]
Śródmózgowie (łac. mesencephalon) – środkowa część mózgowia u kręgowców, w której znajduje się tzw. wodociąg mózgu (aquaeductus cerebri) zwany też wodociągiem Sylwiusza łączący III i IV komorę mózgu. Śródmózgowie łączy się z móżdżkiem i rdzeniem przedłużonym oraz z międzymózgowiem. U ssaków część grzbietowa śródmózgowia utworzona jest przez blaszkę czworaczą (lamina quadrigemina), w której wyróżnia się wzgórki górne i dolne lub pokrywę wzrokową zróżnicowaną na ciałka bliźniacze (corpora bigemina), czyli płaty wzrokowe (lobi optici) u pozostałych kręgowców.
Śródmózgowie jest ośrodkiem wzrokowym, a u niższych kręgowców (ryby, płazy) jest także ośrodkiem integracji bodźców zmysłowych. U ssaków jest tylko ośrodkiem odruchowym zmysłów wzroku i słuchu.
Budowa
Śródmózgowie złożone jest z pokrywy śródmózgowia (tectum mesencephali) i konarów mózgu (pedunculi cerebri) (nakrywka (tegmentum) i odnogi mózgu (crura cerebri) współtworzą konary mózgu)[1]. Na przekroju poprzecznym płaszczyzna pozioma poprowadzona przez wodociąg mózgu jest granicą między pokrywą a nakrywką. Granicę między nakrywką a odnogą mózgu stanowią bruzdy: przyśrodkowa i boczna odnogi mózgu (sulcus medialis et lateralis cruris cerebri) oraz istota czarna (substantia nigra). Nakrywka i odnoga mózgu łącznie nazywa się konarem mózgu (pedunculus cerebri).
Pokrywa
Pokrywa śródmózgowia składa się przede wszystkim z blaszki pokrywy (lamina tecti), która zbudowana jest z:
- wzgórków górnych (colliculi superiores) – składają się z trzech warstw istoty szarej i czterech istoty białej; pełnią rolę ośrodka odruchów wzrokowych,
- wzgórków dolnych (colliculi inferiores) – pełnią rolę odruchowego ośrodka słuchowego,
- okolicy przedpokrywowej (regio pretectalis) – zawiera drobne jądra przedpokrywowe, do których dochodzi część łuku odruchu źrenicy na światło.
Nakrywka
Istotę szarą nakrywki śródmózgowia reprezentują jądra własne oraz jądra nerwów czaszkowych.
- Do jąder własnych należą:
- istota czarna (substantia nigra),
- istota szara środkowa (substantia grisea centralis),
- jądra tworu siatkowatego (nuclei formationis reticularis),
- jądro czerwienne (nucleus ruber).
- Do jąder nerwów czaszkowych należą:
- jądro ruchowe nerwu bloczkowego (nucleus motorius nervi trochlearis),
- jądro śródmózgowiowe nerwu trójdzielnego (nucleus mesencephalicus nervi trigemini),
- jądro główne nerwu okoruchowego (nucleus principalis nervi oculomotorii),
- jądro środkowe nerwu okoruchowego (nucleus centralis nervi oculomotorii seu Perli),
- jądro ogonowe środkowe nerwu okoruchowego (jądro Tschidy, nucleus caudalis centralis nervi oculomotorii seu Tschidi),
- jądro dodatkowe (autonomiczne) nerwu okoruchowego (nucleus accessorius seu autonomicus nervi oculomotorii seu Westphal-Edinegeri).
Istota biała nakrywki utworzona jest przez włókna:
- wstęgi przyśrodkowej,
- wstęgi bocznej,
- drogi rdzeniowo-pokrywowej,
- drogi móżdżkowo-czerwiennej,
- drogi rdzeniowo-siatkowej,
- drogi móżdżkowo-wzgórzowej,
- drogi pokrywowo-rdzeniowej,
- drogi czerwienno-rdzeniowej,
- drogi siatkowo-rdzeniowej,
- drogi pokrywowo-jądrowej,
- drogi czerwienno-jądrowej,
- drogi siatkowo-jądrowej,
- drogi suteczkowo-międzykonarowej,
- drogi uzdeczkowo-międzykonarowej,
- pęczka podłużnego przyśrodkowego,
- pęczka podłużnego grzbietowego.
Odnoga mózgu
Odnoga mózgu jest parzysta i zbudowana jest w całości z istoty białej, czyli włókien nerwowych przechodzących z torebki wewnętrznej do części brzusznej mostu.
Przypisy
- ↑ Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. IV. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2014. ISBN 978-83-200-4203-0.
Bibliografia
- Adam Krechowiecki, Florian Czerwiński: Zarys anatomii człowieka. Szczecin: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004. ISBN 83-200-3362-4.
- Śródmózgowie. W: J.Walocha, T.Iskra, J.Gorczyca, J.Zawiliński, J.Skrzat: Anatomia prawidłowa człowieka. Ośrodkowy układ nerwowy. Pod redakcją Andrzeja Skawiny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003. ISBN 83-233-1756-9.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.