].
Okręt napędzany był na powierzchni i w zanurzeniu przez trakcyjny silnik elektryczny prądu stałego Siemens 1H4525 o mocy 6600 kW (8980 KM) przy 200 obr./min[5][8], zasilany z ośmiu baterii akumulatorów po 120 ogniw o łącznej pojemności 11 900 Ah (w ciągu czasu rozładowania wynoszącego 10 godzin)[9], ładowanych przez generatory o mocy po 1100 kW, poruszane czterema czterosuwowymi, 16-cylindrowymi silnikami wysokoprężnymi MTU 16V 652 MB80 o łącznej mocy 4940 kW (6720 KM)[5][6]. Jednowałowy i jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 15 węzłów na powierzchni i 25 węzłów w zanurzeniu (na chrapach 13 węzłów)[2][6]. Zasięg wynosił 12 000 Mm przy prędkości 8 węzłów na chrapach i 460 Mm przy prędkości 4 węzłów w zanurzeniu (lub 20 Mm przy prędkości maksymalnej)[10][11]. Zbiorniki mieściły maksymalnie 314 ton paliwa[6]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 270 metrów, zaś autonomiczność 30 dób[4][6].
„San Juan” wyposażony był w sześć dziobowych wyrzutni torped kalibru 533 mm, z łącznym zapasem 22 torped (lub 34 min)[6][12]. Jednostka mogła przenosić torpedy typu SST-4 lub Mark 37[12]. Na okręcie zainstalowany był automat ładowania torped, zdolny przeładować wyrzutnie w czasie 50 sekund [11][12]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radar nawigacyjny Thomson-CSF Calypso IV, telefon podwodny, system kierowania ogniem (przelicznik torpedowy) H.S.A. Sinbads, sonar STN Atlas CSU-3/4, bierne urządzenie pomiaru odległości Thomson Sintra DUUX-5 oraz bojowy system przeciwdziałania elektronicznego (ECM) Sea Sentry III[6][12]. Prócz tego okręt miał dwa peryskopy, dwie tratwy ratunkowe, ponton i kotwicę[6].
Załoga okrętu składała się z 8 oficerów oraz 21 podoficerów i marynarzy (na okręcie znajdowało się 12 rezerwowych koi dla maksymalnie 30 żołnierzy sił specjalnych)[6][uwaga 2].
Służba
19 listopada 1985 roku jednostkę pod nazwą ARA „San Juan” przyjęto do służby w Armada de la República Argentina[4][9][uwaga 3]. Początkowo okręt otrzymał numer taktyczny S-34, zmieniony następnie na S-42[6].
W latach 2007–2011 „San Juan” przeszedł w krajowej stoczni CINARA w Buenos Aires remont kapitalny i modernizację, obejmującą m.in. wymianę silników, regenerację baterii akumulatorów, peryskopów i chrap[12]. W 2009 roku okręt bazował w Mar del Plata[12]. Kolejny remont, który miał przedłużyć czas operacyjnego użycia jednostki o 30 lat, „San Juan” przeszedł w 2014 roku[14][15] .
Zaginięcie
Okręt zaginął na południowym Atlantyku 15 listopada 2017 roku podczas rejsu do Mar del Plata[15] . Jego ostatnia znana pozycja to 46°44′S 60°08′W/-46,733333 -60,133333; okręt szedł wówczas z prędkością 5 węzłów kursem 15°[16] . Na pokładzie okrętu znajdowały się 44 osoby[13] . Jednostką dowodził capitán de fragata (komandor porucznik) Pedro Martín Fernández, w składzie załogi znajdowała się również pierwsza Argentynka służąca na pokładzie okrętu podwodnego – teniente de navío (kapitan) Eliana María Krawczyk, zajmująca stanowisko dowódcy działu uzbrojenia[17][18] .
Władze argentyńskie rozpoczęły akcję poszukiwawczo-ratowniczą, do której zaangażowano okręty nawodne i lotnictwo, a wsparcia udzieliły także inne kraje, między innymi Stany Zjednoczone (samolot Lockheed P-3 Orion należący do NASA) i Wielka Brytania. Akcję skupiono na obszarze na wschód od Zatoki San Jorge, a następnie dalej na północ i wschód[13][19] . W początkowym okresie poszukiwania odbywały się w bardzo trudnych warunkach pogodowych[19] .
17 listopada Argentyna skierowała do akcji ratowniczej wszystkie dostępne jednostki i ogłosiła, że przyjmie pomoc ze strony kolejnych państw[13] . W sobotę 18 listopada odebrano sygnały, które początkowo uznano za dowód, że „San Juan” jest na powierzchni i próbuje nawiązać łączność satelitarną z lądem, lecz ostatecznie okazało się, że sygnały te nie pochodziły z zaginionej jednostki[20][21] .
20 listopada pojawiły się informacje, że amerykański samolot patrolowy P-8 Poseidon zaangażowany w akcję ratowniczą oraz dwa argentyńskie okręty nawodne wychwyciły odgłosy, które mogły pochodzić z okrętu podwodnego[21] . Wkrótce stwierdzono jednak, że odgłosy te nie pochodzą z „San Juana” i że są one najprawdopodobniej „dźwiękiem biologicznym”[22] . Fałszywymi tropami okazały się też flary dostrzeżone 21 listopada[19] .
23 listopada okręt uznano za utracony, a rodziny marynarzy poinformowano o śmierci krewnych. Jako prawdopodobny moment jego utraty wskazano 15 listopada, krótko po wykryciu podwodnej eksplozji, która – jak oceniono – nastąpiła na pokładzie „San Juana”[23][24] . W następstwie utraty okrętu sędzia federalna Caleta Olivia, Marta Yáñez, wydała nakaz zabezpieczenia wszelkich dokumentów związanych z modernizacją znajdujących się w posiadaniu jej wykonawcy, przedsiębiorstwa CINARA[25] .
Uczestnicy akcji ratowniczej
Dziennik Clarín podał następującą listę jedenastu państw biorących udział w akcji[26] :
- Brazylia,
- Chile,
- Francja,
- Kolumbia – samolot CASA CN-235[27] ,
- Niemcy,
- Norwegia – dwa statki, „Skandi Patagonia” i „Sophie Siem”, należące do norweskich przedsiębiorstw zajmujących się obsługą platform wiertniczych[28] ,
- Peru – samolot Fokker 60[27] ,
- Stany Zjednoczone – samoloty patrolowe US Navy i NASA oraz personel i sprzęt ratowniczy wchodzący w skład Undersea Rescue Command, przetransportowany samolotami C-17 i C-5; do Argentyny wysłano między innymi komorę ratunkową i autonomiczne pojazdy podwodne[19][28] ,
- Urugwaj – samolot Beechcraft B-200 przebazowany do bazy lotnictwa morskiego Comandante Espora[29] ,
- Wielka Brytania – do akcji skierowano Submarine Parachute Assistance Group, samolot C-130 Hercules, okręt badawczy HMS „Protector” i patrolowiec HMS „Clyde”, a dodatkowe wyposażenie i personel przywieziono na pokładzie Voyagera KC2[19][27][30] ,
- Włochy.
Ponadto prezydent Rosji Władimir Putin zaproponował wsparcie akcji ratowniczej rosyjskim okrętem oceanograficznym[31] .
Zlokalizowanie wraku
16 listopada 2018 roku Armada de la República Argentina opublikowała informację, że szczątki zaginionego okrętu zlokalizowano w wodach Oceanu Atlantyckiego na wysokości Półwyspu Valdés w argentyńskiej Patagonii, na głębokości 800 metrów[32][33] . Identyfikacji okrętu dokonano dzięki zdalnie sterowanemu pojazdowi podwodnemu z amerykańskiego statku „Seabed Constructor” firmy Ocean Infinity[33] .
Uwagi
- ↑ Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 11, Moore 1986 ↓, s. 10, Sharpe 1988 ↓, s. 10, Sharpe 1990 ↓, s. 10, Saunders 2004 ↓, s. 11, Saunders 2009 ↓, s. 11 i Fontenoy 2007 ↓, s. 331 podają, że wyporność wynosi 2116/2264 tony, zaś Gogin 2018 ↓ podaje wyporność wynoszącą 2150/2356 ton.
- ↑ Podczas ostatniego rejsu na pokładzie znajdowały się 44 osoby[13] .
- ↑ Ehlers 2013b ↓, s. 90 i Gogin 2018 ↓ podają, że okręt przyjęto do służby 18 listopada 1985 roku.
Przypisy
- 1 2 Ehlers 2013a ↓, s. 75.
- 1 2 Fontenoy 2007 ↓, s. 331.
- ↑ Ehlers 2013b ↓, s. 90-91.
- 1 2 3 Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 11.
- 1 2 3 4 Gogin 2018 ↓.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Ehlers 2013b ↓, s. 90.
- ↑ Sharpe 1990 ↓, s. 10.
- ↑ Möller i Brack 2004 ↓, s. 158.
- 1 2 Moore 1986 ↓, s. 10.
- ↑ Sharpe 1988 ↓, s. 10.
- 1 2 Saunders 2004 ↓, s. 11.
- 1 2 3 4 5 6 Saunders 2009 ↓, s. 11.
- 1 2 3 4 Golowanow 2017 a ↓.
- ↑ Abramovich i Reyes 2017 ↓.
- 1 2 Rogoway 2017 a ↓.
- ↑ infobae 2017 ↓.
- ↑ Guadalupe 2017 ↓.
- ↑ Tercic 2017 ↓.
- 1 2 3 4 5 Trevithick 2017 ↓.
- ↑ Rogoway 2017 b ↓.
- 1 2 Golowanow 2017 b ↓.
- ↑ Molina 2017 ↓.
- ↑ Golowanow 2017 e ↓.
- ↑ t 13 2017 ↓.
- ↑ Niebieskikwiat 2017 b ↓.
- ↑ clarin 2017 ↓.
- 1 2 3 Golowanow 2017 c ↓.
- 1 2 Werner 2017 ↓.
- ↑ Valiente 2017 ↓.
- ↑ Golowanow 2017 d ↓.
- ↑ Niebieskikwiat 2017 a ↓.
- ↑ BBC 2017 ↓.
- 1 2 The Guardian 2017 ↓.
Bibliografia
- Eitan Abramovich, Carlos Reyes: Noises detected in Argentine sub search disappoint. AFP, 2 listopada 2017. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
- British Broadcasting Company: Argentina submarine: ARA San Juan found. BBC, 2018-11-17. [dostęp 2018-11-17]. (ang.).
- Buscan a un submarino argentino perdido a la altura de Puerto Madryn. infobae.com, 16 listopada 2017. [dostęp 2017-11-18]. (hiszp.).
- Hartmut Ehlers. Niemieckie okręty podwodne po II wojnie światowej. Część VII. „Okręty Wojenne”. Nr 3 (119), 2013. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
- Hartmut Ehlers. Niemieckie okręty podwodne po II wojnie światowej. Część IX. „Okręty Wojenne”. Nr 5 (121), 2013. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Ivan Gogin: SANTA CRUZ submarines (1984-1985). Navypedia. [dostęp 2019-01-07]. (ang.).
- Łukasz Golowanow: ARA San Juan: Voyager w Argentynie i skandaliczne słowa polityka. konflikty.pl, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-23].
- Łukasz Golowanow: ARA San Juan wciąż poszukiwany. Pomagają Royal Navy i NASA. konflikty.pl, 18 listopada 2017. [dostęp 2017-11-18].
- Łukasz Golowanow: Poszukiwania ARA San Juan: jednak nie było prób łączności. konflikty.pl, 20 listopada 2017. [dostęp 2017-11-20].
- Łukasz Golowanow: Poszukiwania ARA San Juan: już nie ma nadziei, okręt zatonął. konflikty.pl, 23 listopada 2017. [dostęp 2017-11-23].
- Łukasz Golowanow: Poszukiwania San Juana: pogoda lepsza, czasu coraz mniej. konflikty.pl, 21 listopada 2017. [dostęp 2017-11-23].
- Alan Soria Guadalupe: Eliana, la primera mujer submarinista a quien le dicen „la Reina de los mares”. lanacion.com.ar, 20 listopada 2017. [dostęp 2017-11-21].
- Federico Rivas Molina: La Armada argentina confirma que el ruido detectado no pertenece al submarino perdido. elpais.com, 21 listopada 2017. [dostęp 2017-11-21]. (hiszp.).
- John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1986-87. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Natasha Niebieskikwiat: Submarino ARA San Juan: Macri habló con Putin y Rusia se suma a la búsqueda. clarin.com, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-23]. (hiszp.).
- Natasha Niebieskikwiat: Submarino ARA San Juan: la Justicia ordenó preservar todos los documentos de la reparación de media vida. clarin.com, 24 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].
- Padre de tripulante del ARA San Juan: „Ya nos confirmaron que están todos muertos”. t13.cl, 23 listopada 2017. [dostęp 2017-11-23]. (hiszp.).
- Tyler Rogoway: Frantic Search Underway For Missing Argentine Submarine (Updated). thedrive.com, 17 listopada 2017. [dostęp 2017-11-18]. (ang.).
- Tyler Rogoway: Missing Argentine Sub Supposedly Tried To Make Contact Seven Times On Saturday. thedrive.com, 19 listopada 2017. [dostęp 2017-11-19]. (ang.).
- Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
- Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.).
- Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1988-89. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1988. ISBN 0-7106-0858-6. (ang.).
- Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1990-91. London: Jane’s Defence Data, 1990. ISBN 0-7106-0904-3. (ang.).
- Matías Tercic: Se conocieron los nombres de 39 tripulantes del submarino ARA San Juan. infobae.com, 19 listopada 2017. [dostęp 2017-11-19]. (hiszp.).
- The Guardian: Submarine that vanished with 44 crew is found sunken in Atlantic. theguardian.com, 2018-11-17. [dostęp 2018-11-17].
- Joseph Trevithick: Despite a String of False Reports, Time Is Running Out To Find Missing Argentine Sub. thedrive.com, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-23]. (ang.).
- Últimas noticias del submarino ARA San Juan. clarin.com, 21 listopada 2017. [dostęp 2017-11-21]. (hiszp.).
- Irene Valiente: Argentina busca el submarino ARA 'San Juan', desaparecido desde el miércoles. infodefensa.com, 17 listopada 2017. [dostęp 2017-11-23].
- Ben Werner: U.S. Navy Unmanned Undersea Teams Now Underway As Part of Argentine Submarine Search. USNI.org, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-23]. (ang.).