Świątynia Zeusa Olimpijskiego w Atenach
Ilustracja
Państwo

 Grecja

Miejscowość

Ateny

Rozpoczęcie budowy

VI wiek p.n.e.

Ukończenie budowy

132 n.e.

Położenie na mapie Aten
Mapa konturowa Aten, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Świątynia Zeusa Olimpijskiego w Atenach”
Położenie na mapie Grecji
Mapa konturowa Grecji, w centrum znajduje się punkt z opisem „Świątynia Zeusa Olimpijskiego w Atenach”
Ziemia37°58′09″N 23°43′59″E/37,969167 23,733056

Świątynia Zeusa Olimpijskiego, także: Olimpiejon[1] (gr. Ναός του Ολυμπίου Διός) – największa spośród świątyń starożytnej Grecji, znajdująca się w Atenach, poświęcona Zeusowi. Jej budowa trwała z przerwami od VI wieku p.n.e. do II wieku n.e.[2]

Budowa świątyni rozpoczęta została za rządów Pizystratydów, zarzucono ją jednak po obaleniu tyranii w 510 roku p.n.e.[2] Roboty wznowił w 174 p.n.e. król Syrii Antioch IV Epifanes, powierzając ich prowadzenie rzymskiemu architektowi Kossutiuszowi. Po śmierci władcy w 164 p.n.e. zostały przerwane[2][3]. Po zdobyciu Aten przez Sullę w 86 p.n.e. część kolumn z placu budowy wywieziono do Rzymu, gdzie zostały wykorzystane w świątyni Jowisza na Kapitolu[2][3]. Drobniejsze roboty podjęto za panowania Augusta[2]. Ostatecznie sanktuarium wykończył i poświęcił w 132 roku cesarz Hadrian[2][4].

Świątynia posadowiona została na olbrzymim stylobacie o wymiarach 41,12×107,8 m[2]. Wspierała się na łącznie 108 kolumnach[2]: wzdłuż boków biegły dwa rzędy po 20 kolumn, od frontu i tyłu trzy rzędy po 8 kolumn[3]. Według oryginalnego planu z czasów Pizystratydów była prawdopodobnie budowlą dorycką, w czasach Antiocha Epifanesa porządek zmieniono jednak na koryncki[2][4]. Świątynia przypuszczalnie nie była nakryta dachem[2]. W celli stała wykonana w technice chryzelefantynowej kopia posągu Zeusa dłuta Fidiasza[4].

W średniowieczu porzucona budowla zaczęła być wykorzystywana jako źródło darmowego budulca i w ciągu wieków została systematycznie rozszabrowana[2]. Do naszych czasów zachowało się jedynie 15 kolumn. Kolejna leży na ziemi, powalona w 1858 roku przez wichurę[2].

Przypisy

  1. ↑ Polskie egzonimy wprowadzone na 108. posiedzeniu KSNG.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Encyclopedia of the History of Classical Archaeology. edited by Nancy Thomson de Grummond. London: Routledge, 1996, s. 1083-1084. ISBN 1-884964-80-X.
  3. 1 2 3 Sztuka i historia Grecji. Łódź: Galaktyka, 1999, s. 22. ISBN 88-8029-804-6.
  4. 1 2 3 Encyklopedia sztuki starożytnej. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1974, s. 348.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.