Samuela ʻAkilisi Pohiva
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1941
Fakakakai, Haʻapai

Data i miejsce śmierci

12 września 2019
Auckland

Premier Tonga
Okres

od 30 grudnia 2014
do 12 września 2019

Przynależność polityczna

Demokratyczna Partia Wysp Przyjaznych

Poprzednik

Tuʻivakanō

Następca

Semisi Sika (p.o.)

Samuela ʻAkilisi Pohiva (ur. 7 kwietnia 1941[1], zm. 12 września 2019[2]) – tongański polityk, deputowany do parlamentu od 1987[3], lider Demokratycznej Partii Wysp Przyjaznych, od 30 grudnia 2014 do śmierci premier Tonga.

Życiorys

Ukończył studia na Uniwersytecie Południowego Pacyfiku na Fidżi (licencjat z historii, polityki i socjologii), po czym pracował jako nauczyciel[4]. Pod koniec lat 70. został aktywnym działaczem ruchu demokratycznego na Tonga. Na początku lat 80. prowadził comiesięczną audycję radiową zatytułowaną „Matalafo Laukai”. W 1984 ze względu na krytykę rządu został odsunięty od pracy w administracji publicznej[5].

W 1987 po raz pierwszy został wybrany do Zgromadzenia Ustawodawczego. W kolejnych latach odnawiał mandat deputowanego[6]. Jako działacz na rzecz demokracji domagał się przejrzystości w rządzeniu i walki z korupcją w Królestwie Tonga. W 1996 został pozbawiony wolności pod zarzutem obrazy parlamentu. Został jednak zwolniony po wyroku Sądu Najwyższego, który uznał jego uwięzienie za bezprawne i niekonstytucyjne[7]. W 2002 został oskarżony o działalność wywrotową z powodu publikacji artykułu zarzucającego królowi posiadanie sekretnego majątku. Został oczyszczony z zarzutu przez ławę przysięgłych rok później[8]. W styczniu 2007 został ponownie oskarżony o działalność wywrotową za swoją działalność w czasie zamieszek w Nukuʻalofie w listopadzie 2006[7].

We wrześniu 2010 założył własne ugrupowanie polityczne, Demokratyczną Partię Wysp Przyjaznych (Democratic Party of the Friendly Islands, DPFI). W jej skład weszło część członków Ruchu na rzecz Praw Człowieka i Demokracji (HRDM)[9]. W wyborach parlamentarnych w listopadzie 2010 partia zdobyła 12 z 17 podlegających wyborom powszechnym mandatów i stała się dzięki temu najliczniejszą siłą polityczną w Zgromadzeniu Ustawodawczym[10]. 'Ahilisi Pokiva przyjął tekę ministra zdrowia w rządzie Tuʻivakanō, ale po niespełna dwóch tygodniach zrezygnował[11].

W opozycji Pohiva kontynuował działania na rzecz dalszej demokratyzacji ustroju Tonga. W październiku 2013 zapowiedział, że jego partia złoży projekt reformy prawa wyborczego, tak aby wszyscy posłowie do Zgromadzenia Ustawodawczego – zarówno 17 posłów z ludu, jak i 9 przedstawicieli szlachty – byli wybierani w głosowaniu powszechnym[12]. Przed kolejnymi wyborami nie udało się jednak wprowadzić takiej zmiany[13].

Wkrótce po wyborach w 2014 roku został w tajnym głosowaniu wybrany przez Zgromadzenie Ustawodawcze premierem Tonga[3]. We własnym rządzie objął równocześnie teki ministra spraw zagranicznych i handlu oraz edukacji i kształcenia[1].

Przypisy

  1. 1 2 Prime Minister. Prime Minister's Office, luty 2015. [dostęp 2016-07-30]. (ang.).
  2. ↑ Tongan PM 'Akilisi Pohiva dies, aged 78, rnz.co.nz (dostęp: 12 września 2019).
  3. 1 2 Tongan democracy activist becomes first commoner elected as PM. abc.net, 30 grudnia 2014. [dostęp 2016-07-30]. (ang.).
  4. ↑ SOME TONGAN FAMILIES: AISEA, COCKER, PA'ONGO, POHIVA, TAUELANGI, VAIOLETI, VAKA, VAO. kitwithers.fortunecity.com. [dostęp 2010-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-13)]. (ang.).
  5. ↑ I. F. Helu: Democracy Bug Bites Tonga. Suva, Fiji: University of the South Pacific, 1982, s. 139–152, seria: Culture & Democracy in the South Pacific. ISBN 982-02-0079-2.
  6. ↑ Tonga's state of emergency Interview with Akilisi Pohiva, Tongan Parliamentarian. cdi.anu.edu.au, lipiec 2006. [dostęp 2010-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-22)]. (ang.).
  7. 1 2 TONGA: Pro-democracy MP 'Akilisi Pohiva arrested. Pacific Media Watch, 18 stycznia 2007. [dostęp 2010-11-29]. (ang.).
  8. ↑ MPs acquitted on sedition charges. theage.com.au, 20 maja 2003. [dostęp 2010-11-29]. (ang.).
  9. ↑ Another new political party emerges in Tonga as country prepares for 2010 elections. Radio New Zeland International, 6 września 2010. [dostęp 2010-11-29]. (ang.).
  10. ↑ Tonga: Zwycięstwo sił prodemokratycznych w wyborach. lewica.pl, 28 listopada 2010. [dostęp 2010-11-29]. (pol.).
  11. ↑ Tonga's PM accepts resignation of Akilisi Pohiva from ministerial post. Radio New Zealand, 15 stycznia 2011. [dostęp 2016-07-30]. (ang.).
  12. ↑ Tonga Democrats to table more reform plans. Radio New Zealand, 30 października 2013. [dostęp 2016-08-02]. (ang.).
  13. ↑ Tonga reform push too late before elections, says academic. Radio New Zealand, 31 października 2013. [dostęp 2016-08-02]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.