Źródło Młodości
Ilustracja
Ozdobna obudowa Źródła Młodości (2015)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

Tarnowskie Góry (Repty Śląskie)

Pasmo

Garb Tarnogórski

Wysokość

289 m n.p.m.

Rodzaj

źródło krasowe

Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Źródło Młodości”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Źródło Młodości”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Źródło Młodości”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Źródło Młodości”
Ziemia50°25′12,0″N 18°49′02,8″E/50,420000 18,817444

Źródło Młodości[1][2][3], Źródełko Młodości[4][5], Zdrzódło Repecke[6] – źródło krasowe[3] z ozdobną obudową w formie zabytkowej kapliczki[4] i specjalnie ukształtowanym otoczeniem, wypływające na powierzchnię na Garbie Tarnogórskim w Reptach Śląskich, dzielnicy Tarnowskich Gór. Zasila Dramę poprzez Rów Repecki, który jest jednym ze źródłowym dopływów tej rzeki[7].

Obiekt zlokalizowany jest w południowo-zachodniej części miasta, w dzielnicy Repty Śląskie, u zbiegu ulic: Księdza Henryka Renka oraz Jana Waliski. W pobliżu przebiega również ul. Wincentego Witosa – droga powiatowa nr 3221S powiatu tarnogórskiego[8]. Obok zabytku znajduje się końcowy przystanek autobusowy Repty Śląskie Witosa linii 289, umożliwiającej dojazd z centrum miasta[9].

Woda ze skał dolomitowych w tym miejscu wybijać ma, według przekazów mieszkańców, od „niepamiętnych czasów”[1]. Nie jest jasne pochodzenie jego nazwy, niemniej istotne są niezwykłe walory smakowe jego wód, od dziesięcioleci przyciągające mieszkańców okolicznych miejscowości[2]. Pierwotnie źródło było tylko wypływem wód podziemnych, dającym początek jednemu z cieków źródłowych rzeki Dramy[2][1]. W 1969 roku nowo utworzone repeckie koło terenowe Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej podjęło się uporządkowania źródła i jego otoczenia. Prace zakończono po pięciu latach, w 1974 roku[1][2][5]. Do obudowania źródła wykorzystano kamienie graniczne z polsko-niemieckiej granicy z okresu międzywojennego, a także fragmenty kamieniarki rozebranego repeckiego pałacu Krafta von Donnersmarcka[1]. Wypływ części wody ujęto trzema kranami w kształcie lwich głów[1].

Większość źródlanej wody spływa kamiennym kanałem do Dramy. Nad wlotem do przelewu wody płynącej ze źródła wmurowano w ścianę oporową kamienny ozdobny szczyt o trójkątnym zwieńczeniu, z dwiema dużymi kamiennymi muszlami po bokach (istnieją do dziś). W szczycie znajdowała się okrągła brązowa plakieta ze starym, trójdzielnym herbem Rept, a pod nim dwie wąskie tablice z napisem ZDRZÓDŁO REPECKE. Ozdoby te zostały skradzione po 2006 roku[6].

W 1999 roku przeprowadzono prace renowacyjne polegające na wybrukowaniu terenu wokół źródła, zmianie zadaszenia oraz ustawieniu nowych ławeczek[2][1]. Obok dotychczasowej funkcji zdroju, obiekt stał się również kapliczką. Podczas uroczystości, które odbyły się 31 maja 1999 roku, umieszczono w niej figurkę Matki Bożej Ubogich, którą z sanktuarium w belgijskim Banneux w Ardenach przywiozła rodzina Wojtasów[5].

Kamień graniczny w Reptach Śląskich

Źródło Młodości jest jednym z dwóch ostatnich – obok Paulsbornu zlokalizowanego na terenie Kolonii Lasowice – czynnych źródeł w południowej części miasta; większość z nich zanikła w wyniku obniżenia wód gruntowych wskutek działalności Głębokiej Sztolni „Fryderyk”[3]. Źródło Repeckie powiązane jest z lokalnym systemem krążenia infiltrujących wód opadowych, a jego wydajność wynosi 0,8 dm³/s[3]. W jego wodzie mało jest wapnia, przekroczony jest za to dopuszczalny poziom zanieczyszczenia azotanami (przenikającymi głównie z okolicznych pól), stąd nie zaleca się jej spożywania[3][10].

W pobliżu źródła stoi pomnik – ustawiony na niewielkim kamiennym cokole międzywojenny znak graniczny (granitowy słup) z wyrytą inskrypcją Versailles 28.6.1919 odnoszącą się do traktatu wersalskiego oraz literami P i D oznaczającymi Polskę i Niemcy (Deutschland) po bokach[2]. Podobnie jak kamienie z obudowy źródła, pochodzi on z dawnej granicy polsko-niemieckiej; prawdopodobnie z jej odcinka między Reptami a Stolarzowicami[1] lub Ptakowicami[2].

Zarówno źródło, wraz z obudową i kapliczką z figurą MB Ubogich, jak i pobliski pomnik figurują w gminnej ewidencji zabytków miasta Tarnowskie Góry[4].

Nieopodal źródła przebiega szlak turystyczny czerwony Szlak Husarii Polskiej oraz szlak turystyczny niebieski Szlak Powstańców Śląskich[11].

4 grudnia 2019 roku z okazji Barbórki w pobliżu Źródła Młodości odsłonięto rzeźbę gwarka będącą kopią jednej z rzeźb Alojzego Niedbały, artysty ludowego z Bobrownik Śląskich[12]. W 2022 roku Źródełko ponownie przeszło kompleksową renowację[13].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 Śląska Organizacja Turystyczna: Źródło Młodości w Tarnowskich Górach-Reptach Śląskich. www.slaskie.travel. [dostęp 2019-09-10]. (pol.).
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Szymon Silczak. Źródło młodości. „Montes Tarnovicensis”, 2000-06-21. Oficyna „Monos”. ISSN 1640-0216. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.).
  3. 1 2 3 4 5 Tadeusz B. Hadaś, Przyroda i jej przemiany w Dziejach Tarnowskich Gór. Środowisko geograficzno-przyrodnicze – stosunki wodne i ich przeobrażenia, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 716, ISBN 83-911508-3-6.
  4. 1 2 3 BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Gminna Ewidencja Zabytków. 2013-09-06. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
  5. 1 2 3 repty.ugu.pl: Źródełko Młodości. [dostęp 2019-07-02]. (pol.).
  6. 1 2 Repty Śląskie (Tarnowskie Góry) – Źródło Młodości, [w:] Szamot, Tarnowskie Góry-Repty Śląskie – Źródło Młodości, Eksploratorzy. Forum Zbuntowanych Poszukiwaczy, 17 czerwca 2015 [dostęp 2020-04-25].
  7. ↑ Tadeusz B. Hadaś, Przyroda i jej przemiany w Dziejach Tarnowskich Gór. Środowisko geograficzno-przyrodnicze – stosunki wodne i ich przeobrażenia, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 713, ISBN 83-911508-3-6.
  8. ↑ BIP – Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach: Aktualny wykaz dróg powiatowych. 2020-09-09. [dostęp 2020-11-08]. (pol.).
  9. ↑ Lista przystanków: Tarnowskie Góry. [w:] Zarząd Transportu Metropolitalnego [on-line]. [dostęp 2019-01-15]. (pol.).
  10. ↑ TK: Źródełko Młodości: Uwaga, woda niezdatna do picia. [w:] tarnowskiegory.naszemiasto.pl [on-line]. Polska Press Oddział Śląsk, 2016-02-28. [dostęp 2019-09-11]. (pol.).
  11. ↑ Starostwo Powiatowe w Tarnowskich Górach: Powiatowe szlaki rowerowe. tarnogorski.pl. [dostęp 2019-09-14]. (pol.).
  12. ↑ Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Siódmy gwarek stanął w Reptach Śląskich. tarnowskiegory.pl, 2019-12-04. [dostęp 2019-12-05]. (pol.).
  13. ↑ Repty Śląskie – Źródełko Młodości odnowione [online], Tarnowskie Góry, 16 listopada 2022 [dostęp 2022-12-21] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.