Szczęki I pary przybyszki amerykańskiej: widok tylny na lewą i przedni na prawą; cardo − kotwiczka, stipes − pieniek, lacina − żuwka wewnętrzna, galea − żuwka zewnętrzna, coxa − biodro, palpus − głaszczek

Żuwka wewnętrzna (łac. lacinia) − parzysty element aparatu gębowego sześcionogów stanowiący wewnętrzny wyrostek pieńka szczęki[1].

Żuwka ta jest wewnętrznym płatem endytu szczęk I i II pary. Poruszana jest mięśniem wychodzącym z pieńka (musculus stipitolacinalis[2]), a często też jeszcze drugim, wychodzącym ze ściany puszki głowowej (musculus craniolacinalis[2])[3]. W aparacie typu gryzącego żuwka wewnętrzna I pary szczęk jest ostrzej zakończona od zewnętrznej i osadzona na pieńku. Żuwka wewnętrzna II pary szczęk osadzona jest natomiast na przedbródku. Często żuwki wewnętrzne II pary szczęk zrośnięte są w języczek (wówczas żuwki zewnętrzne tworzą przyjęzyczki). W gryząco-liżącym aparacie gębowym żuwki wewnętrzne I pary szczęk są szczątkowe, a II pary zrośnięte we wspomniany języczek[4].

Gryzki mają żuwki wewnętrzne długie, wąskie, oddzielone od pieńka i niezależnie poruszane. U niektórych pluskwiaków przekształcone są one w szczeci kłujące. U błonkówek zrastają się one w język rynienkowatego kształtu. U pcheł wraz z nadgębiem i głaszczkami wargowymi budują kłujkę[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
  2. 1 2 Benjamin Wipfler, Ryuichiro Machida, Bernd Müller, Rolf G. Beutel. On the head morphology of Grylloblattodea (Insecta) and the systematic position of the order, with a new nomenclature for the head muscles of Dicondylia. „Systematic Entomology”, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-3113.2010.00556.x.
  3. ↑ VI: The Head. W: R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
  4. ↑ Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 565-568. ISBN 978-83-01-14595-8.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.