Żytno
wieś
Ilustracja
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Żytnie
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

radomszczański

Gmina

Żytno

Liczba ludności (2011)

729

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

97-532[1]

Tablice rejestracyjne

ERA

SIMC

0148257

Położenie na mapie gminy Żytno
Mapa konturowa gminy Żytno, po lewej znajduje się punkt z opisem „Żytno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Żytno”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Żytno”
Położenie na mapie powiatu radomszczańskiego
Mapa konturowa powiatu radomszczańskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Żytno”
Ziemia50°55′37″N 19°37′40″E/50,926944 19,627778[2]
Dwór Siemieńskich w Żytnie

Żytno – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, w gminie Żytno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Żytno.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Żytno[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0148270Pławidłakolonia
0148286Sowinosada

Historia

W 1198 roku Kagnimir wymienił miejscowości Borowno i Kamion na Żytno. Wzmianki o Żytnie pochodzące z końca XII wieku znajdują się w spisie fundatorów i kollatorów Zakonu Bożogrobców w Miechowie. Christon de Zythn ofiaruje dziesięcinę z tej miejscowości na potrzeby klasztoru. Z XIV wieku pochodzą pierwsze wzmianki o przetwórstwie rud metali. W 1358 roku zostaje utworzona parafia Niepokalanego Poczęcia NMP w Żytnie. W 1441 roku pierwszy raz dowiadujemy się o Żytnie jako osadzie miejskiej. W 1760 roku Żytno utraciło prawa miejskie. Ziemiami będącymi obecnie w gminie Żytno władały znane rody szlacheckie m.in.: Borzykowscy herbu Abdank, Pągowscy herbu Doliwa, Pukarzewscy herbu Śreniawa, Rędzińscy herbu Zadora, Życieńscy herbu Zadora, Ostrowscy herbu Korab, Siemieńscy herbu Leszczyc, Majowie herbu Starykoń, Moszyńscy herbu Łodzia, Koniecpolscy herbu Pobóg.

W gospodarce na terenie gminy dominowało rolnictwo. Od XIX wieku zaczęto tu uprawiać na skalę przemysłową buraki cukrowe i chmiel oraz powstały stadniny koni oraz stawy rybne. W XIX wieku następuje rozwój drobnego przemysłu (kuźnice, cegielnie, młyny, tartaki, gorzelnie, cukrownie). Mieszkańcy gminy brali czynny udział w powstaniach narodowych oraz w walkach partyzanckich w okresie II wojny światowej. W XIX i XX wieku w wielu miejscowościach na terenie gminy funkcjonowały szkoły oraz prowadzono aktywne życie kulturalne. W 1973 roku z połączenia trzech gromad: Borzykowy, Maluszyna i Żytna, powstała gmina Żytno.

Oświata

Szkoła podstawowa w Żytnie po II wojnie światowej mieściła się w budynku dworskim. W 1992 roku wybudowano nowy budynek szkoły. W 2002 roku nadano jej imię Henryka Sienkiewicza.

Placówki oświatowe w Żytnie
  • Przedszkole Publiczne
  • Publiczna Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza, ul.Ogrodowa 16[5].

Instytucje publiczne

We wsi funkcjonuje ośrodek zdrowia.

Parafia

Mieszkańcy wyznania rzymskokatolickiego podlegają parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Żytnie.

Zabytki

Na terenie wsi znajdują się następujące obiekty wpisane do rejestru zabytków[6]

  • kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, 1860–1865, nr rej.: A/125 z 16.04.2012; kościół został konsekrowany 30 maja 1885 roku.
  • cmentarz katolicki, poł. XIX w., nr rej.: 436/88 z 27.05.1988;
  • skwer (miejsce po cmentarzu rzymskokatolickim), przy ul. Konopnickiej, nr rej.: 437/88 z 27.05.1988;
  • zespół dworski, z pierwszej połowy XIX w.
    • dwór, nr rej.: 751 z 27.12.1967; należał do rodu Siemieńskich, którzy zbudowali też pobliski kościół Niepokalanego Poczęcia NMP. Po II wojnie światowej w budynku dworskim mieściła się szkoła podstawowa[7]. Objekt jest w rękach prywatnych i jest w końcowej fazie odbudowy(2020). Po remoncie i modernizacji będzie tu działał hotel[8][9].
    • park, nr rej.: A-240/78 z 19.07.1995.

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1630 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 164603
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  5. ↑ Szkoły podstawowe
  6. ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].
  7. ↑ Siedziby ziemiańskie dzisiaj [online], Polskie Towarzystwo Ziemiańskie [dostęp 2020-06-29] (pol.).
  8. ↑ ADAPTACJA DWORU JANA NEPOMUCENA SIEMIEŃSKIEGO (WRAZ Z PARKIEM DWORSKIM) W ŻYTNIE NA CELE TURYSTYCZNO–KULTURALNE [online].
  9. ↑ Dwór w Żytnie - Poznaj Dwór [online], dworwzytnie.pl [dostęp 2020-06-29].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.