Łuknajno
Ilustracja
Łuknajno (maj 2016)
Położenie
Państwo

 Polska

Wysokość lustra

115 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

6,8 km²

Wymiary
• max długość
• max szerokość


3,3 km
2,9 km

Głębokość
• średnia
• maksymalna


0,6 m
3 m

Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łuknajno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Łuknajno”
Ziemia53°49′03,6″N 21°37′38,1″E/53,817667 21,627250

Łuknajno lub Łuknajny (niem. Lucknainer See[1]) – jezioro położone ok. 5 km od Mikołajek, w województwie warmińsko-mazurskim, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Jest jedną z najważniejszych europejskich ostoi ptactwa wodnego.

Jest to płytkie jezioro polodowcowe (średnia głębokość 0,6 m; maksymalna 3 m) o powierzchni 680 ha, długości 3,3 km i szerokości 2,9 km. Leży w otoczeniu rozległych łąk i bagien, połączone wąskim kanałem o długości 500 m z jeziorem Śniardwy. Jest jeziorem wytopiskowym, tzn. zajmuje zagłębienie powstałe po wytopieniu się brył martwego lodu z ustępującego lodowca. Podobnie jak inne jeziora tego typu, ma prawie okrągły kształt.

Nazwa pochodzi od bałtyjskiego słowa lukne, czyli grzybienie. Łuknajno jest naturalnym tarliskiem ryb żyjących w Śniardwach.

Linia brzegowa jeziora jest słabo rozwinięta, pozbawiona zatok i półwyspów. Brzegi są niedostępne, podtopione, zarośnięte trzcinowiskami i podmokłymi łąkami. Zachodni brzeg jeziora jest płaski i zabagniony, natomiast północny i północno-wschodni – lekko pagórkowaty. Na południowo-wschodnim brzegu jeziora leży wieś Urwitałt, w której zlokalizowana jest Stacja Terenowa Uniwersytetu Warszawskiego im. prof. Kazimierza Dobrowolskiego. Stacja jest jedynym zamieszkałym obiektem we wsi.

Przyroda

Obfitość wodnej roślinności i ryb w połączeniu z niedostępnością płaskich, podmokłych i częściowo lesistych brzegów sprawia, że licznie występuje wiele gatunków ptaków. Jezioro jest znane od dziesiątek lat jako wyjątkowe siedlisko łabędzia niemego (Cygnus olor) – corocznie gniazduje od kilkunastu do kilkudziesięci par łabędzi, a na pierzenie przybywa ich ok. 2 tys. sztuk. Występują też łyski (Fulica atra) – gniazduje 105–115 par, a podczas wędrówek przebywa ok. 17 tys. sztuk[2] – oraz hełmiatki (Netta rufina) – gniazduje ok. 10 par, a podczas jesiennych przelotów zbierają się stada liczące od kilkudziesięciu do kilkuset osobników (maksymalną koncentrację ok. 900 sztuk zaobserwowano 15.09.1983 r.)[3].

Licznie występują również perkozy: dwuczube, rdzawoszyje, zauszniki i perkozki. Spośród ptaków brodzących wymienić należy wodnika, kokoszkę wodną, kropiatkę, z czapli: bąka, bączka i czaplę siwą. Rzadkim gatunkiem jest gnieżdżąca się w trzcinach wąsatka. Z uwagi na obfitość ryb częstymi gośćmi są bieliki, rybołowy, kanie rdzawe, kormorany i rybitwy czarne. Doliczono się też około 175 innych gatunków ptactwa błotnego i wodnego, z czego 95 to ptaki lęgowe. Pozostałe 80 gatunków to ptaki przelotne, które korzystają z obfitych zapasów pożywienia podczas przelotu, lub ptaki, które zimują nad jeziorem.

Dno jeziora w 77% pokrywają ramienice (Characeae) oraz rdestnice (Potamogeton) i wywłóczniki (Myriophyllum). Przy brzegach występuje pas szuwaru trzcinowego z niewielką domieszką pałki wąskolistnej i oczeretu jeziornego. Na południowym i wschodnim brzegu występuje pas zarośli wierzbowych i fragmenty olsów. Stwarza to korzystną osłonę dla gnieżdżenia się ptactwa i znacznie wzbogaca biotop[4].

Na jeziorze Łuknajno obowiązuje zakaz wędkowania oraz zakaz uprawiania żeglugi. Łuknajno zostało objęte ochroną prawną w 1937 roku.

Przypisy

  1. ↑ B. Konopka, C. Mazur, S. Starzewski, Grosse Masurische Seen. Touristenkarte, wyd. Copernicus, PPWK Warszawa 2003, ISBN 83-7329-245-4
  2. ↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP pro Natura, 2003, s. 295–297. ISBN 83-919626-1-X.
  3. ↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP pro Natura, 2003, s. 157–159. ISBN 83-919626-1-X.
  4. ↑ Sokołowski i Kot 1996 ↓, s. 107–108.

Bibliografia

  • Aleksander Władysław Sokołowski, Jacek Kot, Przyroda województwa suwalskiego, Suwałki: Włodzimierz Łapiński, 1996, ISBN 83-900714-2-8, OCLC 69470489.
  • Bąk J., Rudzielewicz M., Mazury, Pascal, Bielsko-Biała 2007, ISBN 978-83-7304-665-8
  • Walczak M., Bilińscy A. i W., Parki krajobrazowe i rezerwaty, Videograf II, Katowice 2004
  • Leszek Trząski, Perły natury, Videograf II, Katowice 2005
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.